હેલ્થ / સ્વાદમાં તો બહુ ભાવે, પણ સ્વાસ્થ્ય બગાડી શકે છે આ વસ્તુઓ, કોલેસ્ટ્રોલની કાયમી તકલીફથી બચો

• કોલેસ્ટ્રોલ એટલે લીવરમાં બનતો વેક્સ જેવો પદાર્થ 
• આપણા શરીરમાં મુખ્યત્વે બે પ્રકારના કોલેસ્ટ્રોલ
• કોશિકાઓના નિર્માણમાં કોલેસ્ટેરોલ મહત્વનો ભાગ

લીવરમાં બનતા વેક્સ જેવા પદાર્થ કે જેને કોલેસ્ટ્રોલ કહે છે. તંદુરસ્ત શરીર માટે કોલેસ્ટ્રોલની ખૂબ જ જરૂર હોય છે. કોશિકાઓના નિર્માણમાં કોલેસ્ટેરોલ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. તે નર્વ સેલ્સને સુરક્ષિત રાખવાનું, વિટામિન બનાવવાનું અને હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરવાનું કામ કરે છે. એવી ઘણી વસ્તુઓ છે જે ખાવાથી શરીરને કોલેસ્ટ્રોલ મળે છે જેમ કે માંસ અને ડેરી ઉત્પાદનો.

બે પ્રકારના કોલેસ્ટ્રોલ
આપણા શરીરમાં મુખ્યત્વે બે પ્રકારના કોલેસ્ટ્રોલ જોવા મળે છે- હાઈ ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન(HDL) અને લો ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન (LDL) કોલેસ્ટ્રોલ. LDL કોલેસ્ટ્રોલને ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ પણ કહેવામાં આવે છે. LDL કોલેસ્ટ્રોલનું ઊંચું પ્રમાણ હૃદયરોગ અથવા પક્ષાઘાતના જોખમમાં નોંધપાત્ર વધારો કરે છે. HDL કોલેસ્ટ્રોલને સારા કોલેસ્ટ્રોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે તમારા લોહીમાંથી લીવરમાં ખરાબ કોલેસ્ટરોલ લે છે અને તેને દૂર કરે છે. HDL કોલેસ્ટ્રોલ તમારા શરીરને અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પણ બચાવે છે.

શા માટે હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ ખરાબ થાય છે?
કોલેસ્ટ્રોલ તમારા લોહીમાંથી વહે છે. HDL કોલેસ્ટ્રોલ વધવાને કારણે રક્તવાહિનીઓની દિવાલો પર કોલેસ્ટ્રોલ જમા થવા લાગે છે. જેના કારણે તે હૃદય સુધી લોહી લઈ જતી રક્ત વાહિનીઓને અસર કરે છે. રક્તવાહિનીઓમાં કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ વધારે હોવાને કારણે લોહીનો પ્રવાહ ખૂબ જ ઓછો થઇ જાય છે, જેના કારણે તમારે હૃદય રોગ કે સ્ટ્રોક જેવી અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. શરીરમાં LDL કોલેસ્ટ્રોલ વધવાના મુખ્ય કારણોમાં સ્મોકિંગ, હાઈ બ્લડપ્રેશર, ડાયાબિટીસ અને હાઈ ફેટ ડાયટનો સમાવેશ થાય છે. ટ્રાઇગ્લિસરાઇડ્સ નામની ચરબી આપણા શરીરમાં જોવા મળે છે. જ્યારે ટ્રાઇગ્લિસરાઇડ અને LDL કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ ઊંચું હોય અને HDL કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ ઓછું હોય ત્યારે રક્તવાહિનીઓમાં પ્લેક જમા થવા લાગે છે.

સેચ્યુરેટેડ ફેટને બિનઆરોગ્યપ્રદ
ઉપરાંત હાઈ સેચ્યુરેટેડ ફેટ ધરાવતી વસ્તુઓ લોહીમાં કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર પણ વધારી શકે છે. સેચ્યુરેટેડ ફેટને બિનઆરોગ્યપ્રદ ચરબી માનવામાં આવે છે, તેમાં એવી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે જે ઓરડાના તાપમાને પણ નક્કર રહે છે. આ વસ્તુઓ લોહીમાં LDL કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારવાનું કામ કરે છે. લોહીમાં LDL કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ વધારે હોવાને કારણે રક્તવાહિનીઓમાં બ્લોકેજ થવા લાગે છે, જેનાથી હૃદયરોગ અને સ્ટ્રોકનો ખતરો વધી જાય છે. આ માટે જરૂરી છે છે કે તમે એવી વસ્તુઓનું સેવન ટાળો જેમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ મળે. આવો જાણીએ આ બાબતો વિશે...

