બિહારમાં મહાગઠબંધન પ્રારંભિક વલણ બાદ સતત પાછળ પડી રહ્યું છે. ત્યારે સવાલ એ થાય છે કે રાજ્યની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એક સમયે બહુમતિની નજીક પહોંચી જનાર મહાગઠબંધનના પરાજય માટે સૌથી વધારે જવાબદાર કોણ? રાજ્યની ચૂંટણીમાં મહાગઠબંધનના પક્ષવાર વાત કરીએ તો RJD હજુ પણ પોતાની સ્થિતિ મજબૂતી સાથે ટક્કર આપી રહ્યું છે, જો કે સૌથી વધારે નુકસાન કોંગ્રેસ પક્ષને થઇ રહ્યું છે.
બિહાર ચૂંટણી પરિણામ
ટોટલ
જેડીયુ(+)
આરજેડી (+)
લોજપા
અન્ય
243
127
104
2
10
બિહારમાં પક્ષવાર જોઇએ તો જેડીયુને 47, ભાજપને 72, આરજેડી 66, કોંગ્રેસ 21, લોજપા 2 અને અપક્ષ 35 બેઠક પર આગળ જોવા મળી રહ્યું છે.
આખરે મહાગઠબંધનમાં સૌથી કમજોર કડી કૌન?
2015 ચૂંટણીમાં મહાગઠબંધનમાં RJD, JDU અને કોંગ્રેસ હતા. જ્યારે NDAમાં ભાજપ, લોજપા, રાલોસપા અને હમ હતા. સૌથી વધારે RJDને 80 બેઠક મળી હતી. જેડીયુના ખાતામાં 71 બેઠક મળી હતી. ભાજપના ભાગમાં 53 જ્યારે કોંગ્રેસમાં 27 બેઠક હતી.
આમ હાલ 2020ની ચૂંટણીની વાત કરીએ તો RJD અને કોંગ્રેસની બેઠકોમાં ધોવાણ જોવા મળી રહ્યું છે. હાલની ચૂંટણીમાં આરજેડી 61 જ્યારે કોંગ્રેસ 20 બેઠક પર વલણમાં આગળ જોવા મળી રહ્યું છે. મહાગઠબંધનમાં સામેલ કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન ઘણું ખરાબ જોવા મળ્યું છે. આ જ કારણે મહાગઠબંધનને 2020માં ભારે નુકસાન જોવા મળી રહ્યું છે.
શું કોંગ્રેસ છે હારનું જવાબદાર?
ચૂંટણી વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે જો 2020ની ચૂંટણીમાં મહાગઠબંધનને હારનો સામનો કરવો પડે છે તો તેના માટે કોંગ્રેસ જવાબદાર હશે. ખરેખર તો 2015માં કોંગ્રેસે 41 બેઠક પર ચૂંટણી લડી હતી અને 27 બેઠક જીતી હતી. જ્યારે 2020માં કોંગ્રેસે મહાગઠબંધનના ખાતામાંથી 70 બેઠક પર ચૂંટણી લડી, પરંતુ અત્યાર સુધીના વલણમાં 21 બેઠક પર જ આગળ ચાલી રહી છે. એવામાં માનવામાં આવી રહ્યું છે કે જો કોંગ્રેસે ગત ચૂંટણીની જેમ 41 બેઠક પર ચૂંટણી લડી હતો અને બાકીની બેઠક RJD માટે છોડી દીધી હોત તો પરિણામ કંઇ બીજું જોવા મળી શકત.
તેજસ્વીએ પોતાનું તેજ યથાવત્ રાખ્યું
કોરોનાકાળમાં યોજાયેલી બિહાર ચૂંટણીના વલણમાં RJDની વાત કરીએ તો 2015માં 80 બેઠક સાથે સૌથી મોટો પક્ષ બનીને ઉભરી આવ્યો હતો. જો કે 2020માં પ્રાથમિક વલણમાં પહેલા આગળ ચાલી રહ્યું હતું. જો કે ત્યારબાદ ભાજપનો સપાટો બોલતા હાલ આરજેડી 61 બેઠક પર આગળ જોવા મળી રહ્યું છે, ત્યારે 2015ની ચૂંટણીને લઇને આરજેડીને પણ બેઠકોનું નુકસાન જોવા મળી રહ્યું છે.
