તમારા કામનું / AADHAAR Lock કરતા શીખી લો નહીંતર જીવનનો આધાર હલી જશે

• આધાર કાર્ડ આજે બધી સર્વિસ સાથે લિંક 
• આધારને તમે લોક કે અનલોક કરી શકો છો 
• VID એક આધારની ઈન્ટરનેટ કોપી

આધારનો દુરુપયોગ અટકાવો 
આજના સમયમાં આધાર કાર્ડ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ડોક્યુમેન્ટ છે. આપણે ઘણી સેવાઓનો લાભ લેવા માટે આધારનો ઉપયોગ કરીએ છીએ. આવી પરિસ્થિતિમાં ઘણા લોકોના મનમાં આધાર કાર્ડનો દુરૂપયોગ થવાની સંભાવના હોય છે. આધારના દુરુપયોગને રોકવા માટે યૂઝર્સ આધાર લોક અને અનલોકની સુવિધાનો ઉપયોગ કરી શકે છે. આધાર લોકની સુવિધાથી અન્ય કોઈ વ્યક્તિ તમારા આધારનો દુરુપયોગ નહીં કરી શકે. ઉપરાંત, જ્યારે તમારે જરૂર હશે ત્યારે તમે તમારો આધાર અનલોક પણ કરી શકો છો. યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI)ની વેબસાઇટ અનુસાર, "UIDAI તમારા આધાર નંબરને લોક અને અનલોક કરવાની સુવિધા આપી રહી છે. આધાર કાર્ડને લોક કર્યા બાદ આધાર નંબર દ્વારા ઓથેન્ટિકેશન નહીં થઇ શકે. આવા કિસ્સામાં ઓથેન્ટિકેશન તમે તમારા વર્ચ્યુઅલ આઇડીનો ઉપયોગ કરી શકો છો."

VID શું છે ?
વર્ચ્યુઅલ આઇડી 16 અંકનું હોય છે. સરળ ભાષામાં તેને સરકાર દ્વારા પ્રમાણિત આધારની ઈન્ટરનેટ કોપી કહેવામાં આવે છે. તેના દ્વારા આધાર કાર્ડની તમામ સેવાઓનો ઉપયોગ કરી શકાશે. તેની વેલિડિટી એક દિવસની હોવાનું કહેવાય છે. પરંતુ જ્યાં સુધી યુઝરે બીજું વર્ચ્યુઅલ આઇડી બનાવ્યું ન હોય ત્યાં સુધી તે માન્ય રહે છે.

ઓનલાઇન વર્ચ્યુઅલ આઇડી કેવી રીતે જનરેટ કરવું:
1. આ માટે તમારે સૌથી પહેલા UIDAI ની ઓફિશિયલ વેબસાઇટની મુલાકાત લેવી પડશે જે https://www.uidai.gov.in. છે.
2. My aadhaar પર ક્લિક કર્યા પછી Virtual ID જનરેટર પર ક્લિક કરવું પડશે.
3. એક પેજ ખુલશે ત્યાં તમારો 16 આંકડાનો આધાર નંબર નાખવો પડશે.
4. પછી કેપ્ચા વેરિફિકેશન કરો અને Send OTP પર ક્લિક કરો.
5. તમારા નોંધાયેલા મોબાઇલ નંબર પર OTP આવે તે દાખલ કરો.
6. ત્યારબાદ  Generate VID  ઓપ્શન પર ક્લિક કરો.
7. તમને VID  જનરેટ થવાનો સંદેશ મળશે.
આ Virtual ID જ્યાં સુધી નવું Virtual ID ન બને ત્યાં સુધી માન્ય રહેશે.

UID ને લોક અનલોક કઈ રીતે કરશો 
UID ને લોક કરવા માટે નાગરિક પાસે 16-અંકનો VID નંબર હોવો આવશ્યક છે. જો તમારી પાસે VID નથી, તો તમે તેને એસએમએસ સેવા અથવા વેબસાઇટ દ્વારા જનરેટ કરી શકો છો.

