સંકટ / મેગાસિટીની તુલનાએ નોકરીઓ આપવામાં નાના શહેરો અવ્વલ, કોરોના બાદ આ કારણો બન્યા અડચણરૂપ

• નવી ભરતીઓ થઈ ઓછી 
• કંપનીઓ આપી રહી છે ઓછો પગાર 
• એક સર્વેમાં થયો ચોંકાવનારો ખુલાસો 

દેશમાં રોજગારનો અવસર ઉપલબ્ધ કરાવવો હંમેશા માટે એક મોટો પડકાર રહ્યો છે. રોજગારના મોટાભાગના અવસર પણ મોટા શહેરોમાં જ છે. તેના માટે લોકો નાના શહેરો-ગામોથી ચાલીને મોટા શહેરોમાં આવવા માટે મજબૂર થઈ જાય છે. પરંતુ હવે નોકરીઓના મામલામાં એક સારી વાત સામે આવી છે. 

એક સર્વેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે નોકરીઓ ઉભી કરવાના મામલામાં દેશના નાના શહેરો મોટા શહેરોની તુલનામાં આગળ છે. આટલું જ નહીં નાના શહેરોમાં તો નોકરીઓના અવસર વધી રહ્યા છે જ્યારે મોટા શહેરોમાં તેની તકોમાં ઘટાડો થયો છે. 

નાના શહેરોમાં વધી નોકરીની તક 
એક સ્ટડીમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જાન્યુઆરી સુધી છેલ્લા એક વર્ષમાં દેશના 9 મોટા શહેરોમાં નવી નોકરીઓના અવસર 16 ટકા ઓછા થયા છે. જ્યારે આ સમયે નાના શહેરોમાં નોકરીઓની તક 12 ટકા વધારે છે.

આ વાત જોબ પોર્ટલ્સ અને કંપનીઓની બહાર પાડવામાં આવેલી જોબ વેકેન્સી પર થયેલા સર્વે બાદ સામે આવી છે. આ સર્વેથી સંકેત મળી રહ્યો છે કે નોકરી શોધનારને નાના શહેરોમાં નોકરી મળી રહે છે. 

મોટી કંપનીઓ નાના શહેર તરફ વળી 
નાના શહેરોમાં નોકરીની તક વધવાનું એક મોટુ કારણ કોરોના બાદ થયેલા રિવર્સ માઈગ્રેશન છે. હકીકતે, વર્ક ફ્રોમ હોમ અને હાઈબ્રિડ મોડલના કારણે સૌથી મોટા શહેરોમાંથી પરત લેવામાં આવેલા લોકો માટે નાના શહેરોમાં સ્થિત પોતાના ઘરોથી કામ કરવું શક્ય થઈ ગયું છે. આ કર્મચારીઓને નાના શહેરોમાં સસ્તી લાઈફસ્ટાઈલની સાથે જ ઘરે રહેવાનો ફાયદો મળી રહ્યો છે. 

એવામાં આ પ્રકારના ટેલેન્ટની ટિયર ટૂ અને થ્રી શહેરોમાં ઉપલબ્ધતા વધવાથી એરટેલ, LTI માઈન્ડટ્રી, મેક માઈ ટ્રિપ અને ટેક મહિંદ્રા જેવી કંપનીઓ આ શહેરો તરફ વળી છે. ટેક મહિંદ્રાએ નાગપુર, ઈંદૌર, ભુવનેશ્વર, વિજયવાડા, તિરૂવનંતપુરમ, કોયમ્બટૂર અને વિશાખાપત્તનમ જેવા મિની મેટ્રો શહેરોમાં સેન્ટર્સ પણ ખોલ્યા છે. 

કયા સેક્ટર્સમાં વધી નાના શહેરોમાં તક? 
નાના શહેરોમાં જે સેક્ટર્સમાં નોકરીઓ મળી રહી છે તેમાં સ્ટાર્ટઅપ, બેંકિંગ, ફાઈનાન્સ, SMEs, IT, હેલ્થ અને વેલનેસ સેક્ટર શામેલ છે. તેનું કારણ છે કે નાના શહેરોમાં જમીન અને ટેલેન્ટ સસ્તા મળી જાય છે. તેનાથી કંપનીઓ માટે પોતાનો ખર્ચ ઘટાડવામાં મદદ મળે છે. 

