નિમણુંક / કોણ છે નવા CEC જ્ઞાનેશ કુમાર, જે લેશે રાજીવ કુમારની જગ્યા, રામ મંદિર ટ્રસ્ટમાં કેન્દ્રના પ્રતિનિધિ પણ રહી ચૂક્યા છે

કાયદા મંત્રાલયે સોમવારે મોડી રાત્રે એક ગેઝેટ નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું હતું જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારને દેશના આગામી મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર તરીકે અને હરિયાણાના મુખ્ય સચિવ ડૉ. વિવેક જોશીને ચૂંટણી કમિશનર તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. જ્ઞાનેશ કુમાર નવા કાયદા હેઠળ નિયુક્ત થનારા પ્રથમ સીઈસી બન્યા છે. તેઓ રાજીવ કુમારનું સ્થાન લેશે, જેઓ 18 ફેબ્રુઆરીએ નિવૃત્ત થયા હતા. પ્રધાનમંત્રીના નેતૃત્વ હેઠળની ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની બેઠકના થોડા કલાકો પછી આ નિમણૂક કરવામાં આવી હતી. 

પીએમ મોદી ઉપરાંત, સીઈસીની પસંદગી કરનાર ત્રણ સભ્યોની પેનલમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીનો સમાવેશ થતો હતો. રાહુલ ગાંધીએ સરકારને નવી નિમણૂક પ્રક્રિયાને પડકારતી અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટ નિર્ણય ન લે ત્યાં સુધી સીઈસીની નિમણૂક મુલતવી રાખવા જણાવ્યું હતું. જ્ઞાનેશ કુમારનો કાર્યકાળ 26 જાન્યુઆરી, 2029 સુધી રહેશે. આગામી લોકસભા ચૂંટણીના સમયપત્રકની જાહેરાત કર્યા પછી જ તેઓ નિવૃત્ત થવાની અપેક્ષા છે.

જ્ઞાનેશ કુમાર ૧૯૮૮ બેચના IAS અધિકારી છે. 

૧૯૮૮ બેચના કેરળ કેડરના IAS અધિકારી જ્ઞાનેશ કુમારનો જન્મ ૨૭ જાન્યુઆરી ૧૯૬૪ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના આગ્રામાં થયો હતો. તેમણે પોતાનો પ્રારંભિક અભ્યાસ વારાણસીની ક્વીન્સ કોલેજ અને લખનૌની કેલ્વિન તાલુકદાર કોલેજમાંથી કર્યો હતો. આ પછી, તેમણે IIT કાનપુરમાંથી સિવિલ એન્જિનિયરિંગમાં B.Tech, ICFAIમાંથી બિઝનેસ ફાઇનાન્સમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન અને હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી પર્યાવરણીય અર્થશાસ્ત્રમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશનની ડિગ્રી મેળવી. તેમણે એર્નાકુલમના સહાયક કલેક્ટર, અડૂરના નાયબ કલેક્ટર, કેરળ રાજ્ય અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ વિકાસ નિગમના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર, કેરળમાં કોચીન મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના મ્યુનિસિપલ કમિશનર તરીકે સેવા આપી હતી. તેમણે અન્ય ઘણા હોદ્દાઓ પર પણ સેવા આપી છે.

કેરળ સરકારના સચિવ તરીકે, જ્ઞાનેશ કુમારે નાણાકીય સંસાધનો, ફાસ્ટ-ટ્રેક પ્રોજેક્ટ્સ અને જાહેર બાંધકામ વિભાગ જેવા વિવિધ વિભાગો સંભાળ્યા. ભારત સરકારમાં, તેમને સંરક્ષણ મંત્રાલયમાં સંયુક્ત સચિવ, ગૃહ મંત્રાલયમાં સંયુક્ત સચિવ અને અધિક સચિવ, સંસદીય બાબતોના મંત્રાલયમાં સચિવ અને સહકાર મંત્રાલયમાં સચિવ તરીકે કામ કરવાનો અનુભવ છે. તેઓ ૩૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૪ ના રોજ ભારત સરકારના સહકારી સચિવ તરીકે નિવૃત્ત થયા અને ૧૪ માર્ચ, ૨૦૨૪ ના રોજ ભારતના ચૂંટણી પંચમાં ચૂંટણી કમિશનર તરીકે નિયુક્ત થયા.

