કેન્દ્ર સરકાર 2022-23 થી ચાર લેબર કોડ લાગુ પાડવાની વિચારણા કરી રહી છે. આ કોડ લાગુ થયા બાદ કર્મચારીઓને શુ લાભ મળશે જોઈએ.
2022-23 થી ચાર લેબર કોડ લાગુ પાડવાની સરકારની વિચારણા
અઠવાડિયામાં 3 દિવસ મળી શકે વીક ઓફ, પરંતુ વધી જશે કામના કલાક
15 મિનિટ કરતા વધારે કામ કર્યું તો મળશે ઓવરટાઈમ
મોદી સરકાર દ્વારા ચાર લેબર કોડ લાગુ પાડવાની ચર્ચા છેલ્લા ઘણા સમયથી ચાલી રહી છે પરંતુ હજુ સુધી તેને લાગુ પડાયા નથી. હવે આશા છે કે આ ચાર લેબર કોડ આગામી વર્ષે લાગુ પડી શકે છે. આ 4 લેબર કોડમાં વેતન, મજૂરી સંહિતા, ઓદ્યોગિક સંબંધો પર સંહિતા, કામ સાથે જોડાયેલી સુરક્ષા, આરોગ્ય દિશાનિર્દેશ, સામાજિક અને વ્યાવસાયિક સુરક્ષા સંહિતા સામેલ છે.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે 2022-23 ના વર્ષમાં તેને લાગુ પાડવાની સંભાવના છે કારણ કે અત્યાર સુધી 13 રાજ્યોએ આ કોડની લાગુ પાડવાની તૈયારી દર્શાવી છે.
ચાર લેબર કોડ લાગુ પાડતા કર્મચારીઓનું શું લાભ થશે
(1) અઠવાડિયામાં 3 દિવસ મળી શકે વીક ઓફ, પરંતુ વધી જશે કામના કલાક
નવા ડ્રાફ્ટ કાયદામાં જણાવાઈ રહ્યું છે તે પ્રમાણે રોજના કામના કલાકો વધારીને 12 કરવાનો પ્રસ્તાવ છે તો અઠવાડિયામાં 48 કલાક કામ કરવું પડશે. એટલે કે રોજના 8 કલાક કામ કરવા પર અઠવાડિયામાં 6 દિવસ કામ કરવું પડશે. પરંતુ રોજ 12 કલાક કામ કરવા પર ફક્ત 4 દિવસ કામ કરવું પડશે અને બાકીના 3 દિવસ રજા મળશે. એટલે કે જો કંપની ઈચ્છે તો આ પ્રકારની વ્યવસ્થા કરી શકે કે કર્મચારી અઠવાડિયામાં ફક્ત 4 દિવસ 12-12 કલાક કામ કરે અને બાકીના 3 દિવસ રજા લઈ લે.
(2) 15 મિનિટ કરતા વધારે કામ કર્યું તો મળશે ઓવરટાઈમ
નવા લેબર કોડ લાગુ પડ્યા બાદ જો તમે તમારા કામના કલાકોની સિવાય ખાલી 15 મિનિટ પણ વધારે કામ કર્યું તો કંપનીએ ઓવરટાઈમ આપવો પડશે તેવી જોગવાઈ કરાઈ છે. હાલના નિયમોમાં 30 મિનિટ સુધીના વધારાના કામને ઓવરટાઈમ ગણવામાં આવતો નથી.
(3) 5 કલાક બાદ મળશે અડધા કલાકનો બ્રેક
નવા લેબર કોડ લાગુ પડ્યા બાદ કર્મચારીને 5 કલાકના કામ બાદ અડધા કલાકનો બ્રેક મળશે.
