દરજ્જો / કચ્છી ભાષાનો મુદ્દો સંસદમાં: રાજ્યસભામાં સાંસદ શક્તિસિંહ ગોહિલે આ કારણસર રજૂ કર્યો પ્રસ્તાવ

• સંવિધાનમાં ભાષા સમાવવા માગ
• કચ્છમાં 7 લાખ લોકોની માતૃભાષા કચ્છી!
• જો દરિયાને વાચા આવે તો કચ્છી ભાષા જ બોલે!

કચ્છ નહીં દેખા તો કુછ નહીં દેખા.ગુજરાતમાં આવનાર પર્યટકોને આ શબ્દો ખુબ આકર્ષે છે. કારણ કે, કચ્છની એક આગવી જ ઓળખ અને બોલી છે. જેમાં મીઠાશ છે. લલકાર છે. જન.જનના દીલોમાં શૂરવીરતા જગાવવાની તાકાત છે.  આજે કચ્છી બોલીની વાત કરવી છે.  કારણ કે,  કચ્છી ભાષાને બંધારણીય દરજ્જો આપવાનો સંસદમાં પ્રસ્તાવ રજૂ થયો છે. 

કચ્છી બોલી માટે શક્તિસિંહની રજૂઆત
હાલ આ મુદ્દો એટલા માટે ચર્ચામાં આવ્યો છે. કારણ કે, કચ્છી બોલીને બંધારણની આઠમી અનુસૂચિમાં સમાવી, ભાષાનો દરજ્જો આપવાની માગ સાથે રાજ્યસભામાં સાંસદ શક્તિસિંહ ગોહિલે પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો છે. કારણ કે, કચ્છી બોલીને ભાષાનો બંધારણીય દરજ્જો મળે તે માટે સ્થાનિક કચ્છી સાહિત્યકારો પ્રયત્નશીલ છે અને વખતો વખત સરકાર સમક્ષ રજૂઆતો પણ કરી છે. ત્યારે સાંસદ શક્તિસિંહ ગોહિલે આ મુદ્દો સંસદમાં ઉઠાવ્યો છે.

ગુજરાત બાદ સૌથી વધારે કચ્છી મહારાષ્ટ્રમાં
હાલમાં જ્યારે કચ્છી બોલીને બંધારણીય દરજ્જો આપવાની વાત આવી છે. ત્યારે આ બોલી વિશે જાણવું પણ ખુબ આવશ્યક બની જાય છે. આપને જણાવી દઈએ કે, કચ્છી બોલી અતી પ્રાચીન બોલી છે, જુનામાં જુની સંસ્કૃતિ મોહેંજો દારો, ધોલાવીરા, અને હડપ્પા સંસ્કૃતિ દરમિયાન પણ કચ્છી બોલી બોલાતી હતી. તે સમય કચ્છ એક સિંધનું મહારાજ્ય હતું. કચ્છી બોલી હાલમાં કચ્છ અને પાકિસ્તાનના સિંધ વિસ્તારમાં બોલાય છે. જોકે લખવામાં કચ્છી બોલી ગુજરાતી લિપિમાં જ લખાય છે. પરંતુ બોલવામાં ગુજરાતી ભાષાથી અલગ છે. કચ્છના ક્ષત્રિય, માલધારી, મુસ્લિમ, ભાનુશાળી અને લોહાણા સમાજના લોકો કચ્છી બોલે છે. અહીં ખાસ વાત તો એ છે કે, કચ્છની મોટી વસ્તી વર્ષો પહેલા આફ્રિકાના દેશમાં માઇગ્રેટ થઈ હતી. જેના કારણે આફ્રિકાના કેન્યા, યુગાન્ડા, ઝાંઝિબારમાં પણ કચ્છી લોકો આ ભાષા બોલે છે. આમ લાખો લોકો કચ્છી બોલીમાં વાત કરે છે. અને કચ્છના લાખો લોકોની તો માતૃભાષા જ કચ્છી છે. તેવામાં આ ભાષાને બંધારણીય દરજ્જો તો મળવો જ જોઈએ. 

અલગ જ તારવી આવતી કચ્છની મોઠી બોલી
કચ્છી બોલીની વિશેષતા અંગે જો વાત કરવામાં આવે તો. કચ્છી બોલીમાં એકજ અક્ષરના શબ્દોનો શબ્દ વૈભવ કદાચ આપને ગમશે. અન્ય કોઇ પણ ભાષામાં જે શબ્દ લખવામાં એક થી વધારે અક્ષરોની જરૂર પડે છે, એવા શબ્દો કચ્છીમાં એકજ અક્ષરમાં લખી શકાય છે, જેમ કે, કચ્છી બોલીમાં ગાયને - ગોં , ભેંસને - મે , બકરીને - પોં , દીકરીને - ધી , ભાઈને - ભા , પિતાજીને - પે , પુત્રવધુ - નોં , વરસાદને - મીં , બીક - ધ્રા આમ અનેક શબ્દોને એક જ શબ્દમાં બોલાઈ અને લખી શકાય છે. અને આજ કારણે કચ્છી બોલીનું દેશમાં મહત્વ વધી જાય છે. 

ભારતમાં કુલ 10.30 લાખ કચ્છીભાષી
મહત્વનું છે કે, ગુજરાતમાં 8,61,976 લોકો કચ્છી બોલી બોલે છે. જેમાંથી કચ્છમાં સૌથી વધું 7,00,880 લોકો કચ્છી બોલી બોલે છે. જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં 1,59,665 લોકો કચ્છી બોલી બોલે છે. આ સિવાય અને અન્ય રાજ્યોમાં કચ્છી બોલી બોલનારા લોકો વસે છે. ખાસ વાત તો એ છે કે, ભારતીય બંધારણની આઠમી અનુસૂચિ ભાષાઓ સાથે સંબંધિત છે. આ શિડ્યુલમાં 22 ભારતીય ભાષાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. કચ્છી બેલીની બહેન એેવી સિંધી ભાષાનો પણ આ સુચિમાં સમાવેશ છે. તેવામાં હાલ કચ્છી હોલીને પણ બંધારણીય દરજ્જો મળે તેવી માગ કરવામાં આવી રહી છે. ત્યારે જોવાનું એ રહેશે કે, લાખો લોકોની બોલીને બંધારણીય દરજ્જાનું સન્માન ક્યારે મળે છે.