GST પછી વધુ એક મોટો બદલાવ કરવા જઇ રહી છે મોદી સરકાર

ગૂડ્સ એન્ડ સર્વિસ (GST) પછી હવે ભારતમાં ઇઝ ઑફ ડૂંઇગ બિઝનેસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર એક મોટા સુધારા તરફ આગળ વધી રહી છે. સ્ટોક્સ ડિબેન્ચર સહિત કોઇ ફાઇનાન્શિયલ ઇન્સ્ટ્રૂમેન્ટના ટ્રાન્સફર પર સરકાર દેશભરમાં સમાન સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી દર લાગુ કરવાની તૈયારીમાં છે. 

આ પગલું ગયા વર્ષે ટેક્સ સિસ્ટમમાં કરાયેલા મોટા પરિવર્તન GST જેવું જ છે જેમાં રાજ્યો અને કેન્દ્રોના ડઝનબંધ ટેક્સને એક કરી દીધો છે. નવા સુધારા અંતર્ગત સરકાર સમગ્ર દેશમાં સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીને એક સમાન કરવા ઇચ્છે છે. આ અંગે 100 વર્ષ જૂના કાયદામાં પરિવર્તન લાવવાની તૈયારી પણ દર્શાવાઇ છે. 

સૂત્રોનુસાર પ્રસ્તાવ તૈયાર છે અને રાજ્યોની સહમતિ મળી ગઇ છે. સંસદના શિયાળું સત્રમાં આ અંગેનો ખરડો લાવી શકાય છે. તેમણે એમ પણ જણાવ્યુ હતુ કે આ પગલામાંથી રાજ્યોની આવક પર કોઇ અસર નહી પડે. 

સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી જમીન ખરીદવા અંગેના વ્યવહાર અને ડોક્યુમેન્ટ્સ પર લાગે છે. જોકે તેના GSTમાં સમાવેશ નહોતો કરાયો. બિલ્સ ઑફ એક્સચેન્જ ચેક લેન્ડિંગ બિલ્સ લેટર્સ ઑફ ક્રેડિટ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી શૅર ટ્રાન્સફર એકરારનામાં જેવા નાણાકીય સાધનો પર સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી સંસદમાં નક્કી થાય છે. જોકે અન્ય નાણાકીય સાધનો પર સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીના દર રાજ્ય સરકાર નક્કી કરે છે. 

સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીમાં વિવિધતા હોવાથી મોટાભાગના લોકો એવા રાજ્યોમાં લેણદેણ કરે છે જ્યાં તેના દર ઓછા હોય. માર્કેટ રેગ્યુલર સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઑફ ઇન્ડિયાએ આ પહેલા રાજ્યોને સલાહ આપી હતી કે ઇલેક્ટ્રોનિક માધ્યમથી થનારા ટ્રાન્જેક્શન પર સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીને સમાન કરવામાં આવે કે પછી તેમને માફ કરી દેવાય.

એકસમાન સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી માટે 1899ના કાયદામાં પરિવર્તન લાવવા માટે પણ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ રાજ્યોએ આ અપીલ ફગાવી દીધી હતી. તેનું કારણ એ છે કે રાજ્યમાં સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીને પોતાનો હક ખોવા નથી માગતા.