રાજકોટ / આ ખેતી પર જેણે પણ હાથ અજમાવ્યો તે થયા માલામાલ, જેતપુરના પ્રગતિશીલ ખેડૂતોએ કરી કમાલ, કમાય છે લાખો રૂપિયા

• રાજકોટમાં ખેડૂતે મશરૂમની ખેતી પર હાથ અજમાવ્યો 
• મશરૂમની ખેતી માટે મધ્યમ કદના શેડની જરૂર  પડે છે
• લીલી મશરૂમ કિલો 100 અને સૂકી 600 રૂપિયાના ભાવે વેચાય

ખેતીએ માનવજીવન ટકાવી રાખવા માટેની આ ધરતી પરની સૌથી મોટી અને મહેનત માગી લેતી કવાયત છે. પરંતુ કેટલાક એવા ધરતીપુત્રો પણ છે જે, પરંપરાગત ખેતીથી જરા દૂર હટીને નવતર પ્રકારની કૃષિ કરે છે અને દુનિયાને નવું ઉત્પાદન આપે છે. કંઈક આવા જ પ્રકારની નવતર ખેતીમાં રાજકોટ જિલ્લાના જેતપુર અને ધોરાજી તાલુકાના પ્રગતિશીલ ખેડૂતોએ હાથ અજમાવ્યો છે અને સફળતા પણ મેળવી છે. 

રાજકોટમાં ખેડૂતે મશરૂમની ખેતી પર હાથ અજમાવ્યો 
ખેતી એ માનવજીવન ટકાવી રાખવા માટેની આ ધરતી પરની સૌથી મોટી અને મહેનત માગી લેતી કવાયત છે. પરંતુ કેટલાક એવા ધરતીપુત્રો પણ છે જે, પરંપરાગત ખેતીથી જરા દૂર હટીને નવતર પ્રકારની કૃષિ કરે છે અને દુનિયાને નવું ઉત્પાદન આપે છે. કંઈક આવા જ પ્રકારની નવતર ખેતીમાં રાજકોટ જિલ્લાના જેતપુર અને ધોરાજી તાલુકાના પ્રગતિશીલ ખેડૂતોએ હાથ અજમાવ્યો છે અને સફળતા પણ મેળવી છે. આ પ્રગતિશીલ ખેડૂતોએ કરેલી મશરૂમની ખેતીના પર હાથ અજમાવ્યો છે. ધોરાજીના મોટી પરબડી ગામમાં રહેતા ખેડૂત મહેશભાઈ બાવિસા અને જેતપુરના  રાજેશભાઈ રાદડીયા એ મશરૂમની ખેતી કરી છે. અગાઉ તેઓ  પરંપરાગત ખેતી દ્વારા જ તેમના ખેતીકામને આગળ ધપાવતા હતા. પરંતુ હવે તેઓ મશરૂમની ખેતી કરીને અન્ય ખેડૂતો માટે રાહ ચિંધી રહ્યા છે.

મશરૂમની ખેતી માટે મધ્યમ કદના શેડની જરૂર  પડે છે
જો કે, તમે અધધ નફાની વાત સાંભળીને એ ખેડૂતની આવકનું કેલ્ક્યુલેશન કરવા લાગી જશો. પરંતુ આ ખેતીમાં નાણાનું રોકાણ અને મહેનતની પણ એટલી જ જરૂર પડે છે. આપણને જણાવી દઈએ કે મશરૂમની ખેતી માટે મધ્યમ કદના શેડની જરૂર  પડે છે. કાચી સામગ્રી તરીકે સોયાબિનનો ભૂકો અથવાતો ઘઉંનું કુંવળ જેવી સામગ્રીની જરૂર પડે છે, ત્યાર બાદ એક ડ્રમમાં પાણી લઈ તેમાં સમપ્રમાણમાં કળીચૂનો, અને બીજા જરૂરી પાવડર ઉમેરવામાં આવે છે. આ તૈયાર થયેલા પાણીના ડ્રમમાં સૌયાબિના ભૂકા અને કુંવળના ભૂકાની ભરેલી ચારથી પાંચ બેગ ડુબાડવામાં આવે છે, તેને 12 કલાક સુધી ડુબાડીરાખવામાં આવે છે, ત્યાર બાદ તેને બહાર કાઢીને નીતારવામાં આવે છે. અને ત્યાર બાદ સૂકવવામાં આવે  છે. આ સૂકાયેલી સામગ્રીને ચાર  સ્તરમાં પાથરવામાં આવે છે. દરેક સ્તરની વચ્ચે મશરૂમનું બિયારણ છાંટવામાં આવે છે. દરેક સ્તરને અતિપ્રેશર આપી બેગમાં ભરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ એ બેગોને શેડનીચે લટકાવવામાં આવે છે. જેમાં 15 દિવસ બાદ મશરૂમના અંકુર ફૂટે છે અને બાકીના ત્રણ દિવસમાં મશરૂમ તૈયાર થઈ જાય છે. જેને ઉતારીને ખુલ્લામાં સૂકવવામાં આવે છે. દોઢ દિવસમાં સૂકાઈને મશરૂમ તૈયાર થઈ જાય છે. આ મશરૂમની દેશ અને વિદેશમાં ખૂબ માગ છે

આ ખેતીમાં પ્રથમ પાક ઉતરે ત્યાં સુધી ધીરજ રાખવી પડે
આપને જણાવી દઈએ કે, મશરૂમમાં પોટેશિયમ, વિટામિન-ડી, ફાઇબર, સિલીનિયમ જેવાં પોષક તત્વ પણ હોય છે. તે પ્રતિરોધક ક્ષમતાને સુધારે છે. કેટલાક પ્રકાર એવા છે જે ડીએનએને થતા નુકસાનને અટકાવીને કૅન્સર સામે રક્ષણ આપતી દીવાલ રચે છે. જો કે, મશરૂમની ખેતી માટે  ખેડૂતોને એક યુનિટ પાછળ મહિનાનો સિત્તેર હજારથી એંશી હજાર જેટલો ખર્ચો થતો હોય છે, મશરૂમ નો પાક બે મહિના પછી તૈયાર થાય છે, માલ તૈયાર થતાં વેપારી સાથે કોલોબ્રેશન મુજબ તૈયાર માલ મોકલવામાં આવે છે, જેમાં લીલી મશરૂમ પ્રતિ કિલો 100 રૂપિયા અને સૂકી મશરૂમ  600 રૂપિયાના ભાવે વેચાણ થાય છે. જો કે, આ ખેતીમાં પ્રથમ પાક ઉતરે ત્યાં સુધી ધીરજ રાખવી ખૂબ જરૂરી છે.

આમ, ખેતીમાં નૂતન ક્રાંતિ લાવવા અને સિઝનલ પ્રતિકૂળતાઓના જોખમથી બચવા મશરૂમની ખેતીનો પ્રયોગ ખેડૂતોને ઊંચુ વળતર આપી રહ્યો છે...ફક્ત બે મહિનામાં તૈયાર થતી  મશરૂમની ખેતી કરી સારો નફો રળી અનેક ખેડૂતોએ આગવું ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું છે.