ખેતીમાં સફેદ સોનુ ગણાતા કપાસે આ વખતે ખેડૂતોના ચહેરા પર ખુશી લાવી દિધી છે. રાજકોટના જેતપુરની માર્કેટ યાર્ડમાં કપાસના ભાવની હરાજી થઈ. અને ભાવ પહોંચ્યો 8 હજાર 800 રૂપિયા સુધી. કપાસના ભાવમાં તેજી પાછળના કારણો શું છે ?
કપાસના ખેડૂતો ખુશખુશાલ
5100 રૂપિયાથી શરૂ થઈ હરાજી
8800 રૂપિયા સુધી પહોંચ્યો કપાસનો ભાવ
કપાસના ઉત્પાદનમાં અગ્રેસર રહેતા ગુજરાતમાં આ વખતે તેજીની લહેર આવી છે. જેતપુર માર્કેટ યાર્ડમાં સીઝનના પહેલા કપાસની હરાજીની શરૂઆત થઈ. અનેક અરમાનો સાથે ગાંસડી લઈને આવેલા ખેડૂતોને આશા તો હતી કે આ વખતે મહેનતનું ફળ મળીને જ રહેશે. પરંતુ પ્રતિમણ કપાસનો ભાવ 5100થી 8 હજાર 800 રૂપિયા પહોંચતા હરખ અનેક ગણો વધી ગયો.
ખેડૂતોની સાથે વેપારીઓ પણ ખુશ
કોરોનાકાળ અને વૈશ્વિક મંદીના કારણે પ્રભાવિત થયેલા બજારમાં ઘણી વખત ખેડૂતોને નિરાશ થવાનો વારો આવી ચુક્યો છે. ટેકાના ભાવ માટે ઝઝુમતા ખેડૂતો સરકાર સામે હાથ તો ફેલાવે, પરંતુ આ માગ સ્વિકારવાની લડત ઘણી લાંબી હોય છે. પણ આ વખતે, માર્કેટ યાર્ડમાં કપાસ પહોંચતાની સાથે જ ઉત્પાદન અને માગના ગણિતના કારણે અપેક્ષા અનુકૂળ વધેલા ભાવથી કપાસ ઉત્પાદન કરનારા ખેડૂતોને જ નહીં, વેપારીઓને પણ ઉજળા દિવસો દેખાવવા લાગ્યા છે.
કપાસનું આ વર્ષે ધારણા કરતા 20 ટકા જેટલું ઓછું ઉત્પાદ
એક અનુમાન મુજબ ચાલુ વર્ષે આખી સિઝન દરમિયાન પણ કપાસનો ભાવ એકદમ નિચે આવે, તેવી સ્થિતિ દેખાતી નથી, અને તેની પાછળ કેટલાક કારણો પણ જવાબદાર છે. જેમ કે, ઉત્તર ભારતમાં પંજાબ, હરિયાણા રાજસ્થાનમાં કપાસનું વાવેતર ઓછું થયું, દક્ષિણ ભારતમાં આંધ્રપ્રદેશ અને કર્ણાટકમાં કપાસનું વાવેતર ઓછુ રહ્યું.
ગત વર્ષે કપાસના ભાવ ઓછા મળતા આ વખતે ખડૂતોએ ઓછો કપાસ વાવ્યો. ખેડૂતો આ વર્ષે કપાસને બદલે મગફળી અને બીજા પાક તરફ વળ્યા. એટલે આ વર્ષે ધારણા કરતા 20 ટકા જેટલું ઓછું ઉત્પાદન થયું. અને જેમણે કપાસની ખેતી કરી, તેમાં પણ હવામાનની વિષમતાને કારણે ઘણી જગ્યાએ પાક સતત બગડ્યો. આ ઉપરાંત યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ પણ ભાવ વધાવા પાછળનું કારણ છે. યુદ્ધની સ્થિતિને કારણે એશિયા અને યુરોપના તમામ પ્રકારના વેપારને અસર પડી.
ગયા વર્ષના આંકડા મુજબ રૂપિયા 46,000 કરોડના કપાસના ઉત્પાદન સાથે ગુજરાત દેશમાં પ્રથમ સ્થાને રહ્યો હતો. ત્યારે આ વખતે પણ કપાસની તેજી, ગુજરાતના ખેડૂતો ઉપરાંત દેશના અર્થતંત્રને નવી ઉર્જા આપશે.