ડોકટરોના જણાવ્યા અનુસાર જો કોઈ મહિલાને પેટના નીચેના ભાગમાં તીવ્ર દુખાવો થતો હોય અને માસિક અનિયમિત હોય તો તે વંધ્યત્વનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તાત્કાલિક સારવાર શરૂ કરવી જોઈએ. સમયસર સારવારથી આ સમસ્યામાંથી છુટકારો મેળવી શકાય છે.
મહિલાઓ ધ્યાનમાં રાખો આ બાબતો
આવા લક્ષણો દેખાય તો તરત લો ડોક્ટરની સલાહ
હોઈ શકે છે વંધ્યત્વનું કારણ
બદલાતી જીવનશૈલી અને ખોરાક પર ધ્યાન ન આપવાના કારણે મહિલાઓમાં વંધ્યત્વની સમસ્યા સતત વધી રહી છે. આ એક એવી સમસ્યા છે જેમાં સ્ત્રી ગર્ભ ધારણ કરી શકતી નથી. વંધ્યત્વની આ સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે ઘણા કપલ IVF કરાવતા હોય છે.
પરંતુ ઘણા કેસોમાં મહિલા ઘણા પ્રયત્નો પછી પણ ગર્ભધારણ કરી શકતી નથી. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે જો આ સમસ્યાના લક્ષણો યોગ્ય સમયે જાણી લેવામાં આવે તો સારવાર સરળતાથી કરી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં, વંધ્યત્વની સમસ્યા શા માટે થાય છે અને તેના લક્ષણો શું છે તે જાણવું જરૂરી છે. નિષ્ણાંત સીકે બિરલા હોસ્પિટલના વરિષ્ઠ ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. અરુણા કાલરાએ તેના વિશે જાણકારી આવી છે.
ડૉ. અરુણા જણાવે છે કે જ્યારે તમે ગર્ભ ઘારણ કરવા માટે ખૂબ પ્રયત્નો કરો છો પરંતુ તેમ છતાં તમે તે કરી શકતા નથી ત્યારે વંધ્યત્વ આવે છે. વંધ્યત્વનું મુખ્ય લક્ષણ ગર્ભવતી થવામાં અસમર્થતા છે. જો તમારી પીરિયડ સાઇકલ ખૂબ લાંબી કે ટૂંકી છે અને આ દરમિયાન તમને ખૂબ જ દુઃખાવો પણ થાય છે, તો તે વંધ્યત્વની નિશાની હોઈ શકે છે.
આ સિવાય જો વારંવાર કસુવાવડ, કેન્સરની સારવાર અથવા એન્ડોમેટ્રિઓસિસનો ઇતિહાસ હોય તો વંધ્યત્વ આવી શકે છે. પેટના નીચેના ભાગમાં ખૂબ જ તીવ્ર દુખાવો પણ તેનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે. જો શરીરમાં આવા કોઈ લક્ષણ દેખાય તો તરત જ ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. લક્ષણોની સમયસર ઓળખ અને સારવાર દ્વારા આ રોગને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.
આના કારણો શું છે?
ઓવ્યુલેશન ડિસઓર્ડર
ડો.ના જણાવ્યા મુજબ, વંધ્યત્વના મોટાભાગના કેસો વારંવાર અથવા બિલકુલ ઓવ્યુલેટીંગ ન થવાને કારણે થાય છે. અંડાશયમાં સમસ્યાઓ ઓવ્યુલેશન વિકૃતિઓનું કારણ બની શકે છે.
પોલિસિસ્ટિક ઓવરી સિન્ડ્રોમ (PCOS)
PCOS એ ઓવરી એટલે કે અંડાશય અને તેના હોર્મોન્સમાં ફેરફાર સાથે સંકળાયેલી એક સામાન્ય સમસ્યા છે. આ સ્થિતિમાં હોર્મોન્સ વધુ પ્રમાણમાં રિલિઝ થાય છે. આ કારણે ઓવરીમાં ઘણા સિસ્ટ્સ બને છે. આ સ્થિતિમાં વજન ઝડપથી વધવા લાગે છે અને ચહેરા પર વાળ જેવી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે.
હાયપોથેલેમિક ડિસફંક્શન
આ સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે ફોલિકલ સ્ટિમ્યુલેટિંગ હોર્મોન (FSH)અને લ્યુટીનાઇઝિંગ હોર્મોન (LH) શરીરમાં યોગ્ય રીતે કામ કરતા નથી. જ્યારે આવું થાય છે, ત્યારે માસિક ચક્ર અનિયમિત થઈ જાય છે અથવા ક્યારેક પીરિયડ્સ બિલકુલ આવતા નથી.
ફેલોપિયન ટ્યુબને નુકસાન
ડેમેજ અથવા બ્લોક ફેલોપિયન ટ્યુબ શુક્રાણુઓને ઇંડા સુધી પહોંચતા અટકાવે છે. આ ફેલોપિયન ટ્યુબમાં ડેમેજ અથવા બ્લોક થવાના કારણે થઈ શકે છે.
એન્ડોમેટ્રિઓસિસ
આ યુટ્રસની સમસ્યા છે. જ્યારે યુટ્રસના લાઈનિંગ બનાવતા ટિશૂનો ગ્રોથ અસામાન્ય બની જાય છે. ત્યારે આ ટિશૂ ગર્ભાશયની બહાર ફેલાય છે. જેના કારણે એન્ડોમેટ્રિઓસિસની સમસ્યા થાય છે.
ગર્ભાશય અથવા સર્વાઇકલના કારણ
કેટલીકવાર સર્વાઈકરના કારણે વંધ્યત્વની સમસ્યા પણ થાય છે. આ કિસ્સામાં ફેલોપિયન ટ્યુબ બ્લોક થઈ શકે છે. જે પ્રજનન ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. જો કે ફાઈબ્રોઈડ અથવા પોલિપ્સ ધરાવતી ઘણી સ્ત્રીઓ ગર્ભવતી બને છે.