ખેતીવાડી / ના હોય! મધમાખી ઉછેર ઉપર ગુજરાત સરકાર અને કેન્દ્ર સરકાર આપી રહી છે 100 ટકા સહાય જાણો

• મધમાખી ઉછેર કેન્દ્ર માટે કેટલી મળશે સહા.ય
• કેન્દ્ર સરકાર પણ આપે છે સબસીડી
• રાજ્ય સરકાર પણ આપે છે સહાય

બી બ્રીડર દ્વારા મધમાખી સમૂહનું ઉત્પાદન માટે અપાતી સહાય વિશે જાણવું જરૂરી છે એટલું જ નહીં પરંતુ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર મધમાખી સમૂહ (કોલોની)ના ઉત્પાદન માટે માટે પણ સહાય આપે છે. 

ભારત મુળભુત રીતે એક કૃષિ પ્રધાન અને વિવિધ વનસ્પતિ ની દ્રષ્ટિ એ સમૃધ્ધ દેશ છે જેમાં ૮૦ ટકા થી વધારે લોકો ગ્રામ્ય વિસ્તારો માં રહે છે અને ખેતી તથા તેના પર આધારીત ઉદ્યોગો ઉપર નભે છે. સ્વતન્ત્રતા પછી ઔદ્યોગીકરણ ના વિકાસ માટે ઘણા બધા પ્રયાસો થાય છે. જેમાં ખેતી આધારીત ઉદ્યોગો જેવા કે ડેરી, મત્સ્ય ઉદ્યોગો, મરઘા પાલન, રેશમ ના કીડા ઉછેર તથા મધમાખી ઉછેર નો પણ સમાવેશ થાય છે. આ બધા ઉદ્યોગો માં મધમાખી ઉછેર એ ખૂબ જ અગત્ય નો ખેતી આધારીત ઉદ્યોગ છે.

મધમાખીની ૪પ,૦૦૦ પ્રજાતિઓ

ભારતીય ઉપખંડમાં વિશ્વ ની વિવિધ વનસ્પતિઓની ૪પ,૦૦૦ પ્રજાતિઓ છે (વિશ્વ ની વનસ્પતિના ૭ ટકા). જે મધમાખી ઉછેર નો વ્યવસાય કરનારાઓ માટે વિશાળ અને સંભવિત અવકાશ છે. જેના પરિણામે મધમાખી ની કોલોની(જુથ) ની સંખ્યા તથા મધ નું ઉત્પાદન ખૂબ જ વધેલ છે. જંગલમાંથી મધ એકત્ર કરવા ની પધ્ધતિ ઘણા સમય થી ચાલતી આવી છે. મધ અને તેના ઉત્પાદન ની વધતી જતી માંગ ને કારણે મધમાખી ઉછેર એક ખલાયદા વ્યવસાય તરીકે આગળ આવી રહેલ છે મધમાખી ઉછેર ના વ્યવસાય દ્વારા મધ અને મીણએ બે મહત્વ ની ઉપજો તથા મધમાખી ના ડંખ નું ઝેર,રોયલ જેલી,પ્રોપોલીસ અને પરાગરજ જેવી અન્ય ઉપજો પ્રાપ્ત થાય છે.

દેશ નાં ૬૦ લાખ લોકો ને આજીવીકા મળી રહે

ભારત દેશ ૧ર૦૦ લાખ મધપૂડા ઉછેરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે, જેના કારણે દેશ નાં ૬૦ લાખ લોકો ને આજીવીકા મળી રહે તેમ છે. વૈજ્ઞાનીક પધ્ધતિ થી જો મધમાખીનો ઉછેર કરવા માં આવેતો ૧ર લાખ ટન મધ ઉત્પાદન કરી શકાય તેમ છે.

મધમાખી ઉછેર માટે કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકાર બંનેની સહાય મળી રહશે આ માટે ગયા વર્ષના બજેટમાં 500 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા. આ અંગેની માહિતી તમે https://doh.gujarat.gov.in/masaruma-beekeeping-guj.htm ઉપરથી મેળવી શકો છો. 

