ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો હવે એ વાતની શોધ કરી રહ્યા છે કે વિક્રમના લેન્ડિંગમાં ક્યાં ભૂલ થઈ, કેવી રીતે થઈ અને શા માટે થઈ. આ માટે ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોએ લાંબો ડેટા શોધવાનું શરૂ કર્યું છે. ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો આ સવાલનો જવાબ શોધવા માટે વિક્રમ લેન્ડરના ટેલિમેટ્રિક ડેટા, સિગ્નલ, સોફ્ટવેર, હાર્ડવેર, લિક્વિડ એંજિનનું અધ્યયન કરી રહ્યા છે.
અંતિમ 20 મિનિટનો ડેટા
વિક્રમના લેન્ડિંગની છેલ્લી મિનિટોમાં ગરબડ થઈ હતી. આ તકલીફ ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્રની કક્ષાથી 2.1 કિમી ઉપર હતું. વૈજ્ઞાનિકો વિક્રમ લેન્ડરથી ઉતરવાનો રસ્તાનું વિશ્લેષણ કરી રહ્યા છે. રિપોર્ટના આધારે સબ સિસ્ટમના પરફોર્મન્સમાં ડેટા છૂપાયેલો હોય છે. અહીં લિક્વિડ એન્જિનનું કામ મુખ્ય છે. વિક્રમ લેન્ડરના લેન્ડિંગમાં તેની મુખ્ય ભૂમિકા છે.
લેન્ડરથી મળ્યા છેલ્લા સિગ્નલ
વૈજ્ઞાનિક તે સિગ્નલ કે ઉત્સર્જન સંકેતોની તપાસ કરી રહ્યા છે જેથી ભૂલનો ખ્યાલ આવી શકે. તેમાં સોફ્ટવેરની સમસ્યા, હાર્ડવેરની ખરાબી સામેલ થઈ શકે છે. તેમાં છેલ્લા 2.1 કિમીના આંકડા મહત્વના છે.
સેંસરથી ડાઉનલોડ થયો ડેટા
વિક્રમ લેન્ડર જ્યારે ચંદ્રની કક્ષા પર ઉતરવાની કોશિશ કરી રહ્યું હતું તો તેના સેંસરે અનેક ડેટા કમાન્ડ સેંટરને મોકલ્યા હતા. તેમાં ચંદ્રની કક્ષાના ફોટોઝ પણ સામેલ છે. ઈસરોની ટીમ તેની પર કામ કરી રહી છે.
સંપર્કની કોશિશ ચાલુ
ઈસરોના વૈજ્ઞાનિક આ વાતની સતત કોશિશ કરી રહ્યા છે કે લેન્ડરથી સંપર્ક સ્થાપિત કરવામાં આવે. તેઓ કહે છે કે જો લેન્ડર ક્રેશ થયું હશે તો ઉપકરણોને નુકસાન થયું હશે. પણ ઓર્બિટર સાચી દિશામાં લેન્ડરથી સંપર્ક કરવાની કોશિશ કરે તો શક્ય છે કે સંપર્ક સ્થાપિત થઈ શકે.
લેન્ડિંગ એરિયાનું મેપિંગ
ઓર્બિટરમાં એવા ઉપકરણ છે જેની પાસે ચંદ્રની કક્ષાને માપવાની અને ફોટો લેવાની ક્ષમતા છે. જો ઓર્બિટર આવો કોઈ પણ ફોટો મોકલે છે તો લેન્ડરની માહિતિ મળી શકે છે.
આંતરિક ખામી કે બાહ્ય તત્વ
ઇસરોના વિક્રમ લેન્ડરના લેન્ડિંગમાં આવેલી ખામીને જાણવાની સંભવ કોશિશ કરવામાં આવી રહી છે. ઈસરોની ટીમ હવે શોધ કરી રહી છે કે શું કોઈ પ્રકારની આંતરિક ખામી રહી ગઈ કે પછી કોઈ બાહ્ય તત્વ અસર કરી ગયું.
અન્ય એજન્સીઓની મદદ
દુનિયાભરની સ્પેસ એજન્સીઓની નજર ચંદ્રયાન 2ના લેન્ડિંગ પર હતી. ઈસરો પર વિચાર કરી શકે છે અને અન્ય એજન્સીઓ, જેમકે સ્પેસ સ્ટેશન, ટેલિસ્કોપના વિક્રમ લેન્ડર સાથે જોડાયેલા સેંસરનો ડેટા લેવામાં આવશે. જેથી વિક્રમ લેન્ડરનું લોકેશન જાણી શકાશે.
ઈસરોએ આ વાતનું અધ્યયન કરી રહ્યું છે કે શું વિક્રમના લેન્ડિંગના છેલ્લા ફેસમાં કેટલાક પરફોર્મન્સની વિસંગતિ આવી છે. જ્યારે લેન્ડરની કક્ષાથી 2.1 કિમી દૂર હતું ત્યારે લેન્ડરના મશીનોએ ચોક્કસ કામ કર્યું હતું.