જેનાથઈ સ્ટાર્ટઅપ સેક્ટરને ઓછા ખર્ચમાં પોતાનો વ્યાપાર શરૂ કરવાની તક મળી જાય છે. ઈનવેસ્ટમેન્ટ સમયે પૈસા બચાવવાના કારણે આ કંપનીઓ જલ્દી નફો કમાવવાનું શરૂ કરી દે છે. 

BFSIમાં મળી રહી છે નોકરીઓ 
બેંકિંગ, ફાઈનાન્શિયલ સર્વિસ અને ઈન્શ્યોરન્સ એટલે કે BFSI સેક્ટરના માંગ નાના શહેરોમાં સતત વધી રહી છે. તેનું કારણ છે કે તેમને જે પ્રકારે ગ્રાહકોની તલાશ હોય છે તે રિવર્સ માઈગ્રેશનના કારણે ઘણી સંખ્યામાં ટિયર-2,3 શહેરોમાં આવી જાય છે. એવામાં  BFSI સેક્ટરને નાના શહેરોમાં વ્યાપાર વિસ્તારની ખૂબ જ સંભાવનાઓ જોવા મળી રહી છે અને તે અહીં પોતાના વ્યાપારનો વિસ્તાર કરી રહી છે. 

આર્થિક સુસ્તીના કારણે નાના શહેરોમાં આવી IT કંપનીઓ  
IT સેક્ટર પર આર્થિક સુસ્તીની સૌથી વધારે અસર જોવા મળી રહી છે. નવી ભરતીઓને ઘટાડવાની સાથે જ સેલેરી ઓફર્સને પણ આ કંપનીઓ ઘટાડી રહી છે. એવામાં નાના શહેર તેના માટે વ્યાપારને ચલાવવાનું સૌથી મોટુ માધ્યમ બની શકે છે. 

આ કંપનીઓ હાલ ટિયર-3 શહેરોમાં તો નથી જઈ રહી પરંતુ ટિયર-2 શહેર તેમને પસંદ આવી રહ્યું છે. સારી એર કનેક્ટિવિટી વાળા ટિયર-2 શહેરોમાં પોતાના નવા સેન્ટર્સ ખોલવાથી તેમના ખર્ચમાં ઘટાડો આવ્યો છે. તે ઉપરાંત તેમના સસ્તા ટેલેન્ટ પણ આ શહેરોમાં મળી રહ્યા છે. 

મેક ઈન ઈન્ડિયાએ SMEsમાં વધારી જોબ્સ 
આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનની અસરથી દેશના મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટર ઝડપથી દોડી રહ્યા છે. એવામાં દેશ અને વિદેશની મોટી કંપનીઓ ભારતમાં જગ્યા જગ્યા પર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ્સ લગાવી રહી છે. આ કંપનીઓને પણ ઘણા પ્રકારના કાચા અને તૈયાર માલના નાના મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ્સના ભરોસે રહેવાનું રહેશે. 

આ નાના મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ્સ ઓછા ખર્ચ માટે નાના શહોરોમાં પોતાનો વ્યાપાર સ્થાપિત કરી રહી છે. અહીં તેમના લેબરફોર્સની સાથે સાથે સ્કિલ્ડ કર્મચારી પણ સરળતાથી અને ઓછા ખર્ચમાં મળી જાય છે. 

આ ઉપરાંત હેલ્થ અને વેલનેસ સેક્ટરમાં પણ રોજગાર વધ્યો છે. સાથે જ વિદેશી રોકાણ નાના શહેરોમાં રોજગારનું કારણ બની રહ્યા છે. સાથે જ સારા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના કારણે નાના શહેરોની તસવીર બદલાઈ ગઈ છે.