ચૂકાદો / રામ મંદિર બાદ સુપ્રીમ કોર્ટનો વધુ એક મોટો ચુકાદો : CJIની ઑફિસ પણ હવે RTI દાયરામાં

• સુપ્રીમ કોર્ટનો મોટો નિર્ણય 
• RTI હેઠળ આવશે ચીફ જસ્ટિસની ઓફિસ
• પાંચ જજોની બેન્ચે સંભળાવ્યો ચૂકાદો

મહત્વનું છે કે આ ચુકાદા બાદ હવે CJIની ઓફિસ અમુક શરતોની સાથે RTI કાયદા હેઠળ આવરી લેવાશે. જો કે ગોપનીયતા-વિશ્વસનીયતાનો અધિકાર રહેશે. ઉલ્લેખનીય છે કે પ્રશાંત ભૂષણે CJIની ઓફિસને RTI હેઠળ લાવવાનો તર્ક આપ્યો હતો જેની પાછળનો મુખ્ય હેતુ કામગીરીમાં પારદર્શિતા લાવવાનો હતો. આ ચુકાદા બાદ હવે હાઈકોર્ટનો 2010માં આપેલો ચુકાદો યથાવત્ રહ્યો છે.

'Transparency doesn’t undermine judicial independency', Supreme Court says while upholding the Delhi High Court judgement which ruled that office of Chief Justice comes under the purview of Right to Information Act (RTI). https://t.co/axAjUFzDRr

— ANI (@ANI) November 13, 2019

ઉલ્લેખનીય છે કે જજીસના કામકાજને RTI હેઠળ લાવવા માટે સૌથી મોટી દલીલ એ રહી છે કે તેના કારણે જનતામાં ન્યાયપાલિકા માટે વિશ્વસનિયતા વધશે અને સિસ્ટમમાં વધારે પારદર્શિતા આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટ રજીસ્ટ્રીએ દિલ્હી હાઇકોર્ટના એ આદેશને ટોચની કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો જેમા સીઆઇસીના આદેશને યોગ્ય બતાવાયો હતો.

સીઆઇસીએ પોતાના આદેશમાં કહ્યું હતું કે સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસનું કાર્યાલય આરટીઆઇ હેઠળ છે. સીઆઇસી અને હાઇકોર્ટના આદેશને સુપ્રીમ કોર્ટ રજિસ્ટ્રીએ 2010માં પડકાર્યો હતો. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે હાઇકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે મુક્યો હતો અને મામલાને બંધારણીય બેન્ચને રેફર કરી દીધો હતો. 

નોંધનીય છે કે ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઇ, જસ્ટિસ જે. ખન્ના, જસ્ટિસ ગુપ્તા, જસ્ટિસ ડીવાઇ ચંદ્રચૂડ અને જસ્ટિસ રમ્મના વાલી પીઠે આ નિર્ણય સંભળાવ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે બંધારણના આર્ટિકલ 124 હેઠળ આ નિર્ણય લીધો છે. 

જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના દ્વારા આપવામાં આવેલા નિર્ણય પર ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઇ અને જસ્ટિસ દીપક ગુપ્તાએ સહમતિ દર્શાવી. જોકે, જસ્ટિસ રમન્ના અને જસ્ટિસ ડીવાઇ ચંદ્રચુડે કેટલાક મુદ્દાઓ પર પોતાના અલગ વિચાર વ્યક્ત કર્યા. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ હવે કોલેજિયમના નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટની વેબસાઇટ પર રજુ કરાશે. 

કેવી રીતે સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચ્યો આ કેસ

લગભગ એક દાયકા પહેલા દિલ્હી હાઇકોર્ટે નિર્ણય સંભળાવ્યો હતો કે ચીફ જસ્ટિસની ઓફિસ અને સુપ્રીમ કોર્ટે આરટીઆઇ (RTI) અંતર્ગત પોતાની સૂચનાઓ એવી રીતે જ આપવી જોઇએ, જે પ્રકારે દેશમાં અન્ય સાર્વજનિક ઓથોરિટી આપે છે. વર્ષ 2007માં એક્ટિવિસ્ટ સુભાષ ચંદ્ર અગ્રવાલે જજોની સંપત્તિ જાણવા માટે એક આરટીઆઇ દાખલ કરી હતી. 
 
જ્યારે આ મામલામાં સૂચના આપવાથી ઇનકાર કરી દેવાયો તો આ મામલો કેન્દ્રીય માહિતી કમિશનર સુધી પહોંચ્યો. સીઆઇસીએ સૂચના આપવા માટે કહ્યું. ત્યારબાદ આ મામલામાં દિલ્હી હાઇકોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો. તેમણે આ આદેશને અનામત રાખ્યો હતો. વર્ષ 2010માં સુપ્રીમ કોર્ટના જનરલ સેક્રેટરી અને સુપ્રીમ કોર્ટના કેન્દ્રીય સૂચના અધિકારી હાઇકોર્ટના આ આદેશ વિરુદ્ધ સુપ્રીમ કોર્ટ ગયા હતા.