સમગ્ર દેશમાં ઉનાળો તેની પરાકાષ્ઠાએ છે. સૂર્ય તેનો આકરા મિજાજનો પરચો આપી રહ્યો છે ત્યારે લોકો પાણીનું શરણું શોધી રહ્યાં છે. કેમ કે, પાણીની સૌથી વધુ તંગી ઉનાળામાં અનુભવાતી હોય છે. આ સ્થિતિમાં અનેક નાગરિકો પાણી માટે સરકારી વયવસ્થા સામે જંગે ચડતા હોય છે તો તેની સામે સમાજમાં કેટલાંક વિરલા એવા પણ હોય છે કે જેઓ પોતાનાં અને સમાજનાં ઉપયોગ માટે વરસાદી જળનો સંગ્રહ અને તેનો વિવેકપૂર્ણ વપરાશ કરીને સમાજમાં જળનું મહત્વ સમજાવામાં સફળ રહેતા હોય છે. તો કોણ છે આ પાણીદાર નાગરિકો કે જેણે જળસંરક્ષણ માટે અનોખી ઝુંબેશ કરી છે તે જોઈએ.
રાજ્યમાં ઉળાનો તેની ચરમસીમાં પર પહોંચ્યો છે. પાણીની તંગીની બૂમ રાજ્યનાં દરેક ખૂણેથી સંભળાવા લાગી છે. પીવાનાં પાણીની અને સિંચાઈનાં પાણીની તંગી નાગરિકોને સતાવવા લાગી છે. આ સ્થિતિ માટે નાગરિકો સરકારી વ્યવસ્થાને જવાબદાર ગણી રહ્યાં છે. લોકો પાણી માટે સરકારી તંત્ર સામે મીટ માંડીને બેઠા છે. ત્યારે જળ માટેનાં આ જંગ વચ્ચે જળ સંરક્ષણનાં પ્રયાસનાં એવાં બે દ્રશ્યો સામે આવ્યાં છે. જે આપણને ખુદને બેજવાબદાર નાગરિક તરીકે વિચારતા કરી મૂકે છે.
જળસંરક્ષણનાં ભેખધારી બે નાગરિકોનાં છે. પાણી માટે વારંવાર સરકાર સામે બાંયો ચડાવતા આપણને આ બન્ને નાગરિકો જવાબદાર નાગરિક બનવાનું કહી જાય છે. આ બન્ને દ્રશ્યો દેશનાં બે એવાં નાગરિકનાં જળસંરક્ષનાં ભગીરથ પ્રયાસને વર્ણવી રહ્યાં છે. પ્રથમ દ્રશ્ય છે આબિદ સુરતીનું કે જે જળયોદ્ધાની માફક નળમાંથી ટપકતું એક-એક ટીપું બચાવવા મથી રહ્યાં છે. જેમણે પોતાનાં પ્રયાસોથી આજ સુધીમાં લાખો ગેલન પાણી બચાવ્યું છે. અહીં બીજું દ્રશ્ય બેંગલુરુનાં એક જળસંરક્ષકનું છે. જેણે વરસાદી પાણીનાં સંગ્રહ અને તેનાં વિવેકપૂર્ણ વપરાશનું એક બેનમૂન ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કર્યું છે. બેંગલુરુનાં આ નાગરિકે વરસાદી પાણીનો સંગ્રહ કરીને પોતાની આખા વર્ષની પાણીની જરૂરિયાત સ્વયં રક્ષિત કરી લીધી છે. તેને પોતાની જરૂરિયાતનાં પાણી માટે સરકાર સામે બાંયો ચડાવવાની જરૂર પડી નથી.
આ જળયોદ્ધાનું નામ છે આબિદ સૂરતી. તેમની ઉંમર 80ની આસપાસ છે. પરંતુ જ્યારે જળનું એક એક ટીપું બચાવાવની વાત આવે છે ત્યારે તેઓ એક યોદ્ધાની સ્ફૂર્તિથી નીકળી પડે છે. વ્યવસાયે પેઈન્ટર, લેખક અને કાર્ટૂન્સ્ટિ એવાં આબિદ સૂરતીએ હવે પાણીનાં ટીપે ટીપાંને બચાવવા માટે પ્લબિંગ સેવા પણ શરૂ કરી છે. તેઓ ઘરે ઘરે ફરીને લોકોનાં ઘરમાં ટપકતાં કે લીકેજ નળને વિના મૂલ્યે રિપેરિંગ કરી આપે છે. આ માટે તેઓ વિવિધ સોસાયટીમાં લોકોનાં ઘરે ઘરે જાય છે. લોકોને સમજાવે છે અને પછી તેમનાં ઘરમાં પ્રવેશ કરે છે. પાણીનું ટીપું ટપકવાનો જો ક્યાંયથી પણ અવાજ આવે તો આ જળયોદ્ધાનાં શરીરનાં જાણે એક એક તાર ઝણઝણવા લાગે છે. પાણીનાં ટીપાનો ટપકવાનો અવાજ જાણે તેમનાં માથા પર હથોડો વિંઝાતો હોય તે રીતે તેઓ અનુભવે છે. જ્યાં સુધી એ ચકલીનું તેઓ લીકેજ બંધ ન કરે ત્યાં સુધી તેમને ચેન પડતું નથી.
આબિત સૂરતીએ પાણીનાં એક એક ટીપાંને બચાવવા ડ્રોપ ડેડ ફાઉન્ડેશનની સ્થાપના કરી છે. પાણીનાં એક એક ટીપાંનાં વેડફાટથી વર્ષે કરોડો ગેલન પાણી એમ જ વહી જાય છે. એ જાણીને આબિત સૂરતીએ તે બચાવવાનું અભિયાન આદર્યુ. આ માટે શરૂઆતમાં તેમણે ઘરનાં પૈસા ખર્ચીને પ્લમ્બરને નળ રિપેરિંગ માટે રાખ્યો. શરૂઆતમાં તેઓ પોતાનાં મિત્રોનાં ઘરે જઈને તેમનાં લીકેજ નળને રિપેર કર્યા. આ કામથી તેમને ખૂબ આનંદ અને સંતોષ મળ્યાં. જો કે શરૂઆતમાં તેમનાં મિત્રોએ તેમને કહ્યું પણ ખરું કે શા માટે તમે આટલી ચિંતા કરો છો. પરંતુ પાણીની ચિંતા ન કરે તો આબિદભાઈ શાના! જળ બચાવનાં આ કામ માટે શરૂઆતમાં તેણે પોતાની કમાણીની મૂડી ખર્ચી. ત્યાર બાદ તેમણે લેખક તરીકે મળતી ઈનામી રકમ પણ લોકોનાં લીકેજ નળ રિપેર કરવા પાછળ ખર્ચી.
આબિદ સૂરતીનું માનવું છે કે જ્યારે તમે સમાજ માટે પ્રેમપૂર્વક કશું કરો છો તો ઈશ્વર તમારા માટે સહાયનો ધોધ વરસાવે છે. તેઓ દરેક પરિવારને પાણી બચાવવા અને તેનાં વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ માટે સલાહ આપે છે. છેક 2007થી આજ સુધીમાં તેમણે એકલા હાથે 2 કરોડ લિટર પાણી બચાવી જાણ્યું છે. આબિદ સૂરતી આ કામ ક્યારેય બંધ કરવાનાં મૂડમાં નથી. જળસંરક્ષને તેમણે પોતાનાં જીવનનું મિશન બનાવ્યું છે. તેઓ કહે છે હું માત્ર 84 વર્ષનો છું. જો હું આ કામ કરી શકું છું તો તમે પણ કરી જ શકશો.