રિપોર્ટ / હંગર વૉચ સર્વે : ગુજરાત સરકારના દાવાની પોલ ખૂલી ગઈ, લૉકડાઉનમાં 21 ટકા લોકોને ભૂખ્યા પેટ સૂવું પડ્યું

•  હંગર વોચ સર્વેના રિપોર્ટમાં થયો ચોંકાવનારો ખુલાસો 
• ગુજરાતમાં 21 ટકા લોકોએ ઘણી વખત ભૂખ્યા જ સૂઇ જાય છે 
• રાજ્યના 10 જિલ્લામાં થયો સર્વે 

ઉલ્લેખનીય છે કે, ફૂડ સિક્યુરિટી રાઇટ્સ કેમ્પેન(અન્ન સુરક્ષા અધિકાર અભિયાન) એએસએએ ગુજરાતે 'હંગર વોચ' નામનો એક સર્વે કરવામાં આવ્યો છે. કોરોના વાયરસ મહામારી અને લોકડાઉન વચ્ચે સંવેદનશીલ અને હાંસિયામાં ધકેલી લોકોની ભૂખની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે આ સર્વે સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબરમાં હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો.

જાણો ક્યાં થયો સર્વે 

આ સર્વે અમદાવાદ, આણંદ, ભરૂચ, ભાવનગર, દાહોદ, મોરબી, નર્મદા, પંચમહાલ અને વડોદરા જિલ્લામાં કરવામાં આવ્યો હતો. આ સર્વેથી જાણવા મળ્યું હતું કે, 20.6 ટકા ઘરોમાં ક્યારેક ક્યારેક ભોજનની અછત સર્જાઇ હોય અને ખાધા વગર સૂવા માટે પરિવાર મજબૂર બન્યો હોય તો 21.8 ટકા લોકોએ જણાવ્યું હતું કે, ક્યારેક કયારેક તો 24 કલાકમાં એક સમયનું ભોજન પણ મળ્યું ન હોય તેવી ઘટના બની છે. 

એવું પણ જાણવા મળ્યું હતું કે ઘરોમાં જરૂરી ખાદ્ય ચીજોનો વપરાશ પણ ઓછો થયો છે. જવાબ આપનારા લોકોમાં 38 ટકા લોકોએ જણાવ્યું કે તેમને ચોખા / ઘઉંનો વપરાશ ઓછો થયો છે, જ્યારે 40.7 ટકા લોકોએ કહ્યું કે તેઓએ દાળનો વપરાશ ઓછો કર્યો છે અને 57.6 ટકા લોકોએ કહ્યું કે તેઓ પહેલા કરતા શાકભાજી ઓછી ખાઇ રહ્યા છે.

403 પરિવારોની આવક માત્ર 3 હજાર 

જો કે, 32 ટકા લોકો પોતાની આજીવિકા માટે એક કરતા વધારે પ્રવૃત્તિઓ પર નિર્ભર છે. તો 35 ટકા લોકો એવા છે જેઓ બેઘર છે અથવા તો ઝુંપડીમાં રહે છે. તો 403 ઘર એવા સામે આવ્યા છે જે પૈકી 50.4 ટકા લોકો તો એવા હતા જેમની મહિને આવક માત્ર 3000 જ હતી, 

રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "સરકારે એવા પરિવારો વિશેની સચોટ માહિતી આપી નથી કે તેમના રેશનકાર્ડનો ઉપયોગ હવે તેમના મૂળભૂત અધિકાર માટે કેમ કરવામાં આવતો નથી. આમાંના ઘણા વંચિત સમુદાયોના છે.  રાશનકાર્ડને નિષ્ક્રિય કરવાની આ પ્રક્રિયા સ્થાનિક તાલુકા અને જિલ્લા સ્તરે થઇ છે. આ સિવાય કેટલાય ક્ષેત્રોમાં કોવિડ-19ને કારણે તાલુકા સ્તરની સમિતિની કોઇ બેઠક યોજાઇ નથી જેનાથી પરિવારોને ખાદ્ય સુરક્ષાના અધિકારથી વંચિત કરવામાં આવી રહ્યા છે. 

યુપીમાં પણ ખરાબ પરિસ્થિતિ

આપને જણાવી દઈએ કે યુપીના કેટલાક જિલ્લાઓના સર્વેમાં પણ સપ્ટેમ્બર મહિનામાં એક સમાન અહેવાલ મળ્યો હતો. જેએનયુ નવી દિલ્હીના સેન્ટર ફોર ઇકોનોમિક સ્ટડીઝ એન્ડ પ્લાનિંગમાં સહાયક પ્રોફેસર છે સુરજીત દાસ અને ગિરી વિકાસ અધ્યયન સંસ્થાન લખનઉમાં સહાયક પ્રોફેસર મંજૂર અલીએ 400 થી વધુ પરિવારોનો સર્વે કર્યો હતો. આ સર્વેક્ષણમાં એ હકીકત સામે આવી છે કે નમૂના લેવામાં આવેલા ઘરોની સરેરાશ આવક કોરોના લૉકડાઉનને કારણે તેમની પહેલાની આવકના પાંચમા ભાગથી ઓછી થઈ ગઈ છે. લગભગ સર્વે ભાગ લેનારાઓએ જણાવ્યું હતું કે લોકડાઉનને કારણે તેમની આવક સંપૂર્ણપણે ખતમ થઇ ગઈ છે.

જનધન ખાતામાં પણ નથી મળી સહાય 

જનધન ખાતામાં અડધાથી વધુ પરિવારોને હજી સુધી કોઈ આર્થિક સહાય મળી નથી અને 40% થી વધુ પરિવારોને પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ યોજના (પીએમજીકેવાય) ની ઘોષણા થયાના 3 મહિના પછી પણ મફત ગેસ સિલિન્ડર મળ્યો નથી.