સ્પેશિયલ સ્ટોરી / ભાજપે કેટલા રાજ્યોમાં જોડતોડથી સરકાર બનાવી? જુઓ કયા રાજ્યોમાં કોની સાથે બનાવી સરકાર

• આજે દેશના મોટા હિસ્સા પર ભાજપનો કબજો
• ગોવા, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ અને હરિયાણા તથા બિહારમાં જોડતોડથી બનાવી સરકાર 
• મધ્યપ્રદેશમાં રણનીતિ બનાવીને ભાજપે કોંગ્રેસ સરકાર ઉથલાવી નાખી

નરેન્દ્ર મોદીએ 26 મે, 2014ના રોજ દેશના વડાપ્રધાન પદના શપથ લીધા હતા. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે ભાજપ અને તેના ગઠબંધન પક્ષો (એનડીએ) ફક્ત 7 રાજ્યોમાં જ સત્તામાં હતા. પરંતુ આજે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. નરેન્દ્ર મોદીનું કરિશ્માઈ નેતૃત્વ હોય કે પછી અમિત શાહની રાજકીય ભવ્યતા, આજે દેશના એક મોટા ભાગ પર ભાજપ અને તેના ગઠબંધન પક્ષો (એનડીએ)નો કબજો છે. આવી સ્થિતિમાં, તે કહેવું પણ ખોટું નહીં હોય કે ભાજપે રાજ્યોમાં ચૂંટણી જીતવા અને સરકાર બનાવવા માટે પાયાના સ્તરે ઘણું કામ કર્યું છે અને તેના કાર્યકરોને ખૂબ પ્રેરિત કર્યા છે. આ ઉપરાંત સરકાર બનાવવા માટે ભાજપની ચાલાકીભરી રણનીતિનો પણ મહત્વનો ફાળો છે. એટલા માટે ભાજપે ગોવા, કર્ણાટક, મધ્ય પ્રદેશ, હરિયાણા અને બિહારમાં સરકાર બનાવી હતી.

મધ્યપ્રદેશમાં ભાજપે શું કર્યું?
મહારાષ્ટ્રની મહા વિકાસ અઘાડી સરકારની હાલત જે આ સમયે થઈ રહી છે, તે જ હાલત વર્ષ 2020માં મધ્યપ્રદેશમાં પણ હતી. ત્યારે 22 જેટલા ધારાસભ્યો ભાજપના સંપર્કમાં હોવાનું સામે આવ્યું હતું. 230 સભ્યોવાળી મધ્ય પ્રદેશ વિધાનસભામાં કોંગ્રેસ પાસે માત્ર 114 ધારાસભ્યો હતા અને બહુમત માટે 116 ધારાસભ્યોની જરૂર હતી. આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસને ચાર અપક્ષ, બસપાના બે અને સપાના એક ધારાસભ્યનું સમર્થન મળ્યું હતું. તેમની સાથે કુલ 121 ધારાસભ્યો આવ્યા હતા. તે સમયે ભાજપ પાસે 108 ધારાસભ્યો હતા. આ દરમિયાન કોંગ્રેસ નેતા જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ કોંગ્રેસ છોડી દીધી અને 22 ધારાસભ્યોએ વિધાનસભામાંથી રાજીનામું આપી દીધું. આ પછી એમપીમાં કમલનાથ સરકાર પડી અને આજે અહીં ભાજપની સરકાર છે.

ગોવામાં ભાજપે કઈ રણનીતિ અપનાવી?
ગોવામાં કુલ 40 વિધાનસભા બેઠકો માટે 2017માં ચૂંટણી યોજાઈ ત્યારે પરિણામોમાં કોંગ્રેસ સૌથી મોટી પાર્ટી હતી. તેણે કુલ 17 બેઠકો જીતી હતી અને ભાજપ બીજા નંબર પર હતી. આ ચૂંટણીમાં ભાજપને માત્ર 13 બેઠકો મળી હતી. ચૂંટણી પરિણામોમાં કોંગ્રેસ મોટી પાર્ટી હતી પરંતુ ભાજપે એમજીપી, જીએફપી અને 2 અપક્ષ ધારાસભ્યની મદદથી સરકાર બનાવી હતી. આવી જ રીતે 2022માં જ્યારે ગોવા વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો આવ્યા ત્યારે ભાજપે 20 સીટો પર જીત મેળવી હતી. અહીં પણ તે એક બેઠક પરથી બહુમત મેળવવામાં નિષ્ફળ રહી હતી. ત્યારબાદ ભાજપે મહારાષ્ટ્રવાદી ગોમાંતક (એમજીપી)ના 3 અપક્ષ અને 2 ધારાસભ્યોનું સમર્થન લીધું અને રાજ્યમાં પોતાની સરકાર બનાવી.

