કુલચા એ ઉત્તર ભારતીય વ્યંજન છે. સામાન્ય ભાષામાં કહીએ તો તે એક પ્રકારની રોટીનો પ્રકાર છે. ઉત્તર ભારતમાં મટર કુલચા ખૂબ જ ખાવામાં આવે છે. જેમાં વટાણાનું રસાવાળું શાક અને કુલચાનો રોટલી તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ધીમે-ધીમે તેમાં પણ નવી નવી વેરાઇટી આવતી ગઈ. અને કુલચાને સ્ટફ કરીને તેને વિવિધ પ્રકારે બનાવવામાં આવ્યા. બસ તો આજે જ ઘરે ટ્રાય કરીને માણો આલુ કુલચાનો સ્વાદ.
સૌપ્રથમ મેંદાના લોટને એક વાસણમાં ચાળી લો. હવે લોટમાં દહીં, બેકિંગ સોડા, મીઠું, ખાંડ અને જીરૂં નાખો. બધી જ વસ્તુને સારી રીતે મિક્સ કરવી. હવે નવસેકા પાણીની મદદથી નરમ રોટલી જેવી કણક તૈયાર કરી લો. ત્યાર બાદ, લોટને વારંવાર હાથમાં લઈને નીચે પછાડવો અને મસળવો. આમ પાંચ મિનિટ સુધી કરવું. લોટ મુલાયમ બને તે જરૂરી છે. લોટને ચારે તરફ આછું તેલ લગાડો અને એક ઊંડા વાસણમાં કોરા નેપકીન કે કપડાંમાં મૂકીને ઢાંકી દેવો. તેને ગરમ જગ્યામાં કે તડકામાં ત્રણથી ચાર કલાક માટે રાખવો. ચાર કલાક બાદ લોટ ફૂલીને ડબલ થઇ જશે. આ ફૂલી ગયેલા લોટને ફરીથી હાથેથી દબાવીને કેળવો.
કુલચા બનાવવા માટે લોટ તૈયાર થઇ જશે. હવે સ્ટફિંગની તૈયારી કરવી. તેના માટે બટાકાને બાફી અને છોલી લો. હવે તેને મેશ કરી લો. તેમાં મીઠું, લીલાં મરચાં, આદુ છીણેલું, ધાણા પાઉડર, આમચૂર પાઉડર અને લાલ મરચું પાઉડર ઉમેરો. ત્યાર બાદ ગરમ મસાલો અને બારીક સમારેલી કોથમીર નાંખીને બરાબર મિક્સ કરો. સ્ટફિંગ માટેનું મિશ્રણ તૈયાર છે.
હવે કુલચા માટે બાંધેલા લોટના એક સરખા લુઆ પાડી લો. આ જ રીતે બટાકાના મિશ્રણના પણ એટલા જ સરખા ભાગ તૈયાર કરવા. લોટના પાડેલ ભાગમાંથી એક ભાગ હાથમાં લઇ અને તેને ગોળ કરી અને હાથેથી દબાવી સ્ટફિંગ ભરો. લોટ પૂરો વણી લીધા બાદ, તેની ઉપર અજમો છાંટી અને હળવા હાથે લગાવી દેવો. બસ કુલચા તૈયાર છે. બટાકાના સ્ટફ્ડ ફૂલચાને ઓવન, તંદૂર અથવા તવા પર રાખી ગેસ પર શેકી શકો છો. તવામાં તેલ કે ઘી લગાવીને અજમાવાળો ભાગ પહેલાં ઉપર રાખીને શેકવો. અને તે થોડો શેકાઈ જાય એટલે પલટાવીને તે ભાગને નીચે કરી ફરી ઘી અથવા તો તેલ લગાડવું. બ્રાઉન થાય ત્યાં સુધી બને બાજુએ શેકવા. બંને બાજુએ શેકાઈ જાય એટલે એક પ્લેટ પર કિચન નેપકીન પાથરી અને તેની પર મૂકી દેવા. બસ આમ જ બધા કુલચા બનાવી લેવા.
સ્ટફ્ડ આલુ કુલચાને ગરમા-ગરમ, દહીં, કે ગ્રીન ચટની સાથે સર્વ કરો.