સ્વાસ્થ્ય / COPD: ભૂલથી પણ શરીરમાં આ લક્ષણો દેખાય તો સાવધાન, નહીંતર ફેફસાં થઇ જશે ડેમેજ

• ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ
• જેને COPD તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે
• આ રોગમાં ફેફસાંની વાયુમાર્ગ સાંકડો થઈ જાય છે

 ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગને સીઓપીડી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ સમસ્યા દરમિયાન ફેફસાંની વાયુમાર્ગ સંકોચાય છે, જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે. જ્યારે આવું થાય છે, ત્યારે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ શરીરની અંદરથી બહાર નીકળતું નથી.

લાંબી ઉઘરસ, વધુ પડતી લાળનું ઉત્પાદન, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, થાક, વજન ઘટવું એ સીઓપીડીના કેટલાક સામાન્ય લક્ષણો છે. જો સીઓપીડીના કેટલાક સામાન્ય લક્ષણો છે. જો સીઓપીડીના લક્ષણો સમયસર શોધી કાઢવામાં આવે તો રોગ મટાડી શકાય છે. સીઓપીડીની સમસ્યાથી પીડીત લોકોમાં હ્રદય સબંધિત બિમારીઓ, ફેફસાનાં કેન્સર જેવૂી બીમારીઓનું જોખમ ઘણું વધારે જોવા મળે છે.

પુરૂષો કરતા સ્ત્રીઓમાં આ રોગ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે. સ્ત્રીઓના ફેફસા પુરૂષો કરતા નાના હોય છે અને તેઓ સિગારેટ કે અન્ય પ્રકારના ધુમાડા પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. એસ્ટ્રોજન ફેફસાને લગતા રોગોને વધારવામાં પણ મુખ્ય ભુમિકા ભજવે છે.

COPD ના લક્ષણો સામાન્ય રીતે ત્યારે જ દેખાય છે જ્યારે ફેફસાંને ઘણું નુકસાન થયું હોય. જો કોઈ વ્યક્તિ સતત ધૂમ્રપાન કરતું રહે છે, તો સમય સાથે આ સમસ્યા વધુ વધવા લાગે છે. COPD ની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે, તે મહત્વપૂર્ણ છે કે તમે તેના સંકેતોને સમયસર ઓળખો જેથી કરીને આ રોગની સારવાર કરી શકાય. આવો જાણીએ સીઓપીડીના લક્ષણો અને કારણો વિશે -
ક્રોનિક કફ- સીઓપીડીના મુખ્ય લક્ષણોમાંનું એક લાંબા સમય સુધી કફ અથવા કફ છે. સીઓપીડીની સમસ્યાને કારણે વ્યક્તિને આખો દિવસ સતત ઉધરસની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે. સામાન્ય રીતે, જો તમે 4 થી 8 અઠવાડિયાથી વધુ સમયથી કફની સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યાં છો, તો તે COPDનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે.
પીળો અથવા લીલો ગળફા - સીઓપીડીનું બીજું મુખ્ય લક્ષણ ગળફાનું વધુ પડતું ઉત્પાદન છે. જો તમારી લાળનો રંગ પીળો અથવા લીલો દેખાય છે, તો તે ચેપ સૂચવે છે.
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ- COPDનું ત્રીજું મુખ્ય લક્ષણ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ છે. જો તમે લાંબા સમય સુધી ચાલ્યા પછી અથવા ચઢ્યા પછી આખો દિવસ થાક અનુભવો છો, તો તે સૂચવે છે કે તમારા ફેફસા નબળા પડી રહ્યા છે.
વજન ઘટવું- સીઓપીડીનું ચોથું મુખ્ય કારણ અસ્પષ્ટ વજન ઘટાડવું છે. જો તમારું વજન પણ કોઈ કારણ વગર સતત ઘટી રહ્યું છે, તો તમારે ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જરૂરી છે.

આ લોકોને COPD (COPD Risk Factors) નું સૌથી વધુ જોખમ
તમાકુનું સેવન- જો તમે લાંબા સમયથી ધૂમ્રપાન કરતા હોવ તો COPD નું જોખમ ઘણું વધારે છે. તમે જેટલી સિગારેટનું સેવન કરો છો, તેટલું જ COPDનું જોખમ વધે છે. આ સિવાય સિગાર કે ગાંજા પીનારા લોકોને પણ આ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
અસ્થમાના દર્દીઓ - અસ્થમા એ વાયુમાર્ગની ક્રોનિક ઇનફ્લેમેટરી ડિસઓર્ડર છે. અસ્થમાના દર્દીઓને પણ સીઓપીડીનું જોખમ વધારે હોય છે. જો તમને અસ્થમા છે અને તમે એકસાથે ધૂમ્રપાન પણ કરો છો, તો COPDનું જોખમ વધુ વધી શકે છે.
ધૂળ અને રસાયણોના સંપર્કમાં રહેવું- જે લોકો લાંબા સમય સુધી ધૂળ અને રસાયણોના સંપર્કમાં રહે છે, તેમને પણ COPD થવાનું જોખમ વધારે હોય છે. સીઓપીડી (સીઓપીડી કોમ્પ્લીકેશન્સ) શ્વસન ચેપને કારણે થતી સમસ્યાઓ- સીઓપીડીની સમસ્યાથી પીડાતા લોકોને શરદી, ફ્લૂ અને ન્યુમોનિયા સરળતાથી થઈ જાય છે. સીઓપીડીની સાથે, શ્વસન ચેપને કારણે, ફેફસાના પેશીઓને નુકસાન થવા લાગે છે જેના કારણે દર્દીની સમસ્યાઓ નોંધપાત્ર રીતે વધી શકે છે.

હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓ- એવું માનવામાં આવે છે કે સીઓપીડીથી પીડિત દર્દીઓ હૃદય સંબંધિત રોગોનું જોખમ વધારે છે. જો કે આ માટે કોઈ નક્કર પુરાવા મળ્યા નથી.
ફેફસાંનું કેન્સર- સીઓપીડીના દર્દીઓમાં ફેફસાંનું કેન્સર થવાની સંભાવના ઘણી વધારે હોય છે.

ફેફસાની ધમનીઓમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશર - સીઓપીડીને કારણે ફેફસામાં લોહી લઈ જતી ધમનીઓમાં હાઈ બ્લડપ્રેશરની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે. ડિપ્રેશન- સીઓપીડીથી પીડિત લોકોને કોઈપણ કામ કરતી વખતે શ્વાસ લેવામાં તકલીફનો સામનો કરવો પડે છે. આ ગંભીર સમસ્યાનો સામનો કરતી વખતે ઘણા લોકો ડિપ્રેશનમાં આવી જાય છે.

સીઓપીડી (સીઓપીડી પ્રિવેન્શન ટિપ્સ) થી કેવી રીતે છુટકારો મેળવવો
ત્યાં કેટલીક રીતો છે જેના દ્વારા તમે આ રોગને આગળ વધતા અટકાવી શકો છો. સીઓપીડીના મોટાભાગના કેસો એવા લોકોમાં જોવા મળે છે જેઓ ભારે ધૂમ્રપાન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ રોગથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય એ છે કે તરત જ ધૂમ્રપાન છોડી દેવું. સીઓપીડીનું બીજું મુખ્ય કારણ ધૂળ અને રસાયણોનો વધુ પડતો સંપર્ક છે. આ માટે એ જરૂરી છે કે તમે તમારી જાતનું ખાસ ધ્યાન રાખો અને આવા સાધનોનો ઉપયોગ કરો જેથી કરીને તમે તમારી શ્વસનતંત્રને સુરક્ષિત રાખી શકો.