આધાર લોક કરવાની પ્રક્રિયા 
1. સૌથી પહેલા તમારે uidai.gov.in જવું પડશે અને પછી My Aadhaar માં તમારે Aadhaar Lock and Unlock Service પર ક્લિક કરવું પડશે.
2. ક્લિક કર્યાની સાથે જ એક અલગ પેજ ખુલશે. અહીં તમને Lock UID અને Unlock UID વિકલ્પો દેખાશે, Lock UID પર ક્લિક કરો.
3. આ પછી 12 આંકડાનો આધાર કાર્ડ નંબર (UID) દાખલ કરો.
4. તે પછી તમારું નામ અને પિનકોડ નાખો.
5. ત્યારબાદ સ્ક્રીન પર દેખાતો સિક્યોરિટી કોડ દાખલ કરો.
6. સિક્યોરિટી કોડ નાખ્યા બાદ તમારે OTP અથવા TOTP ઓપ્શન પર ક્લિક કરવાનું રહેશે.
7. આ પછી તમને તમારા રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર પર OTP  મળશે, તેને દાખલ કરો.
8. તમે ઓટીપી દાખલ કરો અને સબમિટ બટન દબાવો એટલે તમને સ્ક્રીન પર લખેલું દેખાશે કે તમારો આધાર નંબર લોક થઈ ગયો છે અને હવે તમે ઓથેન્ટિકેશન માટે VID નો જ ઉપયોગ કરી શકો છો.

આધાર અનલોક કરવાની પ્રક્રિયા 
1. લોક સુવિધાની જેમ જ સૌથી પહેલા તમારે uidai.gov.in જવું પડશે અને પછી My Aadhaar માં તમારે Aadhaar Lock and Unlock Service પર ક્લિક કરવું પડશે.
2. ક્લિક કર્યાની સાથે જ એક અલગ પેજ ખુલશે. અહીં તમને Lock UID અને Unlock UID વિકલ્પો દેખાશે, Unlock UID પર ક્લિક કરો.
3. ત્યાં તમારી પાસે VID માંગવામાં આવશે એ એન્ટર કરો ત્યારબાદ કેપ્ચા ભરો અને Send OTP પર ક્લિક કરો.
4. OTP દાખલ કરીને સબમિટ પર ક્લિક કરો, તમારું આધાર UID અનલોક થઇ જશે.  

બાયોમેટ્રિક લોક 
જો તમારે સંપૂર્ણ આધાર કાર્ડને લોક નથી કરવું પરંતુ  બાયોમેટ્રિક્સ જ લોક કરવી છે તો આ સુવિધાનો ઉપયોગ કરીને આધાર કાર્ડ વપરાશકર્તાઓ મર્યાદિત સમય માટે તેમના બાયોમેટ્રિક્સને લોક અને અનલોક કરી શકે છે. આ ફીચર નાગરિકની ફિંગરપ્રિન્ટ્સ અને આઇરિસ જેવા મહત્વપૂર્ણ બાયોમેટ્રિક ડેટાની પ્રાઇવસીનું રક્ષણ કરે છે. જો કે બાયોમેટ્રિક્સ લોક થઈ ગયા પછી તો આધાર કાર્ડધારકો પણ ઓથેન્ટિકેશન માટે પોતાના બાયોમેટ્રિક્સનો ઉપયોગ નહીં કરી શકે.

બાયોમેટ્રિક્સ લોક-અનલોક કરવાની પ્રક્રિયા : 
1. UIDAI વેબસાઈટની મુલાકાત લો. અથવા તમે https://resident.uidai.gov.in/bio-lock આ લિંક પર વાપરી શકો છો.
2. હવે my aadhar ટેબ પર ક્લિક કરો. હવે આધાર સેવાઓ પર જઈને આધાર લોક/અનલોક પર ક્લિક કરો.
3. હવે આધાર નંબર અથવા VID દાખલ કરો.
4. હવે કેપ્ચા કોડ ભરો અને પછી સેન્ડ ઓટીપી પર ક્લિક કરો.
5. હવે તમારા રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર પર મળેલ ઓટીપી દાખલ કરો.
6. હવે સ્ક્રીન પર બતાવેલ ચાર અંકનો કોડ નાખ્યા બાદ 'ઇનેબલ' પર ક્લિક કરો.
7. જયારે પણ તમારે બાયોમેટ્રિક્સ અનલોક કરવું હશે ત્યારે સરખી જ પ્રક્રિયા કરીને લોગ ઇન કરવું પડશે અને ત્યાં જઈને ડિસેબલ અથવા તો થોડા સમય માટે તમે બાયોમેટ્રિક્સ એક્ટીવ કરી શકો છો.