આપણા દેશમાં નકલી સ્પેરપાર્ટ્સની સમસ્યા ખુબ જ ગંભીર છતાં સામાન્ય બનતી જાય છે. ટુવ્હીલર્સ બનાવતી કંપની હોન્ડાએ આવા નકલી પાર્ટ્સ બનાવતી કંપનીઓ પર દરોડા પાડ્યા હતા, જેમાં હોન્ડાના સ્કૂટર્સ અને બાઈકમાં લગાવી શકાય તેવા ત્રણ કરોડ રૂપિયાની કિંમતના નકલી સ્પેરપાર્ટ્સ કબજે કરાયા હતા.
મોંઘામાં મોંઘી કારના નકલી સ્પેરપાર્ટ્સ પણ સહેલાઈથી બજારમાં મળી જાય છે. આવા ડુપ્લીકેટ સ્પેરપાર્ટેસની ઓળખ કઈ રીતે કરવી તેની મોટાભાગના લોકોને જાણ હોતી નથી.
ગેરકાયદે ફૂટી નીકળેલા સર્વિસ સેન્ટરથી રહો સાવધાન!
નકલી સ્પેરપાર્ટ્સથી પરેશાન ઑટોમોબાઈલ કંપનીઓએ 2017માં વ્યાપક દરોડાની કાર્યવાહી કરી હતી. દેશભરમાં અનેક સ્થળો પર આ કંપનીઓના નામે ગેરકાયદે સર્વિસ સેન્ટર ધમધમતા હોવાની માહિતી સામે આવી હતી. દિલ્હી, બેંગલુરુ, ચેન્નઈ, હૈદરાબાદ, સિકંદરાબાદ, ગાંધીનગર, મુંબઈ, અમદાવાદ, ગુડગાંવ અને કટકમાં અનેક જગ્યાએ આવા સર્વિસ સેન્ટર હાલ પણ ચાલી રહ્યા છે.
આ સર્વિસ સેન્ટરમાં તમારી કાર કે બાઈક સર્વિસમાં આપો ત્યારે તમને એ ગઠિયાઓ નકલી સ્પેરપાર્ટ્સ પધરાવી દેતા હોય છે. આંકડાઓ અનુસાર, યુપી, રાજસ્થાન અને હરિયાણામાં સૌથી વધુ નકલી પાર્ટ્સ વેચવામાં આવે છે.
ઑટો સેક્ટરની વાત કરીએ તો નકલી ઑટો પાર્ટ્સનો બિઝનેસ અંદાજે 22 હજાર કરોડ રૂપિયાનો છે, જે છેલ્લા પાંચ વર્ષોમાં વધીને બમણો થઈ ગયો છે. જેની સૌથી વધુ ડિમાન્ડ છે તેવા પિસ્ટન, કમાન, ક્લચ પ્લેટ, સ્ટિયરિંગ સસ્પેન્શન અને બ્રેક વાયર સહિતના લગભગ તમામ ઑટો સ્પેરપાર્ટ્સનું ડુપ્લિકેટ વર્ઝન બજારમાં સાવ સસ્તા ભાવે ઉપલબ્ધ છે.
પેકિંગ પરથી આમ કરી શકો છો અસલી-નકલીની પરખ
કંપનીની કોઈપણ ઓરિજિનલ પ્રોડક્ટ્સ પર યુનિક પાર્ટ્સ આઈડેન્ટિફિકેશન કૉડ લખેલો હોય છે. કેટલીક કંપનીઓ તેના પેકિંગ પર યુપીઆઈ કૉડને વેરિફાઈ કરવા માટે હેલ્પલાઈન નંબર પણ આપતી હોય છે. આ ઉપરાંત કંપનીની વેબસાઈટ પર તેને એ પાર્ટ્સ ડુપ્લીકેટ છે કે કેમ તે કૉડ એન્ટર કરીને જોઈ શકો છે. કેટલીક કંપનીઓના જેન્યુઈન પાર્ટ્સના લોગો અલ્ટ્રા વાયોલેટ (યુવી) લાઈટમાં પણ જોઈ શકાય છે. તેમાં થર્મોક્રોમિક ઈન્ક (બ્લેક કલર)થી 'GENUINE' શબ્દ લખેલો હોય છે.
મોટું ડિસ્કાઉન્ટ ઑફર થાય તો પણ થઈ જજો સતર્ક
જો તમે કોઈ સ્પેરપાર્ટ્સ લેવા કોઈ દુકાનો જાઓ અને તમને દુકાનદાર મોટું ડિસ્કાઉન્ટ ઑફર કરે તો સમજી લેજો કે તે તમને નકલી પાર્ટ્સ પધરાવી રહ્યો છે. કંપનીના શોરૂમ કે તેની વેબસાઈટની મુલાકાત લઈને હંમેશા જે-તે સ્પેરપાર્ટ્સની વર્તમાન કિંમત જાણી લેવી જોઈએ. કોઇપણ સ્થળેથી ખરીદી કરો, પણ પાક્કું જીએસટી બિલ લેવાનો આગ્રહ અચુક રાખજો.