આજ વર્ષે ભારતના દરિયાકિનારે ચાર વાવાઝોડા આવી ચુક્યા છે જેમાં હિક્કા, વાયુ, ક્યાર અને મહાનો સમાવેશ થાય છે ત્યારે સામાન્ય રીતે એવો પ્રશ્ન થાય કે આ વાવઝોડાના નામ કેવી રીતે પાડવામાં આવે છે અને કોણ પાડે છે. તો તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે મહા વાવાઝોડાનું નામ ઓમાન દ્વારા પાડવામાં આવ્યુ છે અને વાયુ નું નામ ભારતે પાડયુ હતુ. નામકરણની પ્રોસેસ હોય છે જે ફોલો કરવામાં આવે છે.
'મહા' વાવાઝોડાનુ નામ ઓમાને પાડ્યુ છે
અમેરિકા પાડતુ હતુ પહેલા નામ
હવે પાકિસ્તાન પાડશે વાવાઝોડાનું નામ
હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રના 8 દેશોમાં ભારતે નામ માટે પહેલ કરી હતી. આ 8 દેશોમાં બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, મ્યાંમાર, માલદિવ, શ્રીલંકા, ઓમાન, થાઈલેંડ શામેલ છે. આ 8 દેશોએ ચક્રવાતોના 64 નામોની યાદી બનાવી છે. હવે ચક્રવાત નિષ્ણાંતોની પેનલ દર વર્ષે મળે છે. જરૂર પડવા પર પેનલ નવા નામો ઉમેરે છે અને યાદી અપડેટ કરે છે.
'મહા' વાવાઝોડાનુ નામ ઓમાને પાડ્યુ છે
મહા વાવાઝોડાનું નામ ઓમાને પાડ્યુ છે જ્યારે 'વાયુ' નામ ભારતે આપ્યુ હતુ અને 'ક્યાર' નામ મ્યાનમારે આપ્યુ હતુ. અને હવે આવનારા વાવાઝોડાનું નામ પાકિસ્તાન પાડશે જેનું નામ 'બુલબુલ' હશે.
અમેરિકા પાડતુ હતુ પહેલા નામ
1953થી અમેરિકાનું એક સેન્ટર ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાતોનું નામ પાડે છે. અમેરિકાની આ સંસ્થાનું નામ નેશનલ હેરીકેન સેન્ટર છે. વર્લ્ડ મીટરોયોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશન એટલે WMO પણ નામની પેનલમાં છે. WMO સંયુક્ત રાષ્ટ્રની વૈશ્વિક એજન્સી છે જે નામોની પેનલમાં છે
અગાઉ હિંદ મહાસાગરમાં ઉદભવતા ચક્રવાતોનું કોઈ નામ રખાતું ન હતું
નામોને કારણે સાંસ્કૃતિક વિવિધતા વાળા ક્ષેત્રોમાં લોકોની લાગણી દુભાતી હતી. લોકોની ભાવનાને ધ્યાનમાં રાખીને આ ચક્રવાતોનું કોઈ નામ રખાતું ન હતું. ચક્રવાતોના નામને કારણે ક્યારેક વિવાદો પણ ઉભા થવાનો ડર હતો. આ કારણે સંબંધિત દેશોને પોતાના ક્ષેત્રમાં આવનારા ચક્રવાતનું નામ જાતે પાડવાનું કહેવાયું અને વાવાઝોડાના નામ પાડવાની શરૂઆત થઈ.
દેશોના સામાન્ય લોકો પણ ચક્રવાતના નામ સૂચવી શકે છે
ભારત સરકાર લોકો પાસે નાના અને સમજમાં આવે તેવા નામ મંગાવે છે. સાંસ્કૃતિકરૂપે સંવેદનશીલ અને ભડકાઉ નામ ન હોય તેનું ધ્યાન રાખવાનું હોય છે. ફેની વાવાઝોડાનું નામ બાંગ્લાદેશે આપ્યું હતું. સામાન્ય માણસ પણ નામ લખીને મેટરોલોજી ડિપાર્ટમેન્ટને મોકલી શકે છે.
બાંગ્લામાં ફેનીનો મતલબ સાપ એવો થાય છે
2013માં શ્રીલંકાએ એક વાવાઝોડાનું નામ મહાસેન આપ્યું હતું. જો કે શ્રીલંકામાં જ મહાસેનના નામ પર જોરદાર વિરોધ થયો હતો. શ્રીલંકામાં રાજા મહાસેન શાંતિ અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક ગણાય છે. 'મહા' વાવાઝોડાનું નામ ઓમાને આપ્યું છે જે 8માંનો એક દેશ છે. 'મહા'નો મતલબ એરેબિકમાં 'વાઈલ્ડ કાઉ' એવો થાય છે.