કર્ણાટકમાં ભાજપે શું રમત રમી?
2018માં કર્ણાટક વિધાનસભામાં 224 બેઠકો પર થયેલી ચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ)એ સૌથી વધુ બેઠકો જીતી હતી. તેણે કુલ 104 બેઠકો જીતી હતી. પરંતુ જેડીએસ-કોંગ્રેસ ગઠબંધને 120 સીટો સાથે સરકાર બનાવી હતી. કારણ કે ભાજપ દ્વારા કર્ણાટકને પોતાના માટે મહત્વનું રાજ્ય માનવામાં આવે છે. જો તેમના હાથમાંથી કર્ણાટક નીકળી જશે તો તેમના માટે દક્ષિણ ભારતનો દરવાજો બંધ થઈ જશે. એટલા માટે ભાજપે પોતાની બધી તાકાત અહીં લગાવી દીધી હતી. 2019માં ભાજપે કર્ણાટકમાં ચાલ ચલી હતી.  અહીં જેડીએસ-કોંગ્રેસ ગઠબંધનની સરકાર હતી અને એક સમય એવો પણ આવ્યો જ્યારે આ સરકારના 16 ધારાસભ્યો ભાજપના સંપર્કમાં આવ્યા હતા. આ વાતને છ મહિના પણ થયા ન હતા અને જુલાઈ 2019માં 14 મહિના જૂની જેડીએસ-કોંગ્રેસની સરકાર પડી ભાંગી હતી. આજે કર્ણાટકમાં ભાજપની સરકાર છે.

હરિયાણામાં શું થયું?
હરિયાણામાં 2019ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે જનનાયક જનતા પાર્ટી (જેજેપી) સાથે મળીને સરકાર બનાવી હતી. ચૂંટણી દરમિયાન પણ ભારે ઉત્તેજના હતી, પરંતુ પરિણામો બાદ ભાજપના તત્કાલીન અધ્યક્ષ અમિત શાહે સ્પષ્ટ કરી દીધું હતું કે, રાજ્યમાં ભાજપનો મુખ્યમંત્રી હશે અને નાયબ મુખ્યમંત્રીનું પદ જાજપાને આપવામાં આવશે. ભાજપે અગાઉ અહીં સરકાર બનાવવા માટે અપક્ષ ધારાસભ્યોનું સમર્થન મેળવ્યું હતું, ત્યારબાદ જેજેપી સાથે વાતચીત કરી હતી. આની પાછળ રણનીતિ એ હતી કે ભાજપ નથી ઈચ્છતું કે તે જેજેપીએની બધી શરતોને સ્વીકારે, એટલા માટે અપક્ષોને સાધીને બહુમતનો આંકડો મેળવ્યો. બાદમાં તેણે જાજપા સાથે વાત કરી હતી. ભાજપ જાજપાનો ટેકો જ ઈચ્છતો હતો જેથી સ્થિરતા જળવાઈ રહે.

આ રાજ્યોમાં ભાજપની સરકાર 

બિહારમાં શું થયું?
2014ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ભાજપે નરેન્દ્ર મોદીને પ્રચાર સમિતિના વડા બનાવ્યા ત્યારે જેડીયુએ તેના વિરોધમાં બિહારમાં ભાજપ સાથે 17 વર્ષ જૂના ગઠબંધનનો અંત આણ્યો હતો. 2014ની લોકસભામાં મળેલી નિષ્ફળતા બાદ 2015ની બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ સાથે મળીને જેડી(યુ) અને આરજેડીએ મળીને ચૂંટણી લડી હતી અને બિહારમાં સરકાર બનાવી હતી.પરંતુ 26 જુલાઈ 2017ના રોજ નીતિશ કુમારે બિહારના મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપી દીધું અને પાર્ટીને 20 મહિના જૂના મહાગઠબંધનથી અલગ કરી દીધી. બીજા જ દિવસે તેમણે ભાજપની મદદથી બિહારમાં સરકાર બનાવી અને બિહારના મુખ્યમંત્રી બન્યા. બિહારમાં લાલુ યાદવ અને નીતિશકુમાર વચ્ચેની તુટેલી દોસ્તીનો લાભ ભાજપે ઉઠાવ્યો હતો અને જેડીયુની મદદથી બિહારમાં પણ પોતાની સર્વોપરિતા પ્રસ્થાપિત કરી હતી.

આ રાજ્યોમાં ભાજપની ગઠબંધન સરકાર