સૂચન / લૉકડાઉનમાં મંદ પડેલી અર્થવ્યવસ્થાને વેગ આપવા માટે આ 3 અર્થશાસ્ત્રીઓએ આપ્યા સરકારને 10 સૂચનો

• લૉકડાઉનમાં મંદ પડી અર્થવ્યવસ્થા
• 3 મહાન અર્થશાસ્ત્રીઓએ આપ્યા સરકારને સૂચનો
• આજે યોજાઈ રહી છે RBIની એક બેઠક 

ત્રણેય અર્થશાસ્ત્રીઓ માને છે કે લૉકડાઉનને કારણે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને મોટું નુકસાન થયું છે, જેમાં આવક અને નોકરીઓ ઉપર સંકટ વધુ ગાઢ બન્યું છે. આ સાથે તેમણે સરકારને કેટલાક સૂચનો પણ આપ્યા છે.

Reserve Bank of India (RBI) Governor Shaktikanta Das to address at 10:00 AM today. (file pic) pic.twitter.com/3tfLrIJIHj

— ANI (@ANI) April 17, 2020

1. ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને ભારે નુકસાનથી બચાવવા માટે સરકારે ઘણા બધા વિચારો પર સમજ મેળવવાની જરૂર છે. જ્યાં તે જગ્યાએ સૌથી વધુ જરૂરી છે ત્યાં નાણાંનું રોકાણ કરવું જોઈએ. જો કે, એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આવા સમયમાં જેમને સૌથી વધુ મદદની જરૂર હોય  તેમાં કાપ મૂકવો જોઈએ નહીં. 

2. લૉકડાઉનની અસર દૈનિક મજૂરો ઉપર પડી રહી છે અને લોકોની આજીવિકાનું સંકટ છે. દરેક વસ્તુ લૉકડાઉનમાં બંધ હોવાથી બેકારીની સમસ્યા વધી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ડિલિવરી સિસ્ટમ બદલવી જોઈએ. દેશમાં જે રીતે લૉકડાઉનના નિયમને તોડવાના કિસ્સા સામે આવ્યા છે, ત્યાં મજૂરોની રોજિંદી જરૂરિયાતની બાબતમાં વહેલી તકે થોડીક કાર્યવાહી કરવામાં આવે.

3. ફૂડ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયાના સ્ટોક્સ ભરેલા છે. માર્ચ 2020ના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ભારતીય ફૂડ કોર્પોરેશન પાસે 7 કરોડ ટનનો સ્ટોક છે. બફર સ્ટોકની તુલનામાં આ ત્રણ ગણો છે તો સરકારે આ સ્ટોકનો વહેલી તકે ગરીબોમાં ઉપયોગ કરવાની યોજના કરવી જોઈએ.

4. સરકારને સમજાયું છે કે કૃષિ બજારને લૉકડાઉનનું સૌથી મોટું જોખમ સહન કરવું પડ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર સતત ખેડૂતોના અનાજની ખરીદી માટે જરૂરી પગલા લઈ રહી છે, પરંતુ રાષ્ટ્રીય કટોકટીના આ યુગમાં જુનો સ્ટોક કાઢવો ખૂબ જ જરૂરી છે.

5. અર્થશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે સરકારે આગામી 3 મહિના સુધી ગરીબોને 5 કિલો અનાજ આપવાનો નિર્ણય લીધો છે. સરકાર દ્વારા આ એક પ્રશંસનીય પગલું છે. પરંતુ તે દેશની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને 6 મહિના સુધી વધારી દેવું જોઈએ.

6. અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે ગરીબોની મદદ માટે સરકાર જન ધન ખાતા અથવા રેશનકાર્ડની મદદથી અનાજ અને રોકડ વહેંચવાનું કામ કરી રહી છે. પરંતુ હવે સમય છે કે સરકાર કંઈ અલગ વિચારે. અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે હજી પણ એવા ઘણા પરિવારો છે કે જેમની પાસે રેશનકાર્ડ અને જન ધન ખાતા નથી. જેમાં તેમને સરકારી સુવિધાઓનો લાભ મળી રહ્યો નથી. આ માટે તેમણે ઝારખંડનું ઉદાહરણ આપ્યું છે, જ્યાં મોટા પાયે રેશનકાર્ડ બનવાનું કામ બાકી છે.

7. અર્થશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે શાળા બંધ હોવાને કારણે તેઓ શાળામાં જે મિલ મેળવી રહ્યા હતા તે પણ હવે મળતું નથી. આવી સ્થિતિમાં સરકારે બાળકોના મિલ તેમના ઘરે લઈ જવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે પરપ્રાંતિય મજૂરો માટે જાહેર કેન્ટીનની સિસ્ટમ હોવી જોઈએ અને આ માટે સરકારે એનજીઓની મદદ લેવી જોઈએ.

8. સરકારે તાત્કાલિક ગરીબો સુધી પહોંચવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. જ્યાં લોકડાઉન ખુલ્યા પછી પણ સમસ્યા જોવા મળી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર જેટલી રકમ આપી રહી છે તે એક પરિવાર માટે પૂરતું નથી. તેમણે કહ્યું કે ખેડૂતોની જેમ મજૂરોને પણ રોકડનો લાભ મળવો જોઈએ.

9. અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે રવિ પાક તૈયાર છે. આવી સ્થિતિમાં સરકારે ખરીદી અંગે નિર્ણય લેવો પડશે. આ પછી, આગામી પાક માટે ખેડૂતોને પૈસા અને ખાતરની જરૂર પડશે. સરકારે પણ ખેડૂતોની આ સમસ્યાઓ વિશે વિચારવું પડશે. ઘણા લોકો દેશમાં લોન લે છે. આવી સ્થિતિમાં તે લોનની ચુકવણી કેવી રીતે કરશે તેની પણ ખાસ યોજના બનાવવાની જરૂર છે.

10. અર્થશાસ્ત્રીઓએ કહ્યું કે કેન્દ્ર તરફથી રાજ્યોને આપવામાં આવતું ભંડોળ સમયસર આપવું જોઈએ. ભંડોળ મેળવવાની સાથે રાજ્યોએ પણ તેમના સ્તરે યોજના તૈયાર કરીને ગરીબોની મદદ કરવી જોઈએ. હવે કેટલાક ઉદ્યોગોને સરકારને બેક અપ લેવાની જરૂર પડશે, આવી સ્થિતિમાં સરકારે આવા ઉદ્યોગો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે.