CAG રિપોર્ટ: રાફેલ ડીલ UPA કરતા સસ્તી પરંતુ મોદી સરકારનો આ દાવો ખોટો જાણો 10 મોટી વાતો

રાફેલ ડીલ પર વિપક્ષના સાંસદથી સડક સુધી ચાલી રહેલ સંગ્રામની વચ્ચે આજે રાજ્યસભામાં CAG (Comptroller and Auditor General of India)નો રિપોર્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. નરેન્દ્ર મોદી સરકારે 2016માં 36 રાફેલ યુદ્ધ વિમાનોની ડીલ કરી હતી. જો કે કૅગના રિપોર્ટમાં રાફેલની કિંમતોનો ઉલ્લેખ નથી કરવામાં આવ્યો પરંતુ એ જરૂરથી બતાવાયું છે કે ડીલ અગાઉની તુલનામાં સસ્તી છે. આવો જાણીએ સંસદમાં રજૂ થયેલા કૅગ રિપોર્ટની 10 મોટી બાબતો...

1) કૅગના 141 પાનાના રિપોર્ટને સંસદના ઉપલા ગૃહ રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો. રિપોર્ટમાં કૅગે તુલનાત્મક વિશ્લેષણ કર્યુ છે. કૅગે રક્ષા મંત્રાલયના એ તર્કને રદ્દ કરી દીધો છે જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 36 રાફેલ વિમાનોની ડીલ 2007ના પ્રસ્તાવની તુલનામાં 9 ટકા સસ્તી હતી.

2) કૅગ રિપોર્ટ અનુસાર ભારત અને ફ્રાંસ વચ્ચે થયેલી રાફેલ ડીલ પહેલાની સરખામણીએ 2.86 ટકા સસ્તી પડી છે.

3) બહેતર શરતો અને મૂલ્યોની સાથે ભારત અને ફ્રાન્સની વચ્ચે 36 રાફેલ વિમાન ખરીદી પર સહમતી બની હતી. આ ડીલમં મૅક ઇન ઇન્ડિયા અભિયાનને સમર્થન આપવા માટે ઑફસેટ પ્રાપ્ત કરવું પણ શામેલ હતુ. 

4) કૅગ રિપોર્ટમાં 2007ના ટૅન્ડર અને 2016ના અનુબંધનેની સરખામણી બતાવવામાં આવી છે અને તે અગાઉ કરાયેલા પ્રસ્તાવની તુલનાએ સસ્તા છે. કૅગ અનુસાર 2007ના ગત પ્રસ્તાવમાં દસૉ ઍવિએશન અને પરફોર્મન્સ ઍન્ડ ફાઈનાન્સિયલ વૉરંટીની વાત કરી હતી. જે કુલ કરારની 25 ટકા રકમ હતી.

5) હાલના કરારમાં વિમાનોની ડિલીવરી જૂના કરારની તુલનામાં એક મહિના પહેલાં થશે. 2007ના કરાર અનુસાર ભારતની જરૂરિયાતો પ્રમાણે તૈયાર વિમાન 72 મહિનાઓમાં ભારતને સોંપવાના હતા જ્યારે 2016માં એક કરાર અનુસાર આ 71 મહિનામાં જ તૈયાર થઈ જશે. 

6) કાનૂન મંત્રાલયની સલાહ પર રક્ષા મંત્રાલયે ફ્રાન્સ સરકારથી સૉવરન ગૅરંટી પણ માંગી હતી. જો કે ફ્રાન્સ સરકારે માત્ર લૅટર ઑફ કમ્ફર્ટ જ આપ્યો હતો. 

7) ભારતીય વાયુ સેનાએ ઍર સ્ટાફ ક્વૉન્ટિટીવ રિક્વાયરમેન્ટ (ASQRs)ને યોગ્ય રીતે ન બતાવી જેના કારણે કોઈ પણ વૅન્ડર ASQR પર ખરી ઉતરી શકી નહીં. 

8) ખરીદ પ્રક્રિયા દરમ્યાન ASQRsને જલ્દી જલ્દીમાં બદલી દેવામાં આવ્યું જેના કારણે ટૅકનોલોજી અને કિંમત આંકલન દરમ્યાન તકલીફોનો સામો કરવો પડ્યો તેમ જ પ્રતિસ્પર્ધાત્મ ટૅંડરિંગ પર અસ પડી.

9) રાફેલ ખરીદીમાં મોડું થવાનું પણ આ એક મોટું કારણ છે. 

10) પહેલા 17 રાફેલ યુદ્ધ વિમાનોની ડિલીવરી શૅડ્યુલ 126 વિમાનોની તુલનાએ બહેતર. એટલે કે શરૂઆતી 18 રાફેલ વિમાન ગત ડીલના મુકાબલે 5 મહિના પહેલાં જ ભારતમાં આવી જશે.