નવરાત્રિની ઉજવણી / નવરાત્રીની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ હતી? બે કથામાં ઈતિહાસ, એકમાં યુદ્ધ તો બીજામાં જાદુ

નવરાત્રિ આખા વર્ષમાં 4 વખત ઉજવવામાં આવે છે. 2 ગુપ્ત નવરાત્રિના રૂપમાં અને એક ચૈત્ર નવરાત્રિ છે જે ચૈત્ર મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે. નવરાત્રિને શારદીય નવરાત્રી કહેવામાં આવે છે. તે આસૌ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી શરૂ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રિની શરૂઆત ગુરુવાર 03 ઓક્ટોબર 2024 થી થઈ રહી છે જે શનિવાર 12 ઓક્ટોબર 2024 ના રોજ સમાપ્ત થશે. નવરાત્રિ દરમિયાન, ભક્તો માતાના નવ સ્વરૂપોની પૂજા કરે છે અને ઘણા લોકો આ સમયગાળા દરમિયાન નવ દિવસ ઉપવાસ પણ રાખે છે. દેવી દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોની પૂજા કરવાથી જીવનમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ આવે છે અને પ્રગતિ થાય છે. નવરાત્રિ એ હિન્દુ ધર્મના મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક છે, નવરાત્રીના તહેવારની ઉજવણીની પરંપરા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે.

નવરાત્રિ સંબંધિત પ્રથમ કથા

હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં દેવી દુર્ગા અને મહિષાસુરની વાર્તા તરફ ધ્યાન દોરીએ તો આમાંથી આપણને સત્તા અને અધર્મ પર ધર્મની જીતનો સંદેશ મળે છે. મહિષાસુર નામનો એક શક્તિશાળી રાક્ષસ પોતાની શક્તિના નશામાં સ્વર્ગ અને પૃથ્વી પર અત્યાચાર કરવા લાગ્યો અને તપસ્યા કરીને મહિષાસુરે ભગવાન બ્રહ્મા પાસેથી વરદાન મેળવ્યું કે કોઈ દેવ, દાનવ કે મનુષ્ય તેને મારી ન શકે. દેવતાઓએ ભગવાન બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને શિવને તેમના અત્યાચારોથી મુક્તિ માટે પ્રાર્થના કરી. આ પછી ત્રણેય દેવતાઓએ તેમની શક્તિઓનું સંયોજન કર્યું અને દેવી દુર્ગાને પ્રગટ કર્યા. આ સાથે તેણે માતા દુર્ગાને પોતાના શ્રેષ્ઠ શસ્ત્રો આપ્યા.આ પછી મહિષાસુર અને દેવી દુર્ગા વચ્ચે યુદ્ધ થયું. મહિષાસુરે અનેક રૂપ બદલી નાખ્યા, પરંતુ દેવી દુર્ગાએ મહિષાસુરના તમામ સ્વરૂપોને હરાવ્યા. જેમાં યુદ્ધના અંતે માતા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી દુર્ગાએ મહિષાસુર સાથે નવ દિવસ સુધી યુદ્ધ કર્યું અને દસમા દિવસે મહિષાસુરનો વધ કર્યો. વિજયની યાદમાં દેવતાઓએ માતા દુર્ગાની પ્રશંસા કરી. ત્યારે આજદીન સુધી નવરાત્રિના નવ દિવસ દરમિયાન માતા શક્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે.

માતા ચંડી પ્રગટ થયા

ભગવાન બ્રહ્માએ રામને ચંડી પૂજા સાથે કહ્યું કે ચંડી પૂજા અને હવન પછી તમે 108 નીલ કમળ ચડાવશો તો જ તમારી પૂજા સફળ થશે. આ નીલ કમળ દુર્લભ માનવામાં આવે છે. રામે તેમની સેનાની મદદથી આ 108 નીલ કમળ મળ્યા, પરંતુ જ્યારે રાવણને ખબર પડી કે રામ ચંડી પૂજા કરી રહ્યા છે અને નીલ કમળની શોધ કરી રહ્યા છે, ત્યારે તેણે પોતાની જાદુઈ શક્તિથી એક નીલ કમળને ગાયબ કરી દીધા. ચંડી પૂજાના અંતે જ્યારે ભગવાન રામ માતાજીને નીલ કમળ અર્પણ કરી રહ્યા હતા ત્યારે એક કમળ ઓછું પડ્યું. આ જોઈને તેઓ ચિંતિત થઈ ગયા અને અંતે તેણે કમળને બદલે દેવી ચંડીને પોતાની એક આંખ અર્પણ કરવાનું નક્કી કર્યું. જેમ જ તેમણે આંખ અર્પણ કરવા માટે તીર ઊંચક્યું, માતા ચંડી પ્રગટ થયા અને તેમને વિજયના આશીર્વાદ આપ્યા.

