વાત એમ જલ્દી માન્યામાં આવે તેમ નથી પરંતુ એ હકીકત છે કે અનેક દેશોમાં પાતનો કારોબાર ફેલાવીને દુનિયાની આંખો આંજી નાખનારો દેશ ચીન ઘર આંગણે જ આર્થિક તંગી સામે ઝઝુમી રહ્યો છે.
ચીનમાં હુનાન પ્રાંતના ચાંગદી શહેર જેવા દેશના કેટલાય શહેરોમાં પૈસાની તંગીના કારણે ચીને અનેક સરકારી પ્રોજેક્ટની ગતિ ધીમી કરી દીધી છે. અનેક પ્રોજે~ટમાં કામકાજમાં જોવા મળતી સુસ્તીના કારણે એવું લાગી રહ્યું છે કે ચીનના કેટલાય શહેરો આર્થિક સંકટકાળમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે.
જોકે ચાંગદી માત્ર એક જ શહેર નથી કે જેનું કામકાજ ધીમુ પડયું હોય. અનેક શહેરોમાં ધીમા પડેલા કામની ગતિનું કારણ એ છે કે ઝડપી વિકાસ માટે આ શહેરોના સ્થાનિક વહીવટી તંત્રને સ્ટેટ બેંકિગ સિસ્ટમમાંથી સરળતાથી કરજ મળી ગયું હતું અને તેમણે માળખાકીય સુવિધાઓ પર તાબડતોબ ખર્ચ કર્યો હતો.
સડક પૂલો એરપોર્ટ રેલવે અને રહેણાંક બિલ્ડિંગો કોન્ફરન્સ સેન્ટર અને સ્પોર્ટસ્ સુવિધાઓ પર સરકાર તરફથી કરવામાં આવેલા ભારેખમ ખર્ચાના કારણે છેલ્લાં દસકામાં ચીનનો વિકાસ ઝડપી રીતે વધ્યો હતો.
જોકે ઝડપી વિકાસ માટે કરાયેલા ભારેખમ ખર્ચને કારણે રાજધાની પેઈચિંગ પર કરજનું મોટું દબાણ આવી ગયું. બેંક ફોર ઈન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટે 2017ના મધ્યમાં ચીને પરના કરજનો એક આંકડો જાહેર કર્યો હતો. ચીન માથે હાલ તેની જીડીપીના 256ટકા કરજ છે.
ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી ચિનશફગ ઈચ્છે છે કે નાણાકીય જોખમને ઓછું કરવા માટે અર્થ વ્યવસ્થામાં કુલ રૂણના સ્તરને ઓછામાં ઓછું રાખવામા આવે.
જોકે આ કામ સરળ નથી.ચાંગદી જેવા શહેરોના વિકાસ માટે સરકારે ભંડોળતો પૂરું પાડવું જ પડશે. કેમકે ચાંગદી શહેર ચીનના એવા સેંકડો શહેરમાનું એક છે. જે દેશના આર્થિક વિકાસમાં મોટી ભૂમિકામાં ઊભરી આવવાની તૈયારીમાં છે.
જોકે હાલમાં અનેક શહેરોમાં માળખાકીય સુવિધા વિકસાવવા પાછળનો ખર્ચ બજેટ કરતાં ઘણો વધી ગયો. ગયા વર્ષે ચાંગદી શહેરની આવક 16 અબજ રૂપિયા હતી તો પરંતુ માળખાકીય સુવિધા વિકસવા પાછળ ચાર ગણો વધારે ખર્ચ થઈ ગયો. જેથી વધારાના ખર્ચનું કરજ પેઈચિંગ અને ચાંગશા પાસેથી લેવામાં આવ્યું.
નાણાકીય સંકટ જોતા હવે પેઈચિંગે માળખાકીય સુવિધામાં રોકાણ કરતા પબ્લિક પ્રાઈવેટ પાર્ટનરશીપ પર નિયંત્રણ લગવી દીધું છે અને આ તરફ બેંક પણ જ્યાં તત્કાળ લાભ ન મળે તેવા માળખાકીય વિકાસના પ્રોજેક્ટને લોન આપવાનું ટાળી આપી રહી છે.
સરકારી દસ્તાવેજોના આંકડા મુજબ ચાંગદીમાં જ 7 એવા પ્રોજેક્ટ છે જે પૈસાની તંગીના કારણે શરૂ જ થઈ શક્ય નથી. કેમ કેસ સરકારનુ પહેલું પ્રાધાન્ય સરકારી કરજને ભરપાઈ કરવાનું છે અને સરકારી ખર્ચને રોકવાનું છે.
જેના કારણે પ્રોજેક્ટના કામ હાલ સ્થિગિત છે. સરકારે પણ સ્પષ્ટ આદેસ કર્યો છે. શહેરો જૂના ચાલી રહેલા પ્રોજેક્ટો પૂરા કરવા ધ્યાન કેદ્રીત કરે અને હાલ કોઈ નવું રોકાણ ન કરવા માટે સાવધ રહે.