1.

ન્યૂકલીઅસ સ્ટોક ના ઉત્પાદન માટે (જાહેર ક્ષેત્ર માટે)

• - આ માટે સરકાર યુનિટ કોસ્ટ- રૂ.૨૦.૦૦ લાખ
• - જાહેરક્ષેત્રે ખર્ચના ૧૦૦% સહાય
• - એક જ વાર

Mission for Integrated Development of Horticulture (MIDH)  ગાઇડલાઇન મુજબ    

યોજનાનું નામ

એચ.આર.ટી –૨, 3, ૪, ૯, ૧૩,૧૪

2.

બી બ્રીડર દ્વારા મધમાખી સમૂહના ઉત્પાદન માટે

• - યુનિટ કોસ્ટ રૂા. 10 લાખ
• - ખર્ચના 40 ટકા કે જે ઓછામાં ઓથા 2000 કોલોની/વર્ષ ઉત્પાદન કરે
• - એક જ વાર

Mission for Integrated Development of Horticulture (MIDH)  ગાઇડલાઇન મુજબ    અને રાજ્ય સરકારના વધારાની પુરક સહાય સામાન્ય ખેડૂતોને 15 ટકા જ્યારે અનુ. જનજાતિ તેમજ અનુ. જાતિના ખેડૂતોને 25 ટકાની પૂરક સહાય

યોજનાનું નામ

એચ.આર.ટી –૨, 3, ૪, ૯, ૧૩,૧૪

3.
    મધમાખી સમૂહ (કોલોની)

• - યુનિટ કોસ્ટ- રૂ.૨૦૦૦ / ૮ ફ્રેમની કોલોની માટે
• - ખર્ચના ૪૦% સહાય
• - ૫૦ કોલોની / લાભાર્થી સુધીની મર્યાદા
• - એક જ વાર

MIDH ગાઇડલાઇન મુજબ
 

રાજય સરકારની વધારાની પુરક સહાય સામાન્ય ખેડૂતને ૧૫ ટકા જયારે અનુ.જન જાતિ તથા અનુ. જાતિના ખેડૂતને ૨૫ ટકા પુરક સહાય.

યોજનાનું નામ
 

એચ.આર.ટી –૨, 3, ૪, ૯, ૧૩,૧૪

4

મધમાખી હાઇવ

• યુનિટ કોસ્ટ- રૂ.૨૦૦૦/ હાઇવ
• ખર્ચના ૪૦% સહાય
• ૫૦ કોલોની / લાભાર્થી સુધીની મર્યાદા
• એક જ વાર

MIDH ગાઇડલાઇન મુજબ

રાજય સરકારશ્રીની વધારાની પુરક સહાય સામાન્ય ખેડૂતને ૧૫ ટકા જયારે અનુ.જન જાતિ તથા અનુ. જાતિના ખેડૂતને ૨૫ ટકા પુરક સહાય.

યોજનાનું નામ

એચ.આર.ટી –૨, 3, ૪, ૯, ૧૩,૧૪

5
હની એક્ષ્ટ્રેક્ટર (૪ ફ્રેમ), ફૂડગ્રેડ કન્ટેઇનર (30 કિ.ગ્રા.), નેટ મધમાખી ઉછેરના સાધનો માટે

• યુનિટ કોસ્ટ- રૂ.૨૦૦૦૦/ સેટ
• ખર્ચના ૪૦% સહાય
• એક સેટ/લાભાર્થી સુધીની મર્યાદા
• એક જ વાર

MIDH ગાઇડલાઇન મુજબ
રાજય સરકારશ્રીની વધારાની પુરક સહાય સામાન્ય ખેડૂતને ૧૫ ટકા જયારે અનુ.જન જાતિ તથા અનુ. જાતિના ખેડૂતને ૨૫ ટકા પુરક સહાય.

યોજનાનું નામ

એચ.આર.ટી – ૨, 3, ૪, ૯, ૧૩,૧૪

ખેતીવાડી - Gayatri Joshi