આવું કેમ ? / બજારમાં નોકરી તો છે યુવાનો પાસે ડિગ્રી પણ છે છતા બેરોજગારી કેમ,ઇન્ડિયા સ્કિલ રિપોર્ટમા ચોંકવાનારુ કારણ

• ભારતની સૌથી મોટી સમસ્યા છે બેરોજગારી 
• બેરોજગારીને લઈને રિપોર્ટમાં કરાયો ચોંકાવનારો દાવો
• યુવાનો પાસે ડિગ્રી છે પણ આવડત નથી :રિપોર્ટ
• ભારતમાં 50% યુવાનો રોજગાર માટે યોગ્ય નથી : રિપોર્ટ

બેરોજગારી એ ભારતની સૌથી મોટી સમસ્યા છે. તે એક મોટી વિડંબનાની વાત છે કે જે દેશમાં શિક્ષણ ઉદ્યોગ $117 બિલિયનનું છે. જ્યાં ઈજનેરી-મેડિકલથી લઈને સ્કિલ કોર્સ સુધીની સંસ્થાઓનું ક્લસ્ટર છે. વિશાળ કેમ્પસ ધરાવતી સંસ્થાઓમાં દર વર્ષે લાખો વિદ્યાર્થીઓ તગડી ફી ભરીને ડિગ્રી લઈ રહ્યા છે. પણ એ બધી ડીગ્રીઓ તેને કોઈ કામની નથી. ઈન્ડિયા સ્કિલ રિપોર્ટ 2023 આનો દાવો કરી રહ્યો છે.

50% ડિગ્રી ધારકો પાસે કૌશલ્ય નથી

ઈન્ડિયા સ્કિલ રિપોર્ટ 2023માં બહાર આવ્યું છે કે ભારતમાં ડિગ્રી લેનારા 50% યુવાનો એવા છે જેમની પાસે નોકરી માટે પૂરતી કુશળતા નથી. આ રિપોર્ટ તૈયાર કરવા માટે કંપનીએ 3 લાખ 75 હજાર વિદ્યાર્થીઓની પરીક્ષા લીધી હતી. આ પછી ટેસ્ટના આધારે રિપોર્ટ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. રિપોર્ટના આંકડા દર્શાવે છે કે ભારતમાં લગભગ 50% યુવાનો એવા છે જેઓ રોજગાર માટે યોગ્ય નથી, જેમાંથી બેચલર અને માસ્ટર ડિગ્રી ધરાવતા યુવાનોની સંખ્યા વધુ છે.

B.Sc-B.Com ડિગ્રીનું શું થશે?

રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આગામી કેટલાક વર્ષોમાં સ્નાતકની ડિગ્રી ધરાવતા આવા 50% યુવાનોને ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવશે. બીજી તરફ જો આપણે વર્તમાનની વાત કરીએ તો આજે MBAની ડીગ્રી ધરાવતા 40% યુવાનો નોકરી માટે લાયક નથી. તેમની પાસે આવડત નથી. બીજી તરફ 43% એન્જિનિયરિંગ, 40% B.Com, 63% બેચલર ઑફ સાયન્સ એટલે કે BSC, 66% જેઓ ITIમાંથી ડિપ્લોમા અથવા અન્ય કોર્સ કરે છે, પોલિટેકનિકના 72 અને ફાર્મસીમાં બેચલર એટલે કે BPharmના 43 ટકા વિદ્યાર્થીઓ બેરોજગાર છે. તેનો સીધો અર્થ એ થયો કે આ યુવાનો પાસે ડીગ્રીઓ છે પણ લાયકાત નથી.

મહિલાઓ લાયકાત ધરાવે છે પરંતુ તેમને ઓછી નોકરીઓ મળી 

આજે જ્યારે છોકરીઓ દરેક જગ્યાએ સફળતાના ઝંડા લહેરાવી રહી છે, ત્યારે તેઓ કૌશલ્યમાં પણ કોઈથી પાછળ નથી. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શિક્ષિત મહિલાઓ શિક્ષિત પુરુષો કરતાં વધુ લાયક છે. વર્ષ 2022 માં 47% પુરૂષો અને 54% સ્ત્રીઓ પાત્ર હતા, પરંતુ સ્ત્રીઓને ઓછી નોકરીઓ મળી.

2030માં આ માર્કેટમાં 10 પાસ યુવાનોની સંખ્યા 300 મિલિયન 

રિપોર્ટમાં યુનિસેફના લેખને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશના લેબર માર્કેટમાં હાલમાં 55 મિલિયન ગ્રેજ્યુએટ્સ છે. ભવિષ્યની વાત કરીએ તો એવો અંદાજ છે કે વર્ષ 2030માં આ માર્કેટમાં 10 પાસ યુવાનોની સંખ્યા 300 મિલિયન હશે. આ એક વિરોધાભાસ કહેવાશે કે આલ્ફાબેટ ઇન્ક જેવી ટેક્નોલોજી અને મેનેજમેન્ટની ટોચની સંસ્થાઓનું નેતૃત્વ સુંદર પિચાઈ જેવા ભારતીયો અને માઈક્રોસોફ્ટ જેવા સત્ય નડેલા દ્વારા કરવામાં આવે છે. યુવાનો પાસે બે થી ત્રણ ડિગ્રી હોવા છતાં એક જ દેશમાં બેરોજગારી ઝડપથી વધી છે. મોટી મોટી સંસ્થાઓના રાજમાર્ગો પર નોકરીનું વચન આપતા હોર્ડિંગ્સ લાગેલા છે. 

યુવાનોને શેના માટે તૈયાર કરી રહ્યા છે?

વિશ્વભરમાં વિદ્યાર્થીઓ આજે ડિગ્રી સામે ખર્ચ પર વળતરને વધુને વધુ ધ્યાનમાં લઈ રહ્યા છે. ઉચ્ચ શિક્ષણે ઘણી વખત વૈશ્વિક સ્તરે વિવાદ ઉભો કર્યો છે. યુ.એસ. સહિત જ્યાં નફાકારક સંસ્થાઓને સરકારી તપાસનો સામનો કરવો પડ્યો છે. છતાં ભારતમાં શિક્ષણની જટિલતાઓ સ્પષ્ટપણે દેખાઈ રહી છે. હવે સરકારે તેનો સામનો કરવો પડશે.