દુનિયામાં કદાચ જ કોઇ એવું હશે જેને પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં પાણી પીધું નહીં હોય. ઘરથી ઓફિસ સુધી દરેક જગ્યાએ આપણે પ્લાસ્ટિક બોટલમાં પાણી પી એ છીએ. લગભગ દરેક ઘરના ફ્રીઝમાં પાણીની પ્લાસ્ટિકની બોટલ હોય છે. તો બીજી બાજુ ટ્રાવેલ દરમિયાન પણ જે મિનરલ વોટર લઇએ છીએ એ પ્લાસ્ટિક બોટલમાં પેક્ડ હોય છે. તો ચલો હવે જાણો કે પ્લાસ્ટિકની બોટલથી વારંવાર પાણી પીવો છો તો તો તમારા માટે સ્લો પોઇઝનનું કામ પણ કરી શકે છે. હકીકતમાં દરેક પ્લાસ્ટિક બોટલની નીચે એક કોડ હોય છે. આ કોડથી બોટલની ક્વોલિટી અને એને ઉપયોગ કરવા માટેની જાણકારી મળે છે.
પ્લાસ્ટિક બોટલ બનાવવા માટે ટોક્સિક કેમિકલ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ કેમિકલ્સ દરેક બોટલમાં એક સરખો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી. એટલે કે દરેક પ્લાસ્ટિક બોટલથી ખતરો થતો નથી. તમારે આ બોટલોથી કોઇ પ્રકારનું જોખમ ના થાય એના માટે પાછળ એક કોડ આપવામાં આવે છે. એ કોડને જોઇને તમારે બોટલનો ઉપયોગ જાણી શકો છો.
પાછળ લખેલું હોય છે PETE અથવા PET
પ્લાસ્ટિકની લગભગ દરેક બોટલ નીચે કોડની સાથે PETE અથવા PET લખેલું હોય છે. એનો અર્થ છે કે બોટલમાં પોલિથિલીન ટેપેફથાલેટ કેમિકલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. એટલે કે જો એ બોટલનો ઉપયોગ ફરીથી કરવામાં આવશે તો એ કેમિકલ બોડીમાં પહોંચીને કેન્સર જેવી ઘાતક બિમારી આપી શકે છે.
બોટલની નીચે લખ્યો છે 1 નંબર તો એક્સપાયરી સુધી ઉપયોગ
જો બોટલની નીચે 1 નંબર લખેલો છે તો એનો અર્થ એવો છે કે બોટલને માત્ર એક વખત ઉપયોગ કરી શકાય. મિનરલ વોટરની બોટલ પાછળ આ નંબર હોય છે. એટલા માટે બોટલ પર CRUSH THE BOTTLE AFTER USE લખેલું રહે છે. આ બોટલને એક્સપાયરી બાદ ઉપયોગ કરવો જોઇએ નહીં.
1 નંબરનો ઉપયોગ: સોડા બોટલ વોટર બોટલ બિયર બોટલ સલાડ ડ્રેસિંગ કન્ટેનર માઉથ વોશ બોટલ અને પીનટ બટર કન્ટેનર
બોટલની નીચે લખ્યો છે 2 નંબર તો એ સેફ છે
બોટલની નીચે જો 2 નંબર લખેલો હોય છે તો આ બોટલ પૂરી રીતે સેફ છે. એમાં હાઇ ડેન્સિટી પોલીથિનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. એટલે કે આ નંબરની બોટલને તમે વારંવાર ઉપયોગ કરી શકો છો.
2 નંબરનો ઉપયોગ: મિલ્ક જગ ઘરમાં ઉપયોગ થતાં કન્ટેનર જ્યુસ બોટલ શેમ્પૂ બોટલ મોટર ઓઇલ બોટલ દહીં અથવા માખણનું પેકિંગ
બોટલની નીચે લખ્યો છે 3 નંબર તો તરત ઉપયોગ બંધ કરો
જો તમારી બોટલની પાછળ અથવા કોઇ અન્ય ઉપયોગ થઇ રહેલી પ્લાસ્ટિકની નીચે 3 નંબરનો કોડ આપ્યો છે ત્યારે એનો ઉપયોગ તરત બંધ કરી દેવો જોઇએ. આ પ્રકારની પ્લાસ્ટિકમાં V અથવા PVCનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ બોટલથી ઘણી બીમારીઓ થાઇ શકે છે. ખાસ કરીને પ્રેગનેન્ટ લેડીને ગર્ભપાત થઇ શકે છે.
બોટલ નીચે લખ્યો છે 4 નંબર તો સેફ છે
બોટલની નીચે જો 4 નંબર લખ્યો છે તો આ બોટલ પૂરી રીતે સેફ છે. એટલે કે તમે એનો વારંવાર ઉપયોગ કરી શકો છો. એને બનાવવામાં LDPEનો ઉપયોગ થાય છે.
4 નંબરનો ઉપયોગ: ગ્રોસરી બેગ ડ્રાય ક્લિનિંગ બેગ કપડાં બ્રેડ બેગ
બોટલ નીચે લખ્યો છે 5 નંબર તો એ સૌથી સેફ છે
બોટલ નીચે 5 નંબર લખેલો હશે તો એ સૌથી સેફ બોટલ હશે. એને બનાવવવામાં PPનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. મોટાભાગે એનો ઉપયોગ આઇસ્ક્રિમ કપ અથવા બોક્સમાં કરવામાં આવે છે.
બોટલની નીચે લખ્યો છે 6 અથવા 7 નંબર તો તરત બંધ કરી દો
જો તમે કોઇ એવી પ્લાસ્ટિક બોટલનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છો જેનો નંબર 6 અથવા 7 છે તો એને તરત બંધ કરી દો. 6 નંબર વાળી પ્લાસ્ટિકમાં પોલીસ્ટાઇન અને 7 નંબર વાળી પ્લાસ્ટિકમાં BISPHENOL A (BPA) નો ઉપયોગ થાય છે. આ બંનેના ઉપયોગમાં બાંઝપન કેન્સર અથવા અન્ય સ્વાસ્થ્ય સાથે જોડાયેલી બિમારીઓ થઇ શકે છે.