સિદ્ધિ / ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1: દુશ્મનની બેલેસ્ટિક મિસાઈલને હવામાં જ કરશે ધ્વસ્ત, ભારતે બનાવ્યું આકાશમાં કવચ

• ભારતની ડિફેન્સ સિસ્ટમમાં વધુ એક સિદ્ધિ હાંસિલ કરી
• રસ્તા વચ્ચે જ બેલેસ્ટિક મિસાઈલને તોડી પડાશે
• ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 નું સફળ પરીક્ષણ થયું

બેલેસ્ટિક મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમને રસ્તા વચ્ચે તોડી પડવાની દિશામાં ભારતે વધુ એક સફળતા હાંસલ કરી છે. હવે ભારતે દુશ્મનની બેલેસ્ટિક મિસાઈલ અને એરક્રાફ્ટને આકાશમાં ઉડવાની ક્ષમતાને 'નેક્સ્ટ લેવલ' પર લઈ લીધી છે. પાકિસ્તાન અને ચીને બેલેસ્ટિક સાધનો વિકસાવ્યા તે હકીકતને ધ્યાનમાં લેતા, આ ભારત માટે એક મહત્વપૂર્ણ સફળતા છે. આ સંબંધમાં, ભારતે મંગળવારે ઓડિશાના દરિયાકાંઠે APJ અબ્દુલ કલામ દ્વીપ પરથી લાર્જ કિલ એલ્ટિટ્યુડ બ્રેકેટ સાથે ફેઝ-2 બેલિસ્ટિક મિસાઇલ ડિફેન્સ (BMD) ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1નું પ્રથમ સફળ ઉડાન પરીક્ષણ કર્યું. આ મિસાઈલ ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (DRDO) દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. 

ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 શું છે
ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 એ લાંબા અંતરની ઇન્ટરસેપ્ટર મિસાઇલ છે જે લોંગ-રેન્જની બેલિસ્ટિક મિસાઇલો તેમજ એરક્રાફ્ટના નીચા એક્સો-એટમોસ્ફેરિક અને એન્ડો-એટમોસ્ફેરિક ઇન્ટરસેપ્શન બંને માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. એટલે કે, ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 પૃથ્વીના વાતાવરણમાં અને બહાર બંને રીતે લાંબા અંતરની બેલિસ્ટિક મિસાઇલો અને એરક્રાફ્ટને શોધી અને તેનો નાશ કરી શકે છે.  ઇન્ટરસેપ્ટર મિસાઇલ એન્ટી-બેલિસ્ટિક મિસાઇલ છે. તેને DRDO દ્વારા દુશ્મન દેશની ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ બેલિસ્ટિક મિસાઇલ્સ (ICBM) જેવી બેલિસ્ટિક મિસાઇલોને નષ્ટ કરવા માટે વિકસાવવામાં આવી છે.

#DRDOUpdates | DRDO conducts successful maiden flight-test of Phase-II Ballistic Missile Defence interceptor off Odisha coast@PMOIndia @DefenceMinIndia @SpokespersonMoD https://t.co/R8ZYoCyMZ8 pic.twitter.com/hHYOvYNinz

— DRDO (@DRDO_India) November 2, 2022

દેશના તમામ બેલિસ્ટિક મિસાઇલ સંરક્ષણ સામેલ છે
આ મિસાઈલના સફળ પરીક્ષણથી ભારતને આકાશમાં વધુ એક કવચ મળ્યું છે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે આ પરીક્ષણ કરવા માટે દેશમાં વિવિધ સ્થળોએ હાજર તમામ મિસાઈલ સંરક્ષણ પ્રણાલીના હથિયારોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ શસ્ત્રોને વ્યૂહાત્મક રીતે દેશના અલગ-અલગ ગુપ્તચર સ્થળો પર તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.  સંરક્ષણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ ઇન્ટરસેપ્ટર બે-સ્ટેજ સોલિડ મોટર દ્વારા સંચાલિત છે. ઇન્ટરસેપ્ટરમાં સ્વદેશી રીતે વિકસિત અદ્યતન કંટ્રોલ સિસ્ટમ છે, મિસાઇલને લક્ષ્ય સુધી ચોક્કસ માર્ગદર્શન આપવા માટે નેવિગેશન. આ ઇન્ટરસેપ્ટર એલ્ગોરિધમ દ્વારા માર્ગદર્શન આપે છે. 

