મેગાસિટી અમદાવાદ વિકાસની દૃષ્ટિએ કૂદકે ને ભૂસકે આગળ વધતું જાય છે. ગુજરાતની આર્થિક રાજધાની હોય રાજ્યના અન્ય વિસ્તારોમાંથી તેમજ ઉત્તરપ્રદેશ, બિહાર, રાજસ્થાન, ઓડિશા જેવાં અન્ય રાજ્યોમાંથી લોકો રોજગારી માટે આવે છે. શહેરની વસ્તી આજે ૬પ લાખથી ઉપરની થઇ છે. વસ્તી વિસ્ફોટના કારણે અમદાવાદમાં બારે મહિના મચ્છરજન્ય અને પાણીજન્ય રોગચાળો જોવા મળે છે. જોકે યુવાવર્ગ સહિત લોકોમાં જાગૃતિના કારણે એક સમયે ઘાતક મનાતા એઇડસનું પ્રમાણ ઘટતું જાય છે. ખુદ તંત્રના સત્તાવાર આંકડા મુજબ શહેરમાં એઇડસનું પ્રમાણ એક ટકાથી ઓછું થયું છે.
એક સમયે સમગ્ર વિશ્વમાં એઇડસે હાહાકાર મચાવ્યો હતો. એઇડસના હાઉથી ભલભલા ગભરાઇ ઊઠ્યા હતા. એઇડસગ્રસ્ત દર્દી છેવટે તડપી તડપીને મૃત્યુ પામે છે તેવી લોકધારણા ઉપરાંત એઇડસનો ચેપ સામાન્ય છીંક ખાવાથી પણ ફેલાઇ શકે છે તેવી હાસ્યાસ્પદ માન્યતા લોકોમાં જોવાતી હતી. જોકે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના માર્ગદર્શન હેઠળ એઇડસ સામે મ્યુનિ. કોર્પોરેશન દ્વારા ઝુંબેશ શરૂ થતાં અમદાવાદ જેવા પચરંગી શહેરમાં એઇડસના કેસની સંખ્યામાં ખાસ્સો એવો ઘટાડો થયો છે.
તંત્ર દ્વારા સંચાલિત એઇડસ કંટ્રોલ સોસાયટીના છેલ્લાં ચાર વર્ષના આંકડા મુજબ ર૦૧પ-૧૬માં ૮૯,૦૪ર શંકાસ્પદ દર્દીના ટેસ્ટિંગમાં ૧,ર૬૧ એઇડસગ્રસ્ત દર્દી મળ્યા હતા તે વખતે એઇડસના દર્દીઓની ટકાવારી ૧.૪૧ ટકા નોંધાઇ હતી.
ર૦૧૬-૧૭માં ૧,૦પ,૮૭૪ શંકાસ્પદ દર્દીના ટેસ્ટિંગમાં ૧,૪પ૪ એઇડસગ્રસ્ત દર્દી મળતા શહેરમાં એઇડસની ટકાવારી ૧.૩૭ ટકા નોંધાઇ હતી. ર૦૧૭-૧૮માં ર૧,રર,ર૩૪ શંકાસ્પદ દર્દી પૈકી ર,પ૪૪ દર્દીમાં એઇડસ મળી આવ્યો હતો. એટલે કે તે વર્ષમાં એઇડસની ટકાવારી વધી ૧.૬૪ ટકા થઇ હતી. જ્યારે ગત વર્ષ ર૦૧૯માં ૧,૮ર,૬૭૮ શંકાસ્પદ દર્દી પૈકી ૧,૪૬૮ દર્દીમાં એઇડસ જોવા મળ્યો હતો. આમ ગયા વર્ષે એઇડસની ટકાવારી ફક્ત ૦.૮૦ ટકા નોંધાઇ હતી.
દરમ્યાન ચાલુ વર્ષમાં ગત ૧ એપ્રિલથી ૩૦ ઓકટોબર ર૦૧૯ સુધીમાં એઇડસ કંટ્રોલ સોસાયટીના આંકડા મુજબ કુલ ૧,ર૭,પ૧૩ શંકાસ્પદ દર્દીમાં એઇડસની તપાસ હાથ ધરાતા ફક્ત ૮૬૬ દર્દી એચઆઇવી પોઝિટિવ હતા. એટલે કે ચાલુ વર્ષે એઇડસની ટકાવારી માત્ર ૦.૬૮ ટકા નોંધાઇ છે.
તાજેતરમાં ૧ ડિસેમ્બરે વિશ્વ એઇડસ ઉજવાયો હતો. આ ઉજવણીના સંદર્ભમાં મ્યુનિ. કોર્પોરેશનના એઇડસ કંટ્રોલ સોસાયટીનાં સૂત્રો કહે છે અમદાવાદમાં સુરત અને વડોદરા કરતાં એઇડસનું પ્રમાણ ઓછું છે. સમગ્ર રાજ્યમાં કદાચ સુરતમાં સૌથી વધુ એઇડસના દર્દીઓ છે.
શહેરના યંગસ્ટર્સમાં એઇડસ સંદર્ભે આવેલી જાગૃતિના કારણે લેવાતાં સાવધાનીનાં પગલાંથી એઇડસ લગભગ નહીંવત છે. પરંતુ શહેરમાં અન્ય રાજ્યોમાંથી આવતા લોકોનું પ્રમાણ વધુ હોઇ ઘરપરિવાર વિહોણા લોકોમાં એઇડસ વધુ જોવા મળ્યો છે. ખાસ કરીને ૩૦ થી ૪પ વર્ષના લોકોમાં એઇડસનો ફેલાવો વધુ છે.
જ્યાર સગર્ભા સ્ત્રીઓમાં પણ એઇડસનું પ્રમાણ ઘટતું જાય છે. ચાલુ વર્ષે ૧ એપ્રિલથી ૩૦ ઓકટો. ર૦૧૯ સુધીમાં ૧૧૯૯૯ શંકાસ્પદ સગર્ભા સ્ત્રીઓ પૈકી ફક્ત ૬ર સ્ત્રીમાં એઇડસ જોવા મળ્યો હતો જેની ટકાવારી ૦.૦પ છે. સગર્ભા સ્ત્રીઓનાં બાળકોને લાગતો ચેપ પણ ઘટ્યો હોવાનો તંત્રનો દાવો છે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે એઇડસ કંટ્રોલ સોસાયટી સંચાલિત ર૬ સેન્ટરમાં એઇડસ સંબંધીત ટેસ્ટિંગ કાઉન્સિલિંગ થાય છે.