કર્મચારીઓને થશે આ 3 ગેરલાભ પણ તે લાંબા ગાળે ફાયદામાં રહેશે (1) ટેક હોમ સેલેરીમાં 7થી 10 ટકાનો ઘટાડો આવી શકે
નવા નિયમોમાં જણાવ્યા પ્રમાણે કોઈ પણ કર્મચારીના પગારમાં મૂળ સેલેરી એટલે કે બેસિક સેલેરીનો હિસ્સો 50 ટકા સુધી થઈ જશે અને બાકીનો 50 ટકા બીજા ભથ્થાંનો રહેશે. હાલના સમયમાં કંપનીઓ 25-30 ટકા જ બેસિક સેલેરી રાખે છે આથી બાકી બધા ભથ્થાનો રેટ 70-75 ટકા રહે છે. આને કારણે કર્મચારીઓના ખાતામાં વધારે પૈસા આવે છે પરંતુ નવા લેબર કોડ લાગુ પડ્યા બાદ ટેક હોમ સેલેરીમાં 7 થી 10 ટકાનો ઘટાડો આવી શકે છે. (2) PF માં યોગદાન વધશે
બેસિક સેલેરીમાં વધારો થશે તો પીએફમાં પણ યોગદાન વધશે. આવું એટલા માટે પીએફની ગણના બેસિક સેલેરીને આધારે થાય છે. તેનું કારણ એ છે કે પીએફની ગણતરી મૂળભૂત પગારના આધારે કરવામાં આવે છે. મૂળ પગારના ૧૨-૧૨ ટકા હિસ્સો એમ્પ્લોયર અને કર્મચારી વતી પ્રોવિડન્ટ ફંડમાં મૂકવામાં આવે છે. જો તમારી કંપની સીટીસીનો માત્ર 25-30 ટકા બેઝિક પગાર ચૂકવી રહી છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે નવો વેતન કોડ લાગુ થયા પછી પીએફમાં તમારું યોગદાન લગભગ બમણું થઈ જશે.
(3) ગ્રેચ્યુઇટી માટે કેટલા પૈસા કાપવામાં આવશે?
ગ્રેચ્યુઇટી અને પીએફની ગણતરી લગભગ સમાન છે. ગ્રેચ્યુઇટી ૧૫ દિવસનો મૂળભૂત પગાર કાપી લે છે. તેથી જો મહિનાનો તમારો બેઝિક પગાર 10,000 રૂપિયા હોય તો તમારી ગ્રેચ્યુઇટી 5000 રૂપિયા કાપી લેશે. જો તમારી કંપનીએ બેઝિક પગાર તમારી સીટીસીના 25 ટકા રાખ્યો હોય તો નવો વેતન કોડ લાગુ થયા બાદ બેઝિક પગાર બમણો થઈ જશે અને ગ્રેચ્યુઇટીમાં કાપ પણ બમણો થઈ જશે.
એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજો
ધારો કે તમારો બેઝિક પગાર હવે રૂ.૧૦,૦૦૦ છે, જે સીટીસીના ૨૫ ટકા છે અને આ હેન્ડ પગાર રૂ.૩૫,૦૦૦ છે. એ નોંધવું જોઈએ કે આ પગાર તમારા યોગદાન પછી છે અને એમ્પ્લોયરનું 12-12% પીએફ અને ગ્રેચ્યુઇટીમાં યોગદાન કાપવામાં આવે છે. નવા વેતન કોડની રજૂઆત સાથે મૂળ પગાર 20,000 રૂપિયા હશે. આ કિસ્સામાં પીએફનું યોગદાન અને ગ્રેચ્યુઇટી બમણી કરવામાં આવશે. એટલે કે પગાર માં લગભગ 2800 રૂપિયાનો ઘટાડો થઈ શકે છે, જેમાંથી 12-12 ટકા એટલે કે 2400 રૂપિયા, પીએફ અને ધારો કે આશરે 400 રૂપિયાની ગ્રેચ્યુઇટી છે. તેથી, અગાઉ તમારો ઇનહેન્ડ પગાર રૂ.35,000 હતો, તે ઘટીને રૂ.32,200 ની નજીક આવી શકે છે.