ખુબ ઓછા દેશો પાસે આ શસ્ત્રો છે
રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે કહ્યું કે આ ઈન્ટરસેપ્ટર મિસાઈલ દુનિયાના બહુ ઓછા દેશો પાસે ઉપલબ્ધ છે અને તેની અદ્યતન ટેકનોલોજી અનોખી છે. આ સાથે ભારત દુશ્મનની બેલેસ્ટિક મિસાઈલોને નષ્ટ કરવાની ક્ષમતાને આગલા સ્તર પર લઈ ગયું છે. 

નીચા એક્સો-વાતાવરણ અને અંતઃ-વાતાવરણ અવરોધ માટે યોગ્ય
ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 પૃથ્વીની સપાટીથી 20-40 કિલોમીટર (એન્ડો-વાતાવરણ)ની ત્રિજ્યામાં પૃથ્વીના વાતાવરણમાં દુશ્મન બેલિસ્ટિક મિસાઇલોનો નાશ કરી શકે છે. આ સિવાય ઇન્ટરસેપ્ટર AD-1 પૃથ્વીથી 50-150 કિમીની એક્સો-વાતાવરણ રેન્જમાં પણ દુશ્મનના બેલિસ્ટિક હથિયારને નષ્ટ કરી શકે છે. આ રીતે ઈન્ટરસેપ્ટર AD-1 ભારતને આકાશમાં દુશ્મનના બેલેસ્ટિક હુમલાઓથી રક્ષણ આપે છે. આ પરીક્ષણ ઉડાન દરમિયાન તમામ મિસાઇલોમાંથી મેળવેલ તમામ ડેટા અપેક્ષા મુજબના હતા. ફ્લાઇટ ડેટા મેળવવા માટે તૈનાત રડાર, ટેલિમેટ્રી અને ઇલેક્ટ્રો-ઓપ્ટિકલ ટ્રેકિંગ સ્ટેશનોએ તેની પુષ્ટિ કરી છે. 

ભારત 22 વર્ષથી સંરક્ષણ કવચ પર કામ કરી રહ્યું છે
તમને જણાવી દઈએ કે 2000માં ભારતે DRDO દ્વારા એન્ટી બેલેસ્ટિક મિસાઈલ વિકસાવવાની શરૂઆત કરી હતી. આ એ સમય હતો જ્યારે પાકિસ્તાન અને ચીન બેલેસ્ટિક સાધનો તૈયાર કરી રહ્યા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે ભારતે 2010 સુધીમાં આ તબક્કો હાંસલ કરી લીધો છે. આનું પરિણામ એ આવ્યું કે ભારતે પૃથ્વી મિસાઈલ પર આધારિત સંરક્ષણ કવચ તૈયાર કરી. આ પછી ભારતે બીજા તબક્કાની એન્ટી બેલેસ્ટિક મિસાઈલ વિકસાવવાનું શરૂ કર્યું. આ એવી મિસાઇલો હતી જે મધ્યવર્તી રેન્જની બેલિસ્ટિક મિસાઇલોનો નાશ કરી શકે છે. ભારત આ એન્ટિ-બેલિસ્ટિક મિસાઇલોને અમેરિકાની થિયેટર હાઇ-એલ્ટિટ્યુડ એરિયા ડિફેન્સ સિસ્ટમની તર્જ પર તૈયાર કરી રહ્યું છે.