આ 10 વસ્તુઓ તમારા કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને વધારી શકે છે

ચોકલેટ અને ચોકલેટ સ્પ્રેડ 
ચોકલેટ સ્પ્રેડમાં ઘણી બધી ખાંડ અને સેચ્યુરેટેડ ફેટ હોય છે. સાથે જ દૂધ અને વાઈટ ચોકલેટમાં પણ સેચ્યુરેટેડ ફેટનું પ્રમાણ વધારે હોય છે, જે તમારા કોલેસ્ટ્રોલ માટે ખરાબ માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં મહત્વનું છે કે ચોકલેટ અને ચોકલેટ સ્પ્રેડ ખરીદતી વખતે તમારે તેના લેબલ પર લખેલી વસ્તુઓની સંપૂર્ણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. જો તમને મીઠાઈ ખાવાનું મન થાય તો તમે ડાર્ક ચોકલેટ ખાઈ શકો છો.

ચીઝ
ચીઝમાં ઘણી બધી સેચ્યુરેટેડ ફેટ હોય છે, ખાસ કરીને ચીઝ જે ફુલ ફેટ મિલ્સથી બનેલી હોય છે. જો કે ઓછી માત્રામાં કોઈ વસ્તુનું સેવન કરવું તમારા માટે જોખમી નથી, પરંતુ તેનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધે છે.

નારિયેળનું તેલ 
નારિયેળ તેલમાં 90 ટકા સેચ્યુરેટેડ ફેટ હોય છે. નાળિયેર તેલનું સેવન કરવાથી HDL અને LDL બંનેમાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે. વધુ માત્રામાં નારિયેળ તેલનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી હૃદયરોગનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધી શકે છે.

લીવર અને ઓફલ 
લીવરની જેમ, ઓફલ અથવા ઓર્ગન મીટ પોષક તત્વોના ખૂબ સારા સ્ત્રોત છે, પરંતુ તેમાં કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ ખૂબ વધારે હોય છે. બીફ લિવર અને લેમ્બ લિવર, કિડની અને હાર્ટમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ અને કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ ઘણું વધારે હોય છે.

ફ્રાઇડ ફાસ્ટ ફૂડ 
ફ્રેન્ચ ફ્રાઇઝ કે ફ્રાઇડ ચિકન જેવા તળેલા ફાસ્ટ ફૂડમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ, મીઠું અને ઉચ્ચ કેલરી ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. આ તમારા કોલેસ્ટરોલના સ્તર માટે ખરાબ માનવામાં આવે છે. તળેલા ફાસ્ટ ફૂડનું નિયમિત અને વધુ પડતું સેવન HDL કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડે છે અને LDL કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારે છે. શરીરમાં તંદુરસ્ત કોલેસ્ટરોલનું સ્તર જાળવવા માટે મર્યાદિત માત્રામાં ફાસ્ટ ફૂડનું સેવન કરો.

માખણ 
માખણમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ વધુ માત્રામાં હોય છે જે તમારા શરીરમાં ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને વધારી શકે છે. તમે ખોરાકમાં માખણની જગ્યાએ ઓલિવ ઓઇલનો ઉપયોગ કરી શકો છો.

રેડ મીટ 
રેડ મીટ જેવા કે બિફ અને ઘેટાંના માંસમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ અને કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ વધારે હોય છે. જો તમે તમારા શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છો, તો રેડ મીટને બદલે ચિકનનું સેવન કરો.

પ્રોસેસ્ડ મીટ 
પ્રોસેસ્ડ મીટ જેવા કે બેકન કે સોસેજમાં મીઠું અને ફેટનું પ્રમાણ વધારે હોય છે.  તૈયાર, નમકીન, સ્મોક, સૂકા માંસમાં પણ સેચ્યુરેટેડ ફેટનું પ્રમાણ વધારે હોય છે, જે તમારા શરીરમાં ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારી શકે છે. જો તમે તમારા કોલેસ્ટ્રોલને ઓછું કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છો, તો સલામી, હેમ, કોર્ન બીફ અને બીફ જર્કી જેવી વસ્તુઓ ખાવાનું ટાળો.

ક્રીમ
ફુલ ફેટ મિલ્કમાંથી બનેલી હેવી ક્રીમમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટની માત્રા ખૂબ વધારે હોય છે. બજારમાં મળતી વ્હીપ્ડ ક્રીમ પણ તમારા માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે. તે કેલરીની સાથે સાથે કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર પણ વધારે છે.

પેકેજ્ડ ફૂડ
પેકેજ્ડ સ્નેક્સ અને ચિપ્સ, ડોનટ્સ, કેક, બિસ્કિટ અને કૂકીઝમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ અને કેલરી વધુ માત્રામાં હોય છે. જો તમે આમાંથી કોઈ પણ વસ્તુનું નિયમિત સેવન કરો છો તો તમારા કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર નોંધપાત્ર રીતે વધી શકે છે.