છેલ્લાં બાર દિવસથી પેટ્રોલ ડિઝલના ભાવમાં સતત વધારો થતો જઈ રહ્યો છે. પેટ્રોલ અને ડિઝલના ભાવમાં ગુરુવારે એટલે કે આજે ફરી પાછો વધારો થયો છે. દિલ્હીમાં પેટ્રોલ 79.51 રૂપિયાએ પહોંચ્યું છે. તો મુંબઈમાં પેટ્રોલના ભાવ 86.91 રૂપિયાએ પહોંચ્યો છે. કોલકત્તામાં 82.41 પૈસાએ પેટ્રોલ પહોંચ્યુ છે. જ્યારે ચેન્નઈમાં 82.62 પ્રતિલિટર પેટ્રોલનો ભાવ બોલાયો હતો.
ડીઝલના ભાવ વધારામાં પણ આ જ ગતિ છે. મેટ્રો શહેર દિલ્લીમાં ડિઝલનો ભાવ પ્રતિ લિટર 71.55 રૂપિયા મુંબઈમાં 75.96 રૂપિયા તો કોલકત્તામાં 74.40 રૂપિયા જ્યારે ચેન્નઈમાં 75.61 રૂપિયા ડિઝલનો ભાવ ખૂલ્યો હતો.
પેટ્રોલ ડિઝલના ભાવ દરરોજ નવા રેકોર્ડ સર્જી રહ્યા છે. તો આ તરફ સરકાર એક્સાઈઝ ડયૂટીમાં ઘટાડો કરવા તૈયાર નથી. નાણાં મંત્રી અરુણ જેટલી કહે છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય કારણોથી પેટ્રોલ ડીઝલના ભાવ વધી રહ્યા છે. કાચા તેલની કિંમતમાં વધારો ઘટાડો થતો રહે છે.
કેટલાક અર્થ શાસ્ત્રીઓનું માનવું છે કે જો સરકાર એક્સાઈઝ ટયૂટીમાં ઘટાડો કરે તો લોકોને સસ્તું પેટ્રોલ મળી શકે છે. સરકારને જીએસટીમાંથી ઘણી આવક થઈ રહી છે. તો તેનો જનતાને લાભ પેટ્રોલ-ડીઝલ પર એક્સાઈઝ ડયૂટી ઘટાડીને આપી શકે છે પરંતુ સરકાર તેમ કરવા રાજી નથી.
સરકાર આવક ગુમાવવા માગતી નથી. સરકારે 4 વર્ષમાં એક્સાઈઝ ડયુટીમાં 9 વખત વધારો કર્યો છે અને માત્ર એક વખત જ ઘટાડો કર્યો છે. કેન્દ્ર સરકાર પેટ્રોલ પર 19.48 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 15.33 રૂપિયા એક્સાઈઝ ડયૂટી વસૂલે છે.
છેલ્લે 2017માં એક્સાઈઝ ડયૂટીમાં 2 રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો હતો પરંતુ 2014થી 2016 સુધીમાં તેમાં 9 વખત વધારો કરવામાં આવ્યો. જેનાથી 3 વર્ષમાં સરકારની આવકમાં બેગણો વધારો થયો છે. નાણાકીય વર્ષ -2014-15માં પેટ્રોલ-ડીઝલ પર એક્સાઈઝ ડયૂટીથી સરકારને 99 હજાર 184 કરોડ રૂપિયા મળ્યા હતા. જ્યારે 2017-18માં આ આવક 2લાખ 29હજાર 19 કરોડ સુધી પહોંચી ગઈ છે.
ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલની કિંમતને લઈને હાહાકકાર મચ્યો છે પરંતુ એક આરટીઆઈ દ્વારા સામે આવેલી માહિતીમાં ખુલાસો થયો છે કે. ભારત બીજા દેશોને ખૂબ જ સસ્તામાં પેટ્રોલ વેચતું રહ્યું છે. મુંબઈમાં સરકારી તેલ કંપનીઓ પેટ્રોલ 86થી 87 રૂપિયામાં વેચી રહી છે પરંતુ આ જ પેટ્રોલ ડિઝલ મલેશિયાને અડધાથી પણ ઓછી કિંમતે વેચી રહી છે.
આરટીઆઈ કાર્યકર્તાને આ માહિતી પેટ્રોલિયમ મંત્રાલય નીચે આવતી સરકારી કંપની મંગલૂર રિફાઈનરી એન્ડ પેટ્રોકેમિકલ્સ લિમિટેડ પાસેથી મળી. આરટીઆઈ દ્વારા મળેલી માહિતી અનુસાર ભારત મોરિશિયસને પ્રતિ લિટર 36.30 રૂપિયે પેટ્રોલ અને પ્રતિલિટર 37.6 રૂપિયે ડીઝલ વેચે છે. જ્યારે યૂએઈને પ્રિતલિટર 33.84 રૂપિયે પેટ્રોલ નિકાસ કરે છે. જ્યારે હોંગકોંગને 36.26 રૂપિયે મલેશિયાને 36.8 રૂપિયે અને સિંગાપુરને 38.31 રૂપયે પેટ્રોલ વેચે છે.
પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે પણ સ્વીકાર્યું છે કે 1 જાન્યુઆરી 2018થી 30 જૂન 2018 વચ્ચે 15 દેશોને પેટ્રોલ અને 29 દેશોને ડિઝલ સસ્તાદરે નિકાસ કરવામાં આવ્યું છે. વિદેશમાં પેટ્રોલ સસ્તાદરે નિકાસ કરવામાં આવે છે. જ્યારે ભારતમાં ટેક્સના કારણે પેટ્રોલ મોંઘાદરે વેચાઈ રહ્યું છે. આ એક પ્રકારની નફાખોરી છે. સરકાર આટલી ઉદારતાથી તેલની નિકાસ કરી શકે છે તો પેટ્રોલ ડિઝલ પર એક્સાઈઝ ડયૂટી ઘટાડવામાં ઉદારતા કેમ દાખવતી નથી.