જીવતદાન / FATFનો વિવાદસ્પદ નિર્ણયઃ વધુ એક વખત પાકિસ્તાનને 2020 સુધીમાં સુધરી જવા સમય આપ્યો, ન કર્યું બ્લેક લિસ્ટ

• ચીન, મલેશિયા અને તુર્કી પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરવાની તરફેણમાં નથી
• એફએટીએફએ અત્યારે જે નિર્ણય લીધો છે પોતાનો સ્વાર્થ
• શું આ બધા પુરાવા એફએટીએફને દેખાતા નથી?

વિશ્વમાં આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપવા કરવામાં આવતી નાણાકીય સહાય રોકવા માટે એફએટીએફ નામના સંગઠનની રચના થઇ છે. આ સંગઠને હજુ ત્રણ મહિના પહેલાં જ પાકિસ્તાનને એનહેન્ડસ બ્લેક લિસ્ટમાં મૂકી દીધું હતું. એફએટીએફ સમક્ષ આતંકવાદમાં પાકિસ્તાનની સંડોવણીના તમામ પુરાવા ભારતે આપ્યા હતા. તેમ છતાં એફએટીએફએ પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરવાનો નિર્ણય વધુ ચાર મહિના પાછો ઠેલ્યો છે અને પાકિસ્તાનને ર૦ર૦ સુધીમાં સુધરી જવાની તાકીદ કરી છે.

જોકે એફએટીએફના ટેરર ફં‌ડિંગ અને મની લોન્ડરિંગના નિયત ર૭ માપદંડમાંથી રર માપદંડમાં પાકિસ્તાન ખરું ઊતર્યું નથી અને તેથી એક વાત દીવા જેવી સ્પષ્ટ છે કે પાકિસ્તાન આતંકી સંગઠનો અને આતંકીઓને પોતાની ધરતી પર પોષી રહ્યું છે અને ખાસ કરીને ભારતને અસ્થિર બનાવવા માટે સીમા પારથી આતંકવાદ ભડકાવી રહ્યું છે. શું આ બધા પુરાવા એફએટીએફને દેખાતા નથી?

એફએટીએફએ આતંકવાદના પોષક પાકિસ્તાનને વધુ ઉદારતાપૂર્વક સમય આપવાનો નિર્ણય

તાજેતરમાં જ્યારે એફએટીએફની બેઠક મળી ત્યારે તમામ મીડિયાએ એવા અહેવાલો પ્રસિદ્ધ કર્યા હતા કે હવે પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટેડ થતું કોઇ રોકી કે બચાવી શકશે નહીં. તેમ છતાં એફએટીએફએ આતંકવાદના પોષક અને પુરસ્કૃત એવા પાકિસ્તાનને વધુ ઉદારતાપૂર્વક સમય આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. એફએટીએફના આ નિર્ણયની ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં ચોમેરથી આલોચના થઇ રહી છે.

એફએટીએફએ અત્યારે જે નિર્ણય લીધો છે પોતાનો સ્વાર્થ

વાસ્તવમાં પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ નહીં કરવાની એક આંતરરાષ્ટ્રીય સા‌જિશ હોય એવું એફએટીએફના નિર્ણય પરથી પ્રતિપા‌દિત થાય છે. અહેવાલો અનુસાર ભારત ભલે ગમે તેટલા ધમપછાડા કરે, પરંતુ એફએટીએફ પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરે એવી કોઇ શકયતા દેખાતી નથી. તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે દુનિયામાં કહેવાતી મોટી સંસ્થાઓ કોઇ દેશ શું કરે છે તેના આધારે નિર્ણય નથી લેતી, પરંતુ પોતાનો કેટલો સ્વાર્થ સંકળાયેલો છે તેના આધારે નિર્ણય લે છે. એફએટીએફએ અત્યારે જે નિર્ણય લીધો છે તેના મૂળમાં પણ આ જ સ્વાર્થ છે અને તેનો આ સ્વાર્થ પાકિસ્તાન કરતાં ચીન સાથે વધુ સંકળાયેલ છે.

ચીન પણ ઇચ્છતું નથી કે પાકિસ્તાન બ્લેક લિસ્ટેડ જાહેર થાય. એફએટીએફ જેવાં સંગઠનો અમેરિકા સહિતના સમૃદ્ધ દેશોના ઇશારે જ કામ કરતાં હોય છે. ચીન અને તુર્કી જેવા દેશોએ અંદરખાનેથી એફએટીએફ પર દબાણ લાવીને પાકિસ્તાનને હાલ પૂરતું બચાવી દીધું છે.

ચીન, મલેશિયા અને તુર્કી પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરવાની તરફેણમાં નથી

દુનિયાના જી-૭ તરીકે ઓળખાતા સમૃદ્ધ દેશોએ ભેગા મળીને ૧૯૮૯માં એફએટીએફની રચના કરી હતી અને તેથી એફએટીએફ નિષ્પક્ષ રીતે કામ કરે એવી અપેક્ષા રાખવી વધુ પડતી છે. અત્યારે એફએટીએફના કુલ સભ્યમાંથી ત્રણ દેશ-ચીન, મલેશિયા અને તુર્કી પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરવાની તરફેણમાં નથી અને એફએટીએફ તેમની અસર નીચે કામ કરી રહ્યું છે. ભારત મલેશિયા કે તુર્કી બેમાંથી કોઇ એકને ફેરવીને પાકિસ્તાન સામે ઊભું કરે તો જ કદાચ પાકિસ્તાનને બ્લેક લિસ્ટ કરી શકાય, જેની શક્યતા બહુ ઓછી છે.