નિર્ણય / UAE માટે ભારતે નિયમમાં કર્યો સૌથી મોટો ફેરફાર, પ્રતિબંધ હોવા છતાં કરશે નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ, જાણો કેમ

• ભારતે UAEમાં નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ કરવા માટે લીલી ઝંડી આપી
• આ નિર્ણયથી UAE સાથે ભારતના વ્યાપારી સંબંધો મજબૂત થવાની અપેક્ષા
• નબળા દેશોની ખાદ્ય સુરક્ષા જરૂરિયાતોને પંહોચી વળવા ભારતની મદદ 

ભારત સરકારે સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)માં 75000 ટન નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ કરવા માટે લીલી ઝંડી આપી છે. ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) એ માહિતી આપી છે કે UAE માં નિકાસને નેશનલ કો-ઓપરેટિવ્સ એક્સપોર્ટ્સ લિમિટેડ (NCEL) દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ નિર્ણયથી UAE સાથે ભારતના વ્યાપારી સંબંધો મજબૂત થવાની અપેક્ષા છે. 

નબળા દેશોની ખાદ્ય સુરક્ષા જરૂરિયાતોમાં ભારતની મદદ 
સરકારે 75,000 ટન ચોખાની નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપી છે. ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) એ એક નોટિફિકેશન બહાર પાડીને આ સંબંધમાં માહિતી શેર કરી છે.  સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)માં ચોખાની નિકાસને મંજૂરી આપવા સંબંધિત આ નિર્ણય એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે ભારતે સ્થાનિક પુરવઠાને મજબૂત રાખવા માટે બિન-બાસમતી ચોખાનું ઉત્પાદન વધાર્યું છે. નિકાસ પર પ્રતિબંધ છે.જો કે, સંવેદનશીલ દેશોની ખાદ્ય સુરક્ષા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે, ભારત સરકાર બિન-બાસમતી ચોખા અને અન્ય અનાજની નિકાસને મંજૂરી આપી રહી છે.  

ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધને કારણે સ્થિતિ વધુ વણસી
અહેવાલ અનુસાર સરકારે હાલમાં દેશમાં બિન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ પર સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ નિર્ણય બાદ ઘણા દેશોમાં ચોખાની માંગમાં વધારો થયો હતો અને ચોખાના ભાવમાં ભારે ઉછાળાના સમાચાર ભૂતકાળમાં હેડલાઈન્સ બન્યા હતા. જો કે, પ્રતિબંધ હોવા છતાં, ભારત તેના મિત્ર અને પડોશી દેશોની ખાદ્ય સુરક્ષાની માંગને પહોંચી વળવા માટે આગળ આવ્યું છે અને આ દેશોમાં ચોખાની નિકાસને મંજૂરી આપી છે. 

UAE ઉપરાંત આ દેશોને પણ કરી મદદ 
21 જુલાઈએ ભારતે નેપાળને 3 લાખ ટન ઘઉં અને 14184 ટન ભૂટાનને નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપી હતી.વધુમાં, ભારતે ભૂટાનમાં 79000 ટન નોન-બાસમતી ચોખા, મોરેશિયસને 14000 ટન અને સિંગાપોરમાં 50000 ટન નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસને મંજૂરી આપી હતી.આ નિકાસની મંજૂરી નેશનલ કો-ઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ (NCEL) દ્વારા આપવામાં આવી હતી.આ ઉપરાંત સેનેગલને 5 લાખ ટન, ઝામ્બિયાને 5 લાખ ટન, ઈન્ડોનેશિયાને 2 લાખ ટન, માલીને 1 લાખ ટન અને ભૂટાનમાં 48,804 ટન ચોખાની નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

શા માટે ભારતે નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે?
ભારત સરકારે સ્થાનિક પુરવઠો વધારવા અને છૂટક કિંમતોને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે 20 જુલાઈના રોજ બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો ચોખા નિકાસકાર દેશ છે, જેણે વર્ષ 2022-23માં ચોખાની વૈશ્વિક નિકાસમાં 40 ટકા યોગદાન આપ્યું છે.