રાજસ્થાનના બડોદિયા ગામમાં હોળી પહેલા બે છોકરાઓના લગ્ન કરવવાની અનોખી પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે.
હોળી પહેલા બે છોકરાઓના લગ્ન કરવવાની અનોખી પરંપરા
વરરાજા અને દુલ્હન બંને યુવાન છોકરાઓ બને છે
આખું ગામ એક થઈને આ લગ્નમાં ભાગ લે છે
Strange Rituals: ભારત માટે હંમેશા એવું કહેવામાં આવે છે કે અહીં પાણી અને વિસ્તાર ફરે એટલે બોલી બદલાય છે. આ રીત દેશના દરેક રાજ્યમાં લગ્નથી લઈને તહેવારો સુધીની પોતાની અલગ-અલગ પરંપરાઓ છે. આ રીતે ઉત્તર પ્રદેશના મથુરામાં હોળીનો તહેવાર ઉજવવાની રીત અલગ છે, બરસાનામાં અલગ છે અને વૃંદાવનમાં પણ અલગ છે. રાજસ્થાનના બાંસવાડા જિલ્લાના એક ગામમાં હોળીનો તહેવાર ઉજવવાની એક અલગ જ પરંપરા છે. રાજસ્થાનના બડોદિયા ગામમાં હોળી પહેલા બે છોકરાઓના લગ્ન કરવવાની અનોખી પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે.
દેશમાં હોળીની ઉજવણી કરવાની નવી-નવી રીતો અજમાવવામાં આવી રહી છે. ત્યારે કેટલીક જગ્યાએ રંગોનો તહેવાર પણ જૂના રીત રિવાજ મુજબ ઉજવવામાં આવે છે. રાજસ્થાનના બડોદિયા ગામમાં હોળી પહેલા બે છોકરાઓના લગ્નની પરંપરા દર વર્ષે ધામધૂમથી કરવામાં આવે છે. જો કે આ લગ્ન માત્ર વિધિપૂર્વક કરવામાં આવે છે. બડોદિયા ગામમાં પૂર્વજોની આ પરંપરા હોળીની આગલી રાત્રે કરવામાં આવે છે. જેમાં વરરાજા અને દુલ્હન બંને યુવાન છોકરાઓ બને છે. આખું ગામ એક થઈને આ લગ્નમાં ભાગ લે છે.
કયા છોકરાઓ લગ્ન થઈ શકે છે ?
બડોદિયા ગામમાં માત્ર હસી મજાક અને ધાર્મિક વિધિ કરવા માટે કોઈપણ બે છોકરાઓ ભાગ લઈ શકતા નથી. આ માટે જરુરી છે કે બંને છોકરાઓએ યજ્ઞોપવીત સંસ્કાર કર્યા ન હોય. સામાન્ય ભાષામાં કહીએ તો જનોઈ સંસ્કાર કરનાર બે છોકરાઓ આ વિધિ હેઠળ લગ્ન કરી શકતા નથી. અહીંના લોકો આ લગ્નને ગેરિયા કહે છે. પરંપરા મુજબ ચતુર્દશીની રાત્રે ગામના વડા આ લગ્ન માટે બે છોકરાઓની પસંદગી કરે છે અને આ લગ્ન આખા ગામની હાજરીમાં રમૂજ સાથે થાય છે. ગામના લોકો આખી રાત ગીત ગાવા અને હસી મજાકમાં પસાર કરે છે. દરેક વ્યક્તિ શુભ સમયે હોલિકા દહનમાં ભાગ લે છે. પછી સવારના સમયે તેઓ એકબીજા સાથે રંગોથી હોળી રમે છે.
કોણ છોકરાઓને શોધી લાવે છે ?
હોળી પહેલા આ લગ્ન માટે છોકરાઓ શોધવાનું કામ એક ખાસ સમૂહને આપવામાં આવે છે. ગામમાં રહેતા ગેરિયા સમૂહ બે એવા છોકરાઓને શોધે છે. જેમના લગ્ન થઈ શકે છે. જ્યારે તેને બે છોકરાઓ મળે છે ત્યારે તે તેમને પોતાના ખભા પર બેસાડીને ગામના મંદિરમાં લાવે છે. જેમાં પ્રથમ જે છોકરો મળે છે તેને વરરાજા બનાવવામાં આવે છે અને જે છોકરો બીજો મળે છે તેને દુલ્હન બનાવવામાં આવે છે. બંને વર-કન્યાની જેમ તૈયાર થાય છે. આ પછી બંને છોકરાઓને મંદિરમાં બનેલી ઓસરીમાં બેસાડવામાં આવે છે. આ પછી પંડિત તમામ રીત-રિવાજો સાથે બંનેના લગ્ન કરે છે.
કેમ મનાવવામાં આવે છે આ વિચિત્ર પરંપરા ?
બંને છોકરાઓના લગ્નની વિધિમાં સાત ફેરા અને સાત વચન પણ સામેલ હોય છે. બંને છોકરાઓ પણ સંપૂર્ણ વિધિ સાથે અગ્નિના સાત ફેરા ફરે છે. લગ્નની તમામ વિધિઓ પૂરી થયા પછી આખી રાત નાચ-ગાન ચાલે છે. પછી સવારે બંને છોકરાઓને બળદગાડામાં બેસાડીને આખા ગામમાં ફેરવવામાં આવે છે. સ્થાનિક લોકો તેને વર-કન્યાની શોભાયાત્રા કહે છે. આખું ગામ પણ નવવિવાહિત યુગલને આશીર્વાદ અને ભેટ આપે છે. લોકો કહે છે કે ઘણા વર્ષો પહેલા બરોડિયામાં એક નાળું હતું જે ગામને બે ભાગમાં વહેંચતું હતું. બડોદિયાના બંને વિસ્તારોમાં પ્રેમ જાળવવા માટે લોકોએ એક અજીબોગરીબ રીત શોધી કાઢી. તેઓએ ગામના બંને ભાગોમાંથી એક-એક છોકરાને પસંદ કર્યો અને તેના લગ્ન કરાવ્યા. ત્યારથી આ ગામમાં હોળીના એક દિવસ પહેલા બે છોકરાઓના લગ્નની પરંપરા ચાલી રહી છે.