ચેતવણી / ચીને ભારતની ચિંતા વધારતા PM મોદીએ નેપાળ-શ્રીલંકાને આપી આ સલાહ

• ચીને પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને નેપાળ સાથે વર્ચુઅલ બેઠક યોજી
• ચીન શ્રીલંકાને 50 કરોડ ડોલરની લોન આપવા તૈયાર
• પીએમ મોદીએ પાડોશી દેશોને પણ ચેતવણી આપી

પીએમ મોદીએ કોઈ દેશનું નામ લીધા વિના કહ્યું કે, "જો વિકાસની શોધમાં ખોટી વ્યૂહરચના અથવા ખોટા ભાગીદારો પસંદ કરવામાં આવે તો વૈશ્વિક મહાસત્તાઓનો બ્લોગ બની જશે. ઇતિહાસે આપણને શીખવ્યું છે કે વિકાસના નામે થયેલી ભાગીદારીએ કેટલાંય દેશોને નિર્ભર હોવા પર મજબૂર કરી દીધાં છે. જેણે ઓપનિવેશિક અને સામ્રાજ્યવાદી શાસનને જન્મ આપ્યો. વિશ્વના ઘણા દેશોનું વર્ચસ્વ વધી ગયું."

પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભારત ફક્ત બીજા દેશોને તેમના વિકાસમાં મદદ કરવા માંગે છે. ભારતનો વિકાસ માનવતા કેન્દ્રિત છે. ભારત જે દેશો સાથે વિકાસના કામ માટે ભાગીદારી કરી રહ્યું છે તે આદર, વિવિધતા, ભાવિ ચિંતાઓ અને મજબૂત વિકાસના મૂલ્યો પર આધારિત છે. ભારતનો એક મૂળ સિદ્ધાંત એ છે કે તે તેના સહભાગીનો આદર કરે છે. અમારું સહયોગ કોઈ શરત સાથે નથી આવતો કે ન તો કોઈ રાજકીય અને આર્થિક હિતથી પ્રેરિત હોય છે.

પીએમ મોદીના આ સંદેશને નેપાળ અને શ્રીલંકા જેવા પડોશી દેશો માટે ચીન અંગેની ચેતવણી તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. શ્રીલંકા અને નેપાળ વિકાસ યોજનાઓના નામે ચીન પાસેથી મોટી લોન લઈ રહ્યા છે. તાજેતરના ભૂતકાળમાં પણ નેપાળનો ચીન તરફનો ઝુકાવ વધ્યો છે, જ્યારે સરહદ વિવાદને લઈને ભારત સાથે મતભેદો વધી રહ્યા છે. ભારત તરફથી સતત સરહદ તણાવ વચ્ચે, ચીને નેપાળમાં 300 મિલિયન રેલ પ્રોજેક્ટ પર કામ ઝડપી બનાવ્યું છે. આ વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ રેલ્વે લાઇન લ્હાસાથી કાઠમંડુ સુધી જશે અને ત્યારબાદ તે ભારત-નેપાળ સરહદ નજીક લુમ્બિની સાથે પણ જોડાશે. જો કે, અત્યારથી જ આ યોજનાની કિંમતને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરાઈ રહી છે.

શ્રીલંકાએ 15,000 એકર જમીન ચીનને સોંપી દીધી હતી

ચીનના દેવાને લઈને હંમેશાથી એક્સપર્ટ્સ આશંક વ્યક્ત કરતા આવ્યાં છે કે તે આર્થિક મદદ દ્વારા કેટલાંય દેશોની સ્ટ્રેટેજીક કેપિટલ પર કબજો જમાવી લે છે. ડિસેમ્બર 2017 માં, શ્રીલંકાના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ મેત્રીપાલ સિરીસેના અને પ્રધાનમંત્રી રાનિલ વિક્રેમસિંઘે ચીનના દેવાની જાળમાં ફસાઈને 99 વર્ષ સુધી હેમ્બન્ટોટા બંદર અને તેની આસપાસની 15,000 એકર જમીન ચીનને સોંપી દીધી હતી. તે સમયે, શ્રીલંકાની સરકારે તેના પગલાનો બચાવ કરતા કહ્યું કે, તે બંદરના નિર્માણ દરમિયાન લેવાયેલા ચીનના દેવાની ચૂકવણી કરી શકશે નહીં, તેથી બીજો કોઈ રસ્તો બાકી નહોતો. તેમ છતાં ચીન પાસેથી શ્રીલંકાએ લોન લેવાનું છોડ્યું નહીં.

ચીન શ્રીલંકાને 50 કરોડ ડોલરની લોન આપવા તૈયાર

મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, 13 મેના રોજ, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ગોતાભાયા રાજપક્ષે વચ્ચે વાતચીત થઈ હતી. ચીન શ્રીલંકાને 50 કરોડ ડોલરની લોન આપવા તૈયાર છે જેથી તે તેની આર્થિક સ્થિતિ સુધારી શકે. શ્રીલંકા ભારતને દેવાની ચુકવણી વધારવા અપીલ કરી રહ્યું છે, જો કે, હજી સુધી કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી.

ચીને પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને નેપાળ સાથે વર્ચુઅલ બેઠક યોજી

તાજેતરમાં જ ચીને પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને નેપાળ સાથે વર્ચુઅલ બેઠક યોજી હતી અને કોરોના મહામારીમાં  સહભાગી લડાઈ ઉપરાંત ચીનના બેલ્ટ અને રોડ પ્રોજેક્ટ પર સહયોગ વધારવા જણાવ્યું હતું. ચીને પાકિસ્તાન સાથેની આર્થિક ભાગીદારીનું ઉદાહરણ આપતાં અફઘાનિસ્તાન અને નેપાળને પણ આ જ રસ્તે ચાલવાની સલાહ આપી હતી. આ બેઠકને દક્ષિણ એશિયામાં ચીનની સક્રિય ભૂમિકા તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. સ્વાભાવિક છે કે આનાથી ભારતની ચિંતાઓ વધશે.