નવરાત્રીનું મહત્વ

આસો માસના શુક્લ પક્ષની પહેલી તિથિથી મનાવાતો નવરાત્રીનો તહેવાર સનાતન યુગથી જ મનાવવામાં આવી રહ્યો છે. એવી માન્યતા છે કે સૌથી પહેલા ભગવાન રામે નવરાત્રીની શરૂઆત કરી હતી. સમુદ્ર કિનારે શક્તિની ઉપાસના કર્યા બાદ જ ભગવાન રામે લંકા પર આક્રમણ કર્યું હતું. બાદમાં તેમણે રાવણનો વધ કરી જીત પણ મેળવી. એટલા માટે નવરાત્રીના નવ દિવસ સુધી માં અંબેની પૂજા કર્યા બાદ દસમા દિવસે દશેરાનો પર્વ મનાવવામાં આવે છે. આને અધર્મ પર ધર્મનો અને અસત્ય પર સત્યના વિજય તરીકે પણ મનાવવામાં આવે છે.

શુભ સમય

હિંદુ પંચાંગ અનુસાર આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રિ અશ્વિની મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ એટલે કે 3જી ઓક્ટોબરથી શરૂ થશે. આ માટેનો શુભ સમય સવારે 12:19 થી છે અને તે 12 ઓક્ટોબર 2024 ના સમાપ્ત થશે. નવરાત્રિ શરૂ થાય છે તે દિવસે કળશ સ્થાપન પણ કરવામાં આવે છે, જેનો શુભ સમય સવારે 6:19 થી 7:23 સુધીનો છે. ભક્તો કળશને પાણીથી ભરે છે અને તેને માતાના ચરણોમાં અર્પણ કરવામાં આવે છે.

તારીખ જાણો

3 ઓક્ટોબર- મા શૈલપુત્રી

4 ઓક્ટોબર- મા બ્રહ્મચારિણી

5 ઓક્ટોબર- મા ચંદ્રઘંટા

6 ઓક્ટોબર- મા કુષ્માંડા

7 ઓક્ટોબર- માતા સ્કંદમાતા

8 ઓક્ટોબર- મા કાત્યાયની

9 ઓક્ટોબર- મા કાલરાત્રી

10 ઓક્ટોબર- મા સિદ્ધિદાત્રી

11 ઓક્ટોબર- મા મહાગૌરી

આ પણ વાંચોઃ નવરાત્રીના પહેલા નોરતે સૂર્ય ગ્રહણનો યોગ, કુંભ સહિત ત્રણ રાશિને બમ્પર ધનલાભ

(DISCLAIMER: ધર્મને લગતો આ આર્ટિકલ માત્ર અલગ-અલગ મળતી માહિતીને આધારિત છે. નહીં કે તમે તેને સત્ય જ માની લો. કારણ કે ધર્મ દરેકની આસ્થાનો વિષય છે. અહીં આપવામાં આવેલી જાણકારીને અનુસરતા પહેલા ધર્મ કે શાસ્ત્ર આધારિત જ્ઞાન ધરાવનારા વિદ્ધાનોની સલાહ લેવી અતિ આવશ્યક રહેશે. નહીં તો કોઇ મુશ્કેલી સર્જાય તો જવાબદારી vtvgujarati.com નહીં રહે. કારણ કે આ આર્ટિકલ ફક્ત ન્યૂઝના હેતુસર પબ્લિશ કરવામાં આવ્યો છે.)

બધા જ સમાચાર અને અપડેટ્સ મેળવવા માટે પ્લેસ્ટોર/એપ સ્ટોર પર જઇને અથવા આ લાઇન પર ક્લિક કરીને ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ એપ