નિધન / 101 વર્ષની ઉંમરે રામ મંદિરના પૂરાવા શોધનારા બીબી લાલનું નિધન, PM મોદીએ તેમના કાર્યોને યાદ કરીને આપી શ્રદ્ધાંજલિ

• ભારતના ટોચના પુરાતત્ત્વવિદનું નિધન
• પ્રોફેસર બીબી લાલે 101માં વર્ષમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા 
• 2000માં તેમને પદ્મભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા

ભારતના ટોચના પુરાતત્ત્વવિદોમાંના એક પ્રોફેસર બીબી લાલ (વ્રજ બસી લાલ)નું નિધન થયું છે. તેઓ 101 વર્ષના હતા. શુક્રવારે રાત્રે તેમણે દિલ્હી સ્થિત તેમના નિવાસસ્થાને અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. તેમના લાંબા જીવનકાળ દરમિયાન, બીબીલાલ ભારતીય પુરાતત્ત્વીય સર્વેક્ષણના મહાનિર્દેશક પણ હતા. તેમણે પુરાતત્વવિદોની ચાર પેઢીઓને માર્ગદર્શન આપ્યું હતું. પુરાતત્વવિદો તેમજ ઇતિહાસકારોએ તેમના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે.

અયોધ્યામાં મંદિરના પુરાવા શોધ્યા
બીબી લાલ અયોધ્યાની બાબરી મસ્જિદના વિવાદિત માળખાના પાયામાં મંદિર અસ્તિત્વમાં છે તે શોધવા માટે ચર્ચામાં આવ્યા હતા. આ શોધની સાથે જ ઇતિહાસના પાનામાં તે કાયમ માટે અંકિત થઈ ગયા. બી.બી.લાલના શિષ્ય પ્રો. અશોક સિંહે કહ્યું, "BHU ના પુરાતત્વવિદ્ પ્રોફેસર એકે નારાયણે 60ના દાયકામાં પહેલીવાર અયોધ્યામાં પુરાતત્વીય ખોદકામનું કામ શરૂ કર્યું હતું. પ્રોજેક્ટ આગળ વધી શક્યો નહીં, તેથી તેણે ખોદકામનું કામ સંભાળી લીધું. અહીંથી પ્રાચીન વસ્તુઓ મળતાં તેમણે બીએચયુને આ અંગે જાણ કરી હતી. આ પુરાતત્વીય પુરાવાના આધારે કોર્ટમાં સાબિત થયું કે અયોધ્યામાં મંદિર છે. '

અયોધ્યા સહિત અનેક ઐતિહાસિક સ્થળોના ખોદકામ કરી
રીપોર્ટ અનુસાર બીબીલાલનો જન્મ વર્ષ 1921માં ઉત્તર પ્રદેશના ઝાંસીમાં થયો હતો. તેમણે હસ્તિનાપુર (ઉત્તર પ્રદેશ), શિશુપાલગઢ (ઓરિસ્સા), પુરાના કિલ્લો (દિલ્હી), કાલીબંગન (રાજસ્થાન) સહિત ઘણા મહત્વપૂર્ણ ઐતિહાસિક સ્થળોનું ખોદકામ કર્યું અને ઇતિહાસના ઘણા છુપાયેલા સ્તરોને વિશ્વ સમક્ષ ખોલ્યા. 2000માં તેમને પદ્મભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.

વડાપ્રધાન મોદીએ ટ્વીટ કર્યું

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ટ્વિટ કરીને લખ્યું, બીબી લાલના મોતથી દુખી છું. તેમાં તેમણે લખ્યું હતું કે શ્રી બીબી લાલ એક મહાન વ્યક્તિત્વ ધરાવતા હતા. સંસ્કૃતિ અને પુરાતત્ત્વવિદ્યાના ક્ષેત્રમાં તેમનું યોગદાન અનુપમ છે. તેમને એક બૌદ્ધિક વ્યક્તિત્વ તરીકે યાદ કરવામાં આવશે, જેમનો આપણા સમૃદ્ધ ભૂતકાળ સાથે ઊંડો સંબંધ હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "તેમના નિધનથી મને ઊંડો આઘાત લાગ્યો છે. ત્યારબાદ તેમણે પરિવાર સાથે સંવેદના વ્યક્ત કરી હતી.

Shri BB Lal was an outstanding personality. His contributions to culture and archaeology are unparalleled. He will be remembered as a great intellectual who deepened our connect with our rich past. Pained by his demise. My thoughts are with his family and friends. Om Shanti. pic.twitter.com/eA3MlNI27Q

— Narendra Modi (@narendramodi) September 10, 2022

150 થી વધુ સંશોધન લેખો લખ્યા છે
બી.બી.લાલે 1975-76થી રામાયણ સાથે સંકળાયેલા અયોધ્યા, ભારદ્વાજ આશ્રમ, શ્રૃંગવરપુરા, નંદીગ્રામ અને ચિત્રકૂટ જેવા સ્થળોનું ખોદકામ કર્યું હતું અને મહત્વપૂર્ણ તથ્યોને વિશ્વની સામે મૂક્યા હતા. તેમના નામે 150 થી વધુ સંશોધન લેખો છે. બી.બી.લાલે 'રામ, તેની ઐતિહાસિકતા, મંદિર અને સેતુ: સાહિત્ય, આર્કિયોલોજી અને અન્ય સાયન્સીસ' (Rama His Historicity, Mandir and Setu) નામનું પુસ્તક લખ્યું હતું, જેના પર ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિવાદિત માળખા હેઠળ એક મંદિર છે.