ભાજપે સૌથી મોટો કમાલ કરી દેખાડ્યો
બિહાર વિધાનસભાની 243 બેઠકના હાલના વલણમાં ભાજપ 73 બેઠક પર RJD 61 બેઠક પર જેડીયું 47 બેઠક પર અને કોંગ્રેસ 20 બેઠક પર આગળ ચાલી રહી છે. જો કે 2015ના પરિણામને જોતા 2020ની ચૂંટણીમાં સૌથી વધારે ફાયદો ભાજપને જોવા મળી રહ્યો છે. ભાજપ તરફથી સ્ટાર પ્રચારકમાં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ પણ ચૂંટણી સભાઓ ગજવી હતી.
નીતિશની નીતિ બિહારમાં ફરી કામ લાગી
જો કે બીજી તરફ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારની વાત કરીએતો 2015માં સૌ પહેલા જેડીયુએ પહેલા RJD સાથે મળીને સરકાર બનાવી હતી. જો કે પ્રજાએ ફરી નીતિશ કુમાર પર ભરોસો રાખતા ફરી સરકાર બનાવાની તક મળી રહી છે. જો કે પક્ષની બેઠકને લઇને વાત કરીએ તો જેડીયુને બેઠકોને લઇને નુકસાન જોવા મળી રહ્યું છે. 2015માં જેડીયુના ખાતામાં 71 બેઠક હતી જ્યારે 2020માં અત્યાર સુધીમાં 47 બેઠક પર આગળ જોવા મળી રહ્યું છે.
બિહારમાં મતદાન બાદ ઘણા બધા એગ્ઝિટ પોલમાં તેજસ્વી યાદવને આગળ દર્શાવવામાં આવી રહ્યા હતા જ્યારે એક્સિસ માય ઇન્ડિયાએ તો તેજસ્વીના નેતૃત્વમાં બિહારમાં મહાગઠબંધનને પ્રચંડ બહુમત દર્શાવવામાં આવ્યું હતું પરંતુ આજે જ્યારે પરિણામો આવી રહ્યા છે ત્યારે મોટા ભાગના એક્ઝિટ પોલ ખોટા સાબિત થઇ રહ્યા છે અને NDAએ પહેલા તો જોરદાર ટક્કર આપી અને પછી વલણમાં પણ બહુમતની નજીક પહોંચી ગયું.
નોંધનીય છે કે NDA જ્યાં બહુમત મેળવી રહ્યું છે તેમાં મોટો ફાળો ભારતીય જનતા પાર્ટીનો છે કારણ કે નીતીશ કુમારની પાર્ટીની બેઠકોમાં ઘટાડો થયો છે. જોકે એગ્ઝિટ પોલમાં જે શક્યતાઓ દર્શાવવામાં આવી રહી હતી તેનાથી તદ્દન ઊંધા વલણો સામે આવી રહ્યા છે.
મોટા ભાગના એગ્ઝિટ પોલ :
Agency
JDU+
RJD+
LJP
Others
TIMES NOW - CVoter
116
120
1
2
Republic Jan Ki Baat
118-138
91-117
5-8
8-14
INDIA TV
125
98
15
ABP - CVoter
102-118
104-120
27-50
TV9 BharatVarsh
110-120
115-125
3-5
10-15
Today's Chanakya
55-65
180-190
8-12
વર્ષ 2015માં પણ આ પ્રકારે જ એગ્ઝિટ પોલ ખોટા સાબિત થયા હતા કારણ કે ત્યારે ભાજપના ખાતામાં ઘણી બધી બેઠકો આપવામાં આવી હતી પરંતુ ત્યારે ભાજપનું ધોવાણ થઇ ગયું હતું, આ જ કારણ છે કે આ ચૂંટણીમાં પણ તેજસ્વી યાદવે પોતાના નેતાઓને ધીરજ રાખવા સલાહ આપી હતી.