છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવમાં આપણે વધારો જોઈ રહ્યા છીએ અને ભોગવી રહ્યા છીએ ત્યારે બીજી તરફ પેટ્રોલ-ડીઝલ જેવા પેટ્રોલિયમ પદાર્થો પર લાગેલા ટેક્સથી સરકારની જોરદાર કમાણી થઈ રહી છે.
નાણા મંત્રાલયના કંટ્રોલર જનરલ ઑફ એકાઉન્ટ્સ (CGA)ના આંકડાઓથી જાણકારી મળી આવી છે કે આ નાણાકીય વર્ષમાં એપ્રિલથી જૂલાઈ વર્ષ 2021ના ચાર મહિના દરમિયાન પેટ્રોલિયમ પેદાશો પર લગાવવામાં આવતા સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ટેક્સના સંગ્રહમાં 48% નો જબરદસ્ત વધારો થયો છે અને આંકડો 1 લાખ કરોડને પાર થયો છે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષ 2016માં વસ્તુ અને સેવા ટેક્સ (GST)ની નવી વ્યવસ્થા શરૂ થઈ ત્યારથી એવિએશન ટર્બાઈન ફ્યૂલ (ATF),પેટ્રોલ-ડીઝલ અને પ્રાકૃતિક ગૅસ પર કેન્દ્ર સરકાર એક્સાઇઝ ડ્યૂટી વસૂલે છે. આ સિવાય પણ તમામ ઉત્પાદનો પર GST વસૂલવામાં આવે છે.
સરકારે ટેક્સથી કમાયા રૂ. 1 લાખ કરોડ
હાલના નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 4 મહિનાની વસૂલીમાં 48 ટકાનો જોરદાર વધારો નોંધાયો છે. સરકારે ગત વર્ષે પેટ્રોલ પર એક્સાઇઝ ડ્યૂટી 19.98 રૂપિયા પ્રતિ લીટરથી વધારીને 32.0 રૂપિયા કરી દીધું છે. આ જ રીતે ડીઝલ પર હવે કેન્દ્ર સરકારે 31.30 રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો વધારો કરી ટેક્સ વસૂલે છે.
ગત વર્ષની સરખામણીમાં આ વખતે થયું વધુ ટેક્સનું ક્લેક્શન
એક અહેવાલ અનુસાર, ગત વર્ષની સરખામણીમાં આ વખતે જે વધુ ટેક્સનું ક્લેક્શન થયું છે તે સરકાર દ્વારા આ નાણાકીય વર્ષમાં ઓઇલ એન્ડ બોન્ડની કુલ જવાબદારીનો 3 ઘણો વધારે છે. કંટ્રોલર જનરલ ઑફ એકાઉન્ટ્સ (CGA)ના આંકડાઓ અનુસાર, એપ્રિલથી જૂલાઇ 2021 દરમિયાન કુલ ઉત્પાદન શુલ્કનો સંગ્રહ 1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી પણ વધુ (1,00,387 )નું થયું છે જ્યારે ગત નાણાકીય વર્ષના આ જ સમયગાળા દરમિયાન સંગ્રહ માત્ર 67,895 કરોડ રૂપિયાનો થયો હતો. તેથી માત્ર ચાર મહિનામાં સરકારે 32,492 કરોડ રૂપિયા જેટલો વધુ ટેક્સ મેળવ્યો છે, જ્યારે પૂરા વર્ષમાં સરકારે ઓઇલ બોન્ડ પર કુલ 10,000 કરોડ રૂપિયા ચુકવ્યા છે. નોંધપાત્ર છે કે યૂપીએ સરકારે કુલ 1.34 લાખ કરોડ રૂપિયાના ઓઇલ બોન્ડ જારી કર્યા જેને આગામી 15થી 20 વર્ષમાં ચૂકવવાના હતાં.
શું છે ઓઇલ બોન્ડ?
ઓઇલ બોન્ડ એક પ્રકારની સ્પેશીયલ સીક્યોરિટી હોય છે જેને સરકારની તરફથી ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓને કેશ સબસીડીના બદલામાં આપવામાં આવે છે જેથી મોંઘા તેલનો બોજો જનતા પર ન પડે. ઓઇલ બોન્ડ સામાન્ય રીતે લાંબા સમયગાળા જેમ 15-20 વર્ષની મેચ્યોરીટીવાળા હોય છે. ઓઇલ કંપનીઓને આ બોન્ડ પર વ્યાજ પણ ચૂકવવામાં આવે છે.