તેઓ રામ મંદિર નિર્માણ સમિતિમાં હતા.

ભારતના 26મા CEC તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, જ્ઞાનેશ કુમાર આ વર્ષના અંતમાં બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ અને 2026માં કેરળ અને પુડુચેરી વિધાનસભાની ચૂંટણીઓનું નિરીક્ષણ કરશે. તેવી જ રીતે, તેઓ 2026 માં યોજાનારી તમિલનાડુ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં વિધાનસભા ચૂંટણીઓનું નિરીક્ષણ કરશે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયમાં તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, જ્ઞાનેશ કુમારે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં કલમ 370 નાબૂદ કર્યા પછીના નિર્ણયોને લાગુ કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેઓ અયોધ્યા રામ મંદિર નિર્માણ સમિતિના સભ્ય પણ હતા, જેના અધ્યક્ષ ભૂતપૂર્વ IAS નૃપેન્દ્ર મિશ્રા છે. કેન્દ્ર સરકારે તેમને શ્રી રામ મંદિર તીર્થ ક્ષેત્ર ટ્રસ્ટમાં પ્રતિનિધિ તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા. રામ મંદિરમાં પ્રતિષ્ઠિત થનારી ભગવાન શ્રી રામની બાળ સ્વરૂપની મૂર્તિની પસંદગી માટે તેઓ જ્યુરીમાં પણ હતા.

આ પણ વાંચોઃ

દેશના મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરનું નામ થયું જાહેર, PM મોદી અને રાહુલ ગાંધીની બેઠક બાદ મોટો નિર્ણય

વિવેક જોશી ૧૯૮૯ બેચના IAS અધિકારી છે.

જ્ઞાનેશ કુમાર મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર બન્યા પછી, તેમના સ્થાને વિવેક જોશીને ચૂંટણી કમિશનર બનાવવામાં આવ્યા. તેઓ ૧૯૮૯ બેચના હરિયાણા-કેડરના IAS અધિકારી છે. ચૂંટણી પંચમાં 58 વર્ષીય વિવેક જોશીનો કાર્યકાળ 2031 સુધીનો રહેશે. કાયદા મુજબ, મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અથવા ચૂંટણી કમિશનર 65 વર્ષની ઉંમર સુધી અથવા 6 વર્ષનો કાર્યકાળ (જે વહેલું હોય તે) પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી ભારતના ચૂંટણી પંચમાં સેવા આપી શકે છે. હરિયાણાના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય સચિવ વિવેક જોશી જાન્યુઆરી 2019 થી કેન્દ્રીય પ્રતિનિયુક્તિ પર હતા. 

વિવેક જોશીએ ગ્રેજ્યુએટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ જીનીવા (સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ)માંથી આંતરરાષ્ટ્રીય અર્થશાસ્ત્રમાં પીએચડીની ડિગ્રી મેળવી. તેમણે પ્રોફેસર રિચાર્ડ બાલ્ડવિનના માર્ગદર્શન હેઠળ ડોક્ટરેટની પદવી મેળવી. તેઓ રૂરકી યુનિવર્સિટી (હવે, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી રૂરકી) ના ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થી છે, જ્યાં તેમણે ૧૯૮૭ માં મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગમાં બી.ઈ. પૂર્ણ કર્યું. જોશી હરિયાણાના મુખ્ય સચિવ તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા અને 1 નવેમ્બર, 2022 ના રોજ કેન્દ્રીય પ્રતિનિયુક્તિ પર કેન્દ્રીય નાણાં મંત્રાલયમાં સચિવ તરીકે નિયુક્ત થયા હતા. 

બધા જ સમાચાર અને અપડેટ્સ મેળવવા માટે પ્લેસ્ટોર/એપ સ્ટોર પર જઇને અથવા આ લાઇન પર ક્લિક